Awstraliyidiki Uyghurlar olimpik mesh'ilige qarshi turush üchün kambéragha toplandi
Muxbirimiz erkin xewiri
2008.04.23
2008.04.23
Mesh'elning kambéragha yétip kélishi bilen awstraliyidiki Uyghur, tibet we kishilik hoquqni yaqlighuchi shexs we guruhlarning olimpik mesh'ilige qarshi turush herikitining perdisi resmiy échildi. Dunya Uyghur qurultiyining awstraliye wekili hüsen hesen ependi kanbéradiki olimpik mesh'ilige qarshi turush namayishini teshkilligüchi zatlarning biridur. U, bu qétimqi namayish üchün awstraliyining sédniy, adalayd shehiridiki nurghun Uyghur muhajirlar we mélburn shehiride yashaydighan az sandiki bir qisim Uyghurlarning seperwer qilin'ghanliqini, adalayddiki Uyghurlarning charshenbe küni kambérada hazir bolghanliqi, sédniydiki Uyghurlarning ete etigen seherde mexsus aptobus bilen kambéragha yétip kélidighanliqini bildürdi.
Olimpik mesh'ilige qarshi eng shiddetlik naraziliqlar gherb elliride bolupmu london, parizh we san-fransésko sheherliride, istanbulda shundaqla hindistanning yéngi déhli shehiride yüz bergen idi. Alaqidar da'iriler shiddetlik naraziliqlar tüpeyli nurghun jaylarda mesh'elni yetküzüsh musapisini qisqartish yaki mesh'elning öter yolini özgertishke mejbur boldi. Olimpik mesh'ili kambéragha yétip kélishtin burun hindonoziyening jakarta shehiride aylandurulghan.
Bu yerde da'iriler olimpik mesh'ilige qarshi namayishlarni chekligen, mesh'elning yürüsh musapisini qisqartqan bolsimu, lékin yenila kichik kölemlik naraziliqlarning yüz bérishini tosiyalmidi. Peyshenbe küni kanbéradiki murasimda olimpik mesh'ili yene shiddetlik naraziliqqa duch kélishi mumkin.
Xewerlerge qarighanda seyshenbe küni bir qanche namayishchi sédniy portidiki chong köwrükning shadisigha tibetni qollaydighan lozunka asmaqchi bolghanda , saqchilarning tutqun qilishigha uchrighan. Yene bezi namayishchilar shu küni axshimi pirzhiktorda sédniy köwrükige xitayning tibettiki namayishni basturghanliqini eyibleydighan shu'arlarni chüshürgen hem xitay da'irilirini dalay lama bilen söhbet ötküzüshke ündigen. Awstraliye metbu'atlirining xewer qilishiche, peyshenbe küni yüz béridighan naraziliqqa az dégende 2000 adem qatnishishi mumkin. Hüsen hesen ependi, Uyghur namayishchilarning ete olimpik mesh'ilini öchiriwétishke tirishidighanliqini bildürdi.
Awstraliye hökümiti olimpik mesh'ilining bixeterlikini qoghdash üchün bezi jiddiy tedbirlerni aldi. Xewerlerge qarighanda , da'iriler olimpik mesh'ilini yetküzüsh musapisini qisqartip, eslidiki 20 kilométir musapini 16 kilométirgha chüshürgen, mesh'elni tar kochilarda élip yürüshni chong kochilarda élip yürüshke özgertken shundaqla yolning ikki qasniqigha tömür rishatkilarni yerleshtürgen.