Pul paxalliqi bu yil xitayda ijtima'iy muqimliqqa tehdit salidighan eng chong xeter

Xitay hökümiti yéqinda bu yil barliq tedbirlerni qollinip, yémek-ichmek bahasi we pul paxalliqini kontrol qilidighanliqini jakarlighan idi. Yéqinda xitay xelq bankisi pul paxalliqini kontrol qilish tedbirining bir qismi süpitide xelq pulining ösümini östürgen. Lékin, bu tedbir amérika terepning tenqidige uchrap, yer shari iqtisadigha eks tesir béridighanliqi ilgiri sürüldi. Analizchilarning ilgiri sürüshiche, xitay pul paxalliqi we yémek-ichmek bahasini kontrol qilalmisa, bu ijtima'iy muqimsizliqni keltürüp chiqirishi mumkin.

Xitay döletlik statistika idarisi kéler hepte xitayning 1‏-aydiki pul paxalliqi we mal bahasi körsetküchidiki özgirishke da'ir statistikiliq melumatini élan qilidu. Pul paxalliqi we yémek-ichmek bahasining örlep kétishining bu yil xitay duch kélidighan eng jiddiy mesile bolup qalidighanliqi hemmige melum. Xitay bash ministiri wén jyabaw chaghan munasiwiti bilen élan qilghan yéqinqi tebrik nutqida, bu yil nurghun qiyinchiliqlar we mesililerge duch kélidighanliqini eskertip, "biz mal bahasining bek téz ösüp kétishining aldini élishimiz kérek... We shundaqla öy bazirini puxta kontrol qilish yolida qet'iy tewrenmeslikimiz lazim" dégen. Lékin, wén jyabawning yuqiriqi sözi b d t ning xitayni agahlandurup, bu yil xitayning shendung qatarliq ashliq ishlepchiqiridighan 5 ölkiside yüz béridighan qurghaqchiliq xitayda yémek-ichmek bilen teminleshke tesir körsitidighanliqini ilgiri sürüshidin burun élan qilin'ghan idi.

B d t seyshenbe küni agahlandurup, bu yil shendung qatarliq 5 xitay ölkiside yüz béridighan qurghaqchiliqning yémek-ichmek bahasigha tesir körsitish éhtimali barliqini bildürgen. Bezi analizchilar, bu weziyet xitay duch kéliwatqan nöwettiki pul paxalliqi bilen qoshulup, xitay da'irilirini téximu qiyin ehwalgha chüshürüp qoyidighanliqini ilgiri sürmekte. Shu munasiwet bilen közetküchilerning nöwettiki diqqet neziri xitayning qandaq chare-tedbirlerni qollinip, yémek-ichmek bahasi we pul paxalliqini kontrol qilidighanliqi, bu arqiliq pul paxalliqi we yémek-ichmek bahasining iqtisad hem xitay jem'iyitidiki muqimliqqa körsitidighan tesirini qandaq kontrol qilidighanliqigha merkezleshken. Xitay bash ministiri wén jyabaw peyshenbe küni bayanat élan qilip, b d t we xelq'ara jem'iyetning bu yilqi hosul we pul paxalliqigha da'ir mesililerdiki endishisini yéniklitishke urundi. Wén jyabaw "yéza igilik mehsulatlirining muqim ishlepchiqirilishi we teminlinishige kapaletlik qilish, bolupmu ashliqning ishlepchirilishi we mal bahasining muqimliqini saqlash iqtidarimiz bar" dep tekitligen we yéza igilik tereqqiyatigha 12 milyard 900 milyon yüen ajratqanliqini élan qilghan.

Lékin, analizchilarning ilgiri sürüshiche, kishiler wén jyabawning qandaq wedilerni bérishige emes, belki uning qandaq tedbirlerni yolgha qoyidighanliqigha qaraydu. Xitay xelq bankisi yéqinda pul paxalliqini kontrol qilish tedbirining bir qismi süpitide ösümni 25.0 Pirsent östürüp, 06.6 Pirsentke chiqarghan. Xitay xelq bankisining ösümni östürüsh qarari derhal her qaysi döletler we xelq'ara maliye teshkilatlirining diqqitini tartqan idi. Xitayning ösümni östürüp, pul paxalliqini kontrol qilish tedbiri xitaygha eng köp xezine chéki satqan we shundaqla sodida zor passip balansi bar dölet-amérikining menpe'itige zich munasiwetlik mesile idi. Buning emdi eslige kélish yoligha kiriwatqan amérika iqtisadigha körsitidighan tesiri amérika dölet mejlisining bezi ezaliri teripidin aldinqi küni dölet mejlisidiki bir ispat bérish yighinida otturigha qoyuldi. Amérika fédiral gheznisining re'isi ben bérnanki amérika dölet mejlisidiki ispat bérish yighinida özining bu mesilidiki qarishini sherhlep, xitayning nöwettiki pul siyasitining ünümige guman bilen qaraydighanliqini bildürgen.

U: "kishini heyran qalduridighan yene bir hadise, ularning pul paxalliqini hel qilishta pul kursini östürüp, tashqi éksport ornigha ichki istémalni kücheytish yolini tutmighanliqidur. Ularning tedbiri ösümni östürüp, ichki istémalni izchil ajizlitish yolini talliwalghanliqidur. Eng yaxshi istratégiye ichki istémalni ashurup, xelqning turmush sewiyisini yuqiri kötürüsh, pul kursini üstürüp, tashqi éksportni azaytish idi. Ularning nöwettiki siyasiti selbiy ünüm béridu we yer shari soda balansidiki tengpungsizliqni üzlüksiz algha süridu", dep tekitligen.

Xitay hökümiti üchün yéqin kelgüsidiki eng xewplik mesile pul paxalliqi we mal bahasini kontrol qilmisa, buning jem'iyet muqimliqigha peyda qilidighan tesiridur.

Közetküchiler, bay-kembeghellik perqi izchil kéngiyiwatqan xitayda pul paxalliqi we mal bahasi jem'iyetning töwen qatlimidiki ahalilerge eng asan tesir körsitidighanliqini ilgiri süridu. Yene bezi analizchilarning ilgiri sürüshiche, pul paxalliqi we mal bahasidiki ösüsh yene, köchmen xitaylar bilen yerlik ahalilerning kirim perqi alahide körünerlik bolghan Uyghur aptonom rayonidek sezgür rayonlarda zor kölemlik milliy toqunushlarni keltürüp chiqirish éhtimali mewjut. Chünki, kishi béshigha toghra kélidighan otturiche kirimi xitayning memliketlik kishi béshigha toghra kélidighan otturiche kirimining yérimigha yetmeydighan Uyghur aptonom rayoni, nöwettiki pul paxalliqi we mal bahasining eng éghir tesirige uchrawatqan rayondur. Yerlik ahalilerning melumatigha qarighanda, örük méghizining top sétilish bahasining özila yéqinqi bir qanche ayda 30% örlep ketken.

“Wall strét zhurnal géziti” ning bügün élan qilghan bu heqtiki bir xewiride, xitay döletlik statistika idarisining pat yéqinda élan qilidighan mal bahasi körsetküchidin uchur bérip, xitayda mal bahasining 1‏-aydiki körsetküchi 4.5 Pirsent öskenlikini körsitidighanliqini, buning yéqinqi 2 yildin béri mal bahasi körsetküchidiki eng yuqiri ösüsh hésablinidighanliqini ilgiri sürgen. Analizchilarning xitayda pul paxalliqining éghirlishishini keltürüp chiqarghan amillar mesilisidiki qarishi her xil bolup, bezi analizchilar xitay hökümitining yéqinqi yillardin béri sheherleshtürüsh we asasi esliheler qurulushigha meblegh sélishni kücheytishi pul paxalliqining éghirlishishigha seweb bolghanliqini ilgiri süridu. Nöwettiki xitayda omumi nopusning 47% i sheherlerde yashaydu. Lékin, analizchilarning ilgiri sürüshiche, xitay hökümitining pilanida xitay ahalilirining sheherlishish nisbitini 70-80 pirsentke chiqirishtur. Lékin analizchilar, asasi esliheler qurulushigha keng kölemlik meblegh sélishning iqtisadta qisqa muddetlik maghzap peyda qilidighanliqini bildürmekte.