Özbékistan - xitay teb'iy gaz turubisi ikki döletni téximu yéqinlashturuwetti

Özbékistan prézidénti islam kerimof we shangxey 6 guruhining ezaliri.

Li kéchyang sözide yene, özbékistanning rayondiki muhim dölet ikenlikini éytip, özbékistan bilen bolghan munasiwetlerni tereqqi qildurushning xitayning tashqi siyasitide intayin muhim orunni igileydighanliqini bildürgen.

Shinxu'a torining xewiridin qarighanda, lé kéchyang uchrishishta xitayning özbékistanning dölet igiliki we milli musteqilliqini qoghdishigha shundaqla iqitisadini tereqqi qildurushigha yardem qilidighanliqini wede qilghan.

Melum bolghinidek, özbékistan-xitay tebi'iy gaz turubisining qurulushi hazir dawam qiliwatqan bolup, 3 milyard dollargha pütidighan özbékistan - xitay tebi'iy gaz turubisi bir yilda 30 milyard kub métir tebi'iy gaz toshuyalaydiken. Anatoliye xewer agéntliqining xewiridin qarighanda, yéqinda özbékistanning paytexti tashkentte élip bérilghan 13 - nöwetlik néfit - tebi'iy gaz yermenkiside özbek néfit gaz shirkitining birinchi mu'awin bashliqi shewket méjidof türkmenistanning gazini xitaygha toshush üchün yasiliwatqan bu tebi'iy gaz turubisida özbékistan gaziningmu xitaygha toshulidighanliqini bayan qilghan. Emma özbékistanning xitaygha zadi qanchilik tebi'iy gaz sétip béridighanliqi heqqide téxi éniq reqem bermigen.

Xitay hazir özbékistan'gha alahide ehmiyet bériwatqan bolup, bundin burunmu xitayning özbékistanda turushluq elchisi xun jünmu alahide söz qilip özbékistanning xitay üchün tolimu muhim ikenlikini eskertken idi. U qilghan sözide, 2008 - yilida ikki dölet arisidiki tijaret sommisining 5.1 Milyard dollargha yetkenlikini we yéqinda bu reqemning yenimu ashidighanliqini ipade qilghan idi.

Xewerlerdin melum bolushiche, xun jün yene özbékistan bilen xitay arisida gaz turubisi qurulushidin bashqa yene, xitay we özbékstan tömür yoli qurulushiningmu hazir küntertipte ikenlikini ipade qilghan. U yene özbékistanning néfit, tebi'iy gaz, toqumichiliq, qurulush, déhqanchiliq qatarliq sahelerdimu artuqchiliqlirining barliqini shunga xitay karxanichilarning özbékistan'gha qiziqiwatqanliqini, kelgüside bu sahelerdimu özbékistan'gha meblegh sélish pilanlirining barliqini ipade qilghan.

Mutexesisilerning qarishiche, xitay terepning arqa - arqidin bundaq bayanatlarni bérishi xitayning ottura asiyaning néfitige özbékistan arqiliq érishishni pilan qiliwatqanliqidin kélip chiqqan iken.

Omumi uzumlighi 7000 kilométir musapige ige bolghan tebi'iy gaz turubisining 185 kilométiri türkmenistandin, 525 kilométiri özbékistandin, 1293 kilométiri qazaqistandin ötidighan bolup, " asiya trans gaz" dep atilidighan xitay - özbékistan ortaq qurghan shirket bu yilning axirighiche gaz turubisining birinchi qedem qurulushining pütidighanliqini, 2011 - yilining axirida bu qurulushning pütünley pütüp ishqa chüshidighanliqini perez qiliwatqanliqini dégen.

Xitay yéqindila türkmenistan bilen 30 yilliq tebi'iy gaz sétiwélish toxtamnamisge qol qoyghan idi. Emdi özbékistanningmu xitaygha tebi'iy gaz sétip béridighanliqini ashkarilishini bezi xewer agéntliqliri rusiye bilen xitayning ottura asiyaning tebi'iy gazigha érishish riqabitide xitayning üstünlükini igiligenlikining ipadisi dep bayan qildi.

Özbékistan tebi'y gaz qurulushigha mes'ul xadim bolghan wiladimir atalyants, özbékistandiki hazir bar bolghan gaz turubisining rusiye we qazaqistan'gha, jenubiy qismining bolsa qirghizistan we tajikistan'gha tebi'iy gaz toshuwatqanliqini eskertip, özbékistan - xitay tebi'iy gaz turubisining ishqa chüshüshi bilen özbékistanda yéngi bir sherq qorghini (ötingi) barliqqa kélidu, dégen.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.