Nilqa nahiyiside diniy étiqad sewebidin tutqun qilin'ghanlar köpeymekte

Nilqa nahiyisidin radi'omiz ziyaritini qobul qilghan Uyghurlarning ilgiri sürüshiche, nilqa nahiyisidiki tutqun qilish herikiti bu yil 18-iyul hem 30 , 31-iyul künliri xoten hem qeshqerde yüz bergen saqchixanigha hem xitay puqra-saqchilirigha hujum qilish weqeliridin kéyin bashlan'ghan.

Bu qétimqi tutqunda özi tonuydighan birnechche yashning ayalliri ropash halette yürgini üchünla tutqun qilin'ghanliqini bildürgen bir Uyghur, nahiye teweside pat-pat élip bérilidighan bu xil tutqun qilish herikitining asasliqi diniy étiqadi nisbeten küchlük bolghan Uyghurlargha qaritilghanliqini bildürdi.

Bu Uyghur öz bayanida yene, yéqindin buyan özige oxshash ilgiriki yillarda baliliri hem uruq-tughqanliri her xil siyasiy sewebler bilen tutqun qilin'ghan a'ililerning saqchilarning nuqtiliq tekshürüsh obyéktigha aylan'ghanliqini bildürdi.

Bu qétim nilqida élip bérilghan tutqun qilish herikitide bir tughqan inisining “ Diniy tebligh élip bardi” dégen jinayet artilip, tutqun qilin'ghanliqini bildürgen bir xanim, inisining tutqun mezgilide, türmide soraq jeryanida yoluqqan her xil qiyin ‏- qistaqlar sewebidin yürek késili qozghilip qalghini üchün, da'irilerning uni türme sirtida dawalinish üchün képillikke qoyup bergen bolsimu, emma inisi hem bu a'ilige qaritilghan nazaretni téximu kücheytkenlikini bildürdi.

Bu xanim öz bayanida yene, nöwette hökümet da'iriliri puqralarning diniy étiqadi hem diniy étiqad pa'aliyetlirini cheklesh tedbirlirini barghanche kücheytken bolsimu, emma Uyghurlar arisida diniy étiqadning ilgiriki yillardikidin küchiyip, namaz oquydighan, roza tutidighan Uyghurlarning barghanche köpeygenlikini bildürdi.

Xitay weziyitini közetküchilerning bildürüshiche, gerche xitay hökümiti yéqinqi yillardin buyan, puqralarning diniy étiqadigha qaritilghan cheklimilerni kücheytiwatqan, puqralarning normal diniy pa'aliyetlirini “ Qanunsiz diniy étiqad pa'aliyetlirige zerbe bérish” namida cheklep, basturup kéliwatqan bolsimu, emma bu xil ehwal eksiche ünüm bérip, Uyghur ,tibet ,mongghul qatarliq diniy étiqadi bar milletlerning öz diniy étiqadida ching turush iradisini téximu kücheytip, xitay hökümitining dinni cheklesh siyasitige bolghan naraziliqlirining barghanche küchiyishige seweb bolmaqta iken.