Xelq'ara olimpik komitétining emeldari kishilik hoquq teshkilatlirining tenqidige uchridi

• Muxbirimiz jümening bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Béyjing shehirining bashliqi we béyjing 2008 olimpik yighini komitétitining bashliqi wang chisen 2004 – yili 29 – awghust küni grétsiyining paytexti afénada olimpik bayriqini lepildetmekte. AFP

Xelq'ara olimpik komitétining bir yuqiri derijilik emeldari, kishilik hoquq teshkilatlirigha 2008 - yilliq béyjing olimpikini özining ijtima'iy pa'aliyetlirining merkizi nuqtisi qiliwalmasliq toghrisida agahlandurush bergenliki üchün, jüme küni, xelq'aradiki nopuzluq ikki kishilik hoquq teshkilati, mezkur emeldarni qattiq tenqid qildi.

Hein Verbruggen: "Xelq'ara olimpik herikitining ghayisini we xelq'ara olimpik komitétining exlaq prinsipini inkar qildi"

13 ‏- Iyul jüme küni, nopuzluq kishilik hoquq teshkilatliridin bolghan, xelq'ara kishilik hoquq ittipaqi (The Internatioanl Federation for Human Rights FIDH,) we dunya ten jazasigha qarshi turush jem'iyiti ) (World Organisation Against Torture, OMCT, xelq'ara olimpik komitéti 2008 - yilliq béyjing olimpikining bash uyushturghuchisi héyn wérbrugén'ge(Hein Verbruggen) ochuq xet yézip, uning kishilik hoquq teshkilatlirini agahlandurup éytqan sözliri, xitaydiki kishilik hoquq depsendichilikini téximu ewjige chiqiridu, dep, tenqid qildi.

Ular, olimpik komitéti emeldari wérbrugénge yollighan ochuq xétide, uni xelq'ara olimpik herikitining ghayisini inkar qildi we xelq'ara olimpik komitétining exlaq prinsipigha asiyliq qildi, dep körsetti.

Fransiye agéntliqining 13- iyuldiki melumatida körsitilishiche, bu kishilik hoquq teshkilatliri yene wérbrugénni, xitaydiki kishilik hoquq himatchilirining olimpik namida tehditke uchrawatqan ehwalini tüzitishke chaqirghan.

Uningdin bashqa mezkur teshkilatlar yene, xelq'ara olimpik komitétini, bu komitétning birleshken döletler teshkilatining kishilik hoquq himatchilirining hoquqini qoghdash xitabnamisini qollaydighanliqini ashkara élan qilishqa qistidi.

Olimpikning eng eqelliy sherti-shexsining qedir ‏- qimmitini qoghdash

Ular, wérbrugén'ge yazghan ochuq xétide "sizning olimpik yighinini kishilik hoquqni terghib qilish sehnisi qilghuchilargha qoyghan so'alingiz, we yene, béyjing olimpik yighinini teshkillesh komitétini kishilik hoquq ishlirini nezerdin saqit qilishqa ündeshliringiz, alliburun kishilik hoquq himatchilirini sistémiliq basturup kéliwatqan xitay hakimiyitining yürgini téximu qaptek qiliwétishi mumkin" dep otturigha qoyulghan.

Xelq'ara kishilik hoquq ittipaqi we dunya ten jazasigha qarshi turush jem'iyiti yene, " shexsining qedir ‏- qimmitini qoghdashning bolsa olimpikning eng eqelliy sherti "ikenlikini otturigha qoyup " sizning mushundaq prinsiplar asasida qurulghan teshkilatlarning pa'aliyetlirige 2008- yilliq béyjing olimpikide orun yoq, dep éytqanliringizdin bekmu teshwishlenduq" dep körsetken.

Kishilik hoquq teshkilatliri "insanperwerlik, dostluq, shexsni hörmet qilish olimpik ghayisini tughdurghan"

Wérbrugén 5- iyul gwatémala shehiride xelq'ara olimpik komitétining qurultiyida, 2008- yilliqi béyjing olimpikining kishilik hoquq teshkilatliri teripidin siyasiy we ijtima'iy pa'aliyetler üchün sehne süpitide ishlitiliwatqanliqini, buning bekmu epsuslinarliq ish ikenlikini körsetken we kishilik hoquq pa'aliyetchiliri küntertipke qoyghan mesililerning gerche muhim bolsimu, özlirining olimpikini ghelibilik ötküzüshtin ibaret négizlik pozitsiyisige dexli qilishigha yol qoyulmaydighanliqini bildürgen bolup, wérbrugén yene, béyjing olimpikini teshkillesh komitéti choqum heriketke kélip kishilik hoquq teshkilatliri küntertipke qoyghan ishlarni nezerdin saqit qilishi kérek dep tekitligen idi.

Xelq'ara kishilik hoquq ittipaqi we dunya ten jazasigha qarshi turush jem'iyiti wérbrugén'ge yazghan ochuq xétide buninggha jawab bérip: "bizning qarishimizche, insanperwerlik, dostluq, shexsni hörmet qilish qatarliqlar olimpik ghayisini tughdurghan bolup, buni 'epsuslinarliq 'dep süpetlimek hergizmu muwapiq emes " deydu. (Jüme)