12-Iyun küni moskwa bilen washin'gtonda oxshimighan namayish
2012.06.12

Washin'gtonda namayishchilar kommunizmning ziyankeshlikige uchrighan qehrimanlarni xatirilidi we insaniyetke balayi'apet keltürgen kommunizm tüzümige lenet yaghdurdi. Emma moskwada ötküzülgen namayishta bolsa, kishiler “Rusiyige putin kérek emes” dep sho'ar towlap namayish qildi. Bu namayishta, kishilik hoquq teshkilatliri sabiq sowét ittipaqida kommunizm tüzümini tikligen léninning jesitini moskwadiki qizil meydandin élip tashlap kömüwétish teshebbusini otturigha qoydi.
Bügün, 6-ayning 12-küni washin'gton alahide rayonida, kommunizmning ziyankeshlikige uchrighan kishilerni xatirilesh abidisi tiklen'genlikining besh yilliq xatire küni. Buningdin besh yil burun, eyni waqittiki amérika prézidénti jorji bush pütün dunyada kommunizmning ziyankeshlikige uchrighan yüz milyondin artuq ademni xatirileydighan bu abidining yopuqini achqan idi. Shuningdin kéyin her yili mushu künde bu abide aldida, kommunizmning ziyankeshlikige uchrighan kishilerni xatirilesh, kommunizmgha lenet yaghdurush namayishi ötküzülüp kelmekte.
“Amérika awazi” ning bayan qilishiche, bu yil washin'gtonda minglighan adem bu abide aldida ötküzgen namayishta, erkinlik we kishilik hoquq herikiti üchün öchmes töhpe qoshqan sabiq amérika dölet mejlisi ezasi, merhum tom lantos ependining ayali anét lantos xanim “Lantos fond jem'iyiti” ge wakaliten, albaniyidin kélip amérikigha yerleshken dölet mejlisi ezasi di'ogat ependi qatarliq üch kishige “Truman-régan erkinlik mukapati” teqdim qildi. Ular namayishchilar bilen bille, kommunizmning ziyankeshlikige uchrighan qehrimanlar üchün gülchembirek qoydi.
Bügün moskwada ötküzülgen chong namayish buninggha oxshimaydu. “Birleshme agéntliqi”, “Télégraf géziti”, “Fransiye agéntliqi” qatarliq uchur wasitiliri moskwadin yollighan xewerlerge qarighanda, bügün, 6-ayning 12-küni rusiyining musteqilliqini tebrikleydighan dölet bayrimi yaki rusiye küni. Bu bayram rusiyide 1992-yilidin bashlap dawamlashmaqta. Bügün rusiyining dölet bayrimi küni moskwada ötküzülgen bu namayish, rusiyining musteqilliqini tebrikleydighan namayish emes, belki hazirqi rusiye prézidénti putinni eyibleydighan namayish boldi.
Xewerlerde teswirlinishiche, namayishchilar pushkin meydanidin ötkende, rusiye saqchiliri 18 ming namayishchi bilen qarshilashqan. Emma namayishchilar, saqchilar bilen toqunush yüz bergendimu özlirini intayin temkin tutqan. Ular “Putin qaraqchi”, “Rusiyige putin kérek emes”, “Rusiyining prézidéntini qaytidin saylaymiz” dep sho'ar towlap mangghan. Kishilik hoquq teshkilatlirining éytishiche, bügünki namayishqa qatnashqa adem sani 100 minggha yéqin.
“Amérika awazi” ning bayan qilishiche, buningdin bir hepte burun, rusiye medeniyet ministirliqi pütün memliketke, sabiq sowét ittipaqning rehbiri léninning moskwadiki qizil meydan'gha sélin'ghan qebrisini buzup, uning ornigha muzéyi sélish, léninning jesitini kömüwétish teshebbusini otturigha qoyghan idi. Bu teshebbusni bügünki chong namayishta rusiyidiki kishilik teshkilatliri qaytidin otturigha qoydi.
“B b s” ning bayan qilishiche, rusiye prézidénti wladimir putin buningdin birnechche kün burun, ruxset almay ötküzülgen namayishqa ashurup jerimane qoyush buyruqi imzalighan. Rusiye saqchiliri nawalnéy flat, sérgéy udaltsof, élya yashin qatarliq meshhur öktichilerning turalghulirini axturup tehdit salghan.
Bügün moskwada rusiye prézidénti wladimir putin'gha qarshi namayish ötküzülüshtin sel burun, rusiyidiki bir qisim intérnét tor betliri taqiwétilgen. Rusiyidiki meshhur téléwiziye programma riyasetchisi kseniya sobchak, rusiyide kommunist partiyining térrorchiliqining qaytidin yüz bérishini hergiz tesewwur qilmighan ikenmen, dep epsuslan'ghan.