Кәшпиятчи өмәрҗан абланиң патент һоқуқи булаң - талаң қилинмақта

Әмма мана бу кәшпиятниң патент саһиби өмәрҗан нөвәттә ишсиз вә намрат, у һазир бейҗиңда дава үстидә.

Мәзкур әсвабниң асаслиқ роли, партлатқуч дориларниң партлимай йәр асти су үстидә ләйливелишиниң алдини елиш болуп, әслидә бу мәсилини геологийә мутәхәссислири йиллардин бери һәл қилалмай кәлгән.

Шуңа әйни вақитта, хитайниң сабиқ баш министири җу роңҗи өмәрҗан абланиң кәшпиятиға баһа берип, бу кәшпиятниң геологийә саһәсидә хәлқарада 3, җуңгода 4 бошлуқни толдурғанлиқини билдүргән. Мәркәздики алақидар орунлар униңға 2001 ‏ - йили 11 ‏ - айниң 25 ‏ - күни патент һоқуқи бәргән.

Хитайниң патент һоқуқи қануни буйичә, мәзкур әсваб кәлтүргән пайдиниң 30% и патент саһибиға йәни өмәрҗан аблаға берилиши керәк. Нөвәттә мәзкур әсваб хитайниң нефит қедирип - тәкшүрүш саһәсидә кәң - көләмдә қоллиниливатиду, әгәр өмәрҗан абла, қанунда бәлгиләнгини буйичә, тегишлик һәққигә еришсә, у бүгүн бир милйонер болуши керәк; әмма патент һоқуқи униңға амәт әмәс, апәт елип кәлгән.

Җуңго нефит ширкити, өмәрҗан абла һәққидә, чәтәлгә чиқишиға йол қоймаслиқ, өзи вә кәшпиятиниң тәшвиқ қилинишиға йол қоймаслиқ, патент һоқуқини башқиларға өтүнүп беришигә йол қоймаслиқ вә шинҗаң нефит тәкшүрүш башқармисидин башқа һәр қандақ орун билән һәмкарлишишиға йол қоймаслиқ қатарлиқ төт түрлүк чәклимә қойған.

Өмәрҗан абла иҗад қилған партлатқуч дориларниң ләйливелишиниң алдини елиш әсваби нөвәттә хитайдики бир завутта ишләпчиқирилиду. Тән нәрхи хитай пулиға 10 тийин; сетилиш баһаси 7 сом 80 тийин, әсвабниң йиллиқ ишләпчиқириш миқдари 140 милйон әтрапида. Мана бу, у, иҗад қилған әсвабниң нефит ишләпчиқириш, муһит вә җәмийәт бихәтәрлики җәһәттики пайдисидин башқа, пәқәтла мәзкур әсвабниң бивастә яритиватқан иқтисадий қиммити.

Өмәрҗан абла өзиниң һәққаний мәнпәәтини қолға кәлтүрүш үчүн 8 йилдин бери дава қилмақта, һелиһәм бейҗиңда бу иш үстидә, өмәрҗан абла, өз давасиниң наһайити муһим йәрләргә четилидиғанлиқини билидиғанлиқини, шундақтиму әрзидин ваз кәчмәйдиғанлиқини билдүрмәктә.