Nobél tinchliq mukapatining aldi - keynidiki pa'aliyetler

10 - Dékabir küni xitay kishilik hoquq pa'aliyetchisi lyu shawbogha tarqitilmaqchi bolghan nobél tinchliq mukapati munasiwiti bilen, 7 - dékabirdin bashlap dunyaning herqaysi yerliridiki kishilik hoquq pa'aliyetchiliri, xitay ishliri mutexessisliri we bir qisim siyasiyonlar norwégiyining oslo shehirige jem bolushqa bashlighan. 

Gérmaniye dolqunliri radi'osining 12 - ayning 7 - 8 - 9 - künliridiki munasiwetlik xewerlerge asaslan'ghanda, bu qétimqi mukapat tarqitish murasimigha yang jyenli bashchiliqidiki chet'eldiki xitay démokratik herikiti wekilliridin 20 kishi, xongkongdin 6 kishi qatnashqandin sirt, " 4 - iyun weqesi" wekilliridin örkesh dölet qatarliq bir qisim kishilermu qatnishidiken. 

Nobél tinchliq mukapatining sahibxaniliqigha teklip qilin'ghan xitay kishilik hoquq pa'aliyetchisi yang jyenlining gérmaniye dolqunliri radi'osigha 9 - dékabir bergen melumatida körsitilishiche, bu qétimqi murasimgha yawropa, amérika siyasiyonliridin 13 kishi, amérika awam palatasining re'isi nensiy xanim we yawropa kishilik hoquq komitétining re'isi hey'iti ha'utalani öz ichige alghan 65 döletning wekili, Uyghurlargha wakaliten d u q re'isi rabiye qadir xanim, tibetliklerge wakaliten dalay lamaning mexsus wekili qatarliqlarmu qimmetlik méhman süpitide qatnishidiken. Teklip qilin'ghan 600 etrapidiki kishidin bashqa, yene qanche yüzligen méhmanlar we muxbirlarmu bu qétimqi murasimgha ishtirak qilidiken.

Xewerde körsitilishiche, xitay hökümitining norwégiyige qilghan barliq bésimliri meghlubiyet bilen netijilen'gen bolup, 10 - dékabirdiki mukapat murasimi ilgiriki herqandaq yilgha qarighanda köp daghdughiliq ötküzülidiken. Xitayning bésimi bilen bu qétimqi murasimgha qatnashmaydighan 18 döletning kishilik hoquq weziyiti xelq'ara sotning tekshürüshige uchraydiken.

Nobél tinchliq mukapati murasimining küntertipige qarighanda, 12 - ayning 9 - küni chüshtin kéyin sa'et 3 bilen herqaysi ellerdin kelgen kishilik hoquq pa'aliyetchiliri birlikte xitayning oslodiki elchixanisi aldida namayish qilidiken. Bu qétimqi namayishning sho'ari "lyu shawboni qoyup bérish, lyu shawbogha erkinlik bérish" tin ibaret bolidiken.

12 -Ayning 9 - küni kechte, méhmanlarni kütüwélish murasimi ötküzülidiken. Bu murasimda öz ‏- ara tonushush, pikirlishish bolup ötkendin sirt, xitaydiki kishilik hoquq we démokratiyini ilgiri sürüsh témisi boyiche muzakire élip bérilip, hemkarliqlar ornitilidiken.

12 - Ayning 10 - küni xelq'ara kishilik hoquq küni bolup, nobél tinchliq mukapati murasimigha kelgen méhmanlar bu kün chüshtin burun " kishilik hoquq qehrimanlirigha nezer" témisida mexsus muhakime élip barghandin sirt, xitaydiki wijdan mehbusliri mesilisi üstidimu muhakimiler élip baridiken. 

Xewerde körsitilishiche, mukapat tarqitish murasimi 12 - ayning 10 - küni chüshtin kéyin sa'et 13:00 bilen bashlinidiken. Bu murasim oslo sheherlik hökümetning murasim zalida ötküzülidiken. Mukapat tarqitilip bolghandin kéyin, méhmanlar lyu shawbogha a'it körgezmilerni köridiken.

12 - Ayning 10 - küni chüshtin kéyin sa'et 18:00 din bashlap mesh'el kötürüp namayish qilish pa'aliyiti uyushturulidiken. Bu pa'aliyet murasim zalida bashlinip, nobél mukapati komitéti binasigha qeder dawamlishidiken. Namayishning sho'ari " lyu shawbo qoyup bérilsun!" dégendin ibaret bolidiken.

Yang jyenlining gérmaniye dolqunliri radi'osigha bildürüshiche, 12 - ayning 11 - küni chüshtin burun herqaysi ellerdin kelgen wekillerning axbarat sahesi arilashmighan ichki yighini bolup ötidiken. Yighinda lyu shawboni qutuldurushning chare - tedbirliri muzakire qilinidiken. Chüshtin kéyin sa'et 13:00 tin 16: giche oxshimighan köz qarashtiki zatlarning munazire, muhakimisi bolup ötidiken. Sa'et 17.30 Din bashlap, yene bir qétim lyu shawbogha munasiwetlik körgezme uyushturulidiken. 12 - Ayning 11 - küni kechte, méhmanlar sheripige ziyapet bérilip, sen'et nomurliri körsitilidiken.

Xewerde körsitilishiche, xitay hökümiti yéqinqi bir qanche kündin buyan lyu shawboning ayalini nezerbend qilipla qalmastin, uning barliq dostliri hem qollighuchilirini tutup ketken. Yene nurghunlighan kishilik hoquq pa'aliyetchiliri, adwokatlar iz - déreksiz yoqap ketken. Nobél tinchliq mukapati yighinigha teklip qilin'ghan xitaydiki 143 neper kishining bersimu chégradin chiqalmighan. Xitay kishilik hoquq pa'aliyetchisi yang jyenli buninggha qarita " xitay hökümiti ichidikiler téshigha chiqalmaydighan bérlin témi peyda qildi. Buningdin xitay hökümitining kishilik hoquq köz qarishining neqeder nacharliqini pütün dunya kördi" dégen. 

Gérmaniyidiki kishilik hoquq teshkilatliridin xeter astidiki milletlerni qoghdash teshkilati xitayning kishilik hoquq depsendichiliki we tutqun qilish qilmishlirigha naraziliq bildürüsh yüzisidin 12 - ayning 10 - küni xitayning bérlindiki elchixanisi aldida namayish élip baridiken. D u q we yawropa sherqiy türkistan birliki teshkilatimu 12 - ayning 10 - küni gérmaniyining myunxén shehiride namayish élip baridiken.