'Orxun yéziqi tépilghandin 120 yil kéyinki türkologiye we 21 - esir' mawzuluq ilmiy muhakime yighini axirlashti

Sürette, hajettepe uniwérsitéti tarix oqutquchisi dotsént doktor erkin ekrem ependi "général chacha we köktürkler bilen xitay otturisidiki urush" témisida yazghan maqalisini tonushturmaqta.

Bu xelq'araliq ilmiy muhakime yighinigha amérika, gérmaniye, rusiye fédératsiyisi, yaponiye, awstriye, shwétsiye, mongghuliye, ottura asiya türkiy jumhuriyetliri we türkiye qatarliq 15 dölet we rayondin kelgen 130 etrapida bilim adimi qatnashti we ilmiy maqalilirini oqudi.

Maqalilerning köpi wén'giriyilik türkolog tomsén orxun yénisey abidisini tépip oqup chiqqandin kéyinki 120 yil jeryanida orxun yéziqi heqqide élip bérilghan tetqiqatlar heqqide yézilghan. Bulardin bashqa türkiy tillarning bügünki ehwali heqqidimu maqaliler oquldi.  

"Orxun yéziqi tépilghandin 120 yil kéyinki türkologiye we 21 - esir" mawzuluq bu ilmiy muhakime yighinini türkiye medeniyet we sayahet ministirliqi, tika we türkiye til tetqiqat idarisining iqtisadiy yardimi bilen enqere hajettepe uniwérsitéti türkologiye tetqiqat merkizi uyushturghan.

Yighin'gha Uyghur ilim ademlirimu qatniship tetqiqatlirini otturigha qoydi. Béyjing merkizi milletler uniwérsitéti oqutquchisi mollaniyaz tuniyaz ependi "orxun abidisidiki üzük tawushlarning maslishishi" témisida, erkin ariz ependi bolsa "orxun abidilirining hazirqi zaman Uyghur tiligha qilin'ghan terjimiliri we xitayda orxun abidiliri heqqide élip bérilghan tetqiqatlar" témisida, doktor abduréshit qarluq ependi bolsa "orxun abidiliride uchrighan xitaylar heqqidiki köz qarashlar we xitayshunasliqning ehmiyiti" témisida, ege uniwérsitéti oqutquchisi proféssor doktor alimjan inayet ependi bolsa "köktürk yéziqidiki örp we adetler" témisida, hajettepe uniwérsitéti tarix oqutquchisi dotsént doktor erkin ekrem "général chacha we köktürkler bilen xitay otturisidiki urush" témisida yazghan maqalisini oqudi.

Béyjing merkizi milletler uniwérsitéti oqutquchisi erkin ariz ependi xitaydiki orxun abidisi tetqiqati heqqide toxtilip, xitayda tunji bolup 1910 - yilida orxun abidiliri heqqide maqale élan qilin'ghanliqini, bügünki kün'giche xitay we Uyghur tilida orxun abidiliri heqqide 133 parche ilmiy maqale, 13 kitab neshr qilin'ghanliqini éytti. U sözide, 1976 - yilida béyjing merkiziy milletler inistitutida türkologiye sinipi échilghanliqini, dangliq xitay türkolog géng shiminning bir sinip oqughuchini alahide terbiyilep chiqqanliqini éytti. Erkin ariz maqaliside 100 yildin béri orxun abidiliri heqqide xitayda neshr qilin'ghan maqale we kitablarning tizimlikini Uyghurche, xitayche we türkche qilip yazghan.

Türkiyining paytexti enqerede chaqirilghan "orxun yéziqi tépilghandin 120 yil kéyinki türkologiye we 21 - esir" témisidiki yighin heqqide köz qarashlirini élish üchün mikrafonimizni Uyghur ziyaliylargha uzattuq.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.