Dé'il karnék özi toghriliq toxtilip “Men ish üstilimning tartmilirining biride üstige men sadir qilghan exmeqliqler dep yézilghan mexsus bir déloni saqlaymen. Pat - pat bu déloni körüp chiqip, bezi xataliqlirimni sanap chiqimen we bezisini yézishtin xijil bolup könglümge pütimen. Eger men öz - özümge rastchil bolalighan bolsam, méning bu üstilimning tartmiliri xataliqlirim we exmeqliqlirim bilen tolup ketken bolatti. Men her qétim xataliqlirim yézilghan déloni oqughinimda, eng zor mushkilatlarnimu yéngip chiqidighan zor küchke ige ikenlikimni hés qilimen, dégen iken.”
Uyghurlarda“Özini sorighan xanning aldigha barmaptu” deydighan hékmet bar. Danalargha köre, insan her waqit özini tekshürüp, xata ketken tereplirini tüzitip, yaxshi tereplirini mustehkemlep turidighan bolsa, bu dunyada we axirette malametke qélishtin özini saqlap qalalaydu.
Islam mutepekkuri ellame muhemmed ghazali “Hayatingizni yéngilang”namliq meshhur esiride mundaq dep yazghan:“Dunyada her qandaq bir muhim ishning hésabati bolidu, uning kirimi, chiqimi, paydisi we ziyini hésablinip turidu. Peqet insan hayati mejhul terepke xuddi sudek éqip kétiwéridu.
Mexsus bir depter tutup, özining qilghan yaxshi ishliri bilen yaman ishlirini xatirilep turush arqiliq özining yaxshiliq bilen yamanliqtin toplighanlirini bilip turushni oylap baqqan adem barmidu? elwette bolushi mumkin. Emma allahning perishtiliri bularni toluq xatirilep turidu. Qur'an kerimde mundaq kelgen:“Kishilerning name ـ emali otturigha qoyulidu, gunahkarlarning uningdiki xatirilerdin qorqqanliqini körisen, ular: way bizge! bu name ـ emalgha chong ـ kichik gunahning hemmisi xatiriliniptighu? deydu, ular qilghan ـ etkenlirining hemmisining name ـ emaligha xatirilen'genlikini köridu, perwerdigaring héchkimge heqsizliq qilmaydu.”
Özimizning name amalimizni özimiz xatirilep qoysaq yaki özimiz bilip tursaq yaxshi emesmu? dunyada héchqandaq sodiger özining tijaritidiki payda - ziyanni hésablimay tashliwetmeydu, her bir magizin igisimu magizini ichidiki tawarlarning hésabini bilidu. Adettiki ademlermu özining iqtisadining qanchilik ikenlikini bilidu, bankida qanchilik puli barliqi we yénida qanchilik barliqini obdan bilidu. Emma insan yaxshiliq we yamanliqtin qilghan etkenlirini bilmeydu, bilgendimu bu derijide bilmeydu.”
Insan öz - özidin hésab élip turushqa muhtaj
Ellame muhemmed ghazali mezkur esiride yene mundaq dep yazghan:“Terbiye mutexessisliri ademning pat - pat öz - özidin hésab élip turushining zörürlükini tekitleydu. Ikkinchi xelipe ömer ibni xettab bu mawzuda “Silerdin hésab élinishtin burun öz - özünglardin hésab élinglar, emelinglar tarazigha qoyulushtin burun uni özünglar tartip körünglar” dégen. Islam mutepekkurliridin ibni muqeffe insan özidin sadir bolghan barliq ishlarni xatirilep méngishi lazim dégen.
- Elfidar iltebir amérika Uyghur birleshmisining yéngi nöwetlik re'islikige saylandi
- Qeshqerde lagérgha adem tutushta xizmet körsetken saqchining qizimu 10 yilliq késilgen
- Xitay bachélétning ziyariti harpisida chet eldiki Uyghurlargha türmidiki a'ile ezalirining dawasini qilmasliq toghrisida bésim ishletken
- Qazaqistanliq Uyghur yigiti dunya musabiqiside 3-orun'gha érishti
- “Shinjang saqchi arxipliri” ning ashkarilinishi munasiwiti bilen myunxénda xitaygha qarshi namayish élip bérildi
