Қазақистан йәнә бир уйғурни хитайға тапшуруп бәрди

1971-Йили ғулҗида туғулуп, кейин қазақистан вә қирғизистанларда тиҗарәт қилған әзиз турсунтай 2000-йили алматада йүз бәргән уйғур тиҗарәтчиләр билән қазақ сақчилар оттурисидики тоқунушқа четилип қалғанлиқи үчүн 12 йиллиқ қамақ җазасиға һөкүм қилинған. Аминә турғунова әзиз турсунтайниң сотиға биваситә қатнашқан болуп, әзиз турсунтай тоқунушта сақчиларниң өлүмини кәлтүрүп чиқарғанлар билән алақиси болған дәп қарилип, террорист сүпитидә тутулуп, кесим елан қилинған. Техи йеңила өйләнгән әзиз турсунтайниң аялиму униңдин айрилған.

Җаза муддитини әң дәсләп қазақистанниң әң соғуқ районлиридин бири болған алтайға йеқин бир районида өтигән әзиз турсунтай бир нәччә нөвәт башқа түрмиләргә йөткәлгән вә җаза муддити ахирлашқучә қазақистанниң җамбул вилайитиниң тараз шәһиригә җайлашқан “ZD-158-4” номурлуқ түрмигә қамалған. У, түрмидики чеғида достлири вә аминә ханим билән алақисини үзмигән. Әмма бу йил у достлириға вә аминә турғуноваға әмди өзи билән алақә қилмаслиқни, болмиса бихәтәрликигә тәсир йетидиғанлиқини, түрмидин чиқиштин бурун өзиниң улар билән алақилишидиғанлиқини ейтқан. Аминә ханим униң қайси түрмидә икәнликини сориғинида, у өзи чиқиштин бурун уқтуридиғанлиқини ейтқан.

Аминә ханим хитайларниң әзиз турсунтайни дуня уйғур қурултийи билән алақиси бар дәп ойлимаслиқи үчүн әзиз турсунтайниң алақә қилмаслиқ тәклипини мақул көргән. Кейин әзиз турсунтайниң достлиридин униң хитайға қайтуруветилгәнликини аңлиған вә издәп йүрүп ахири, алмата шәһиридин 700 километир йирақлиқтики тараз шәһиридин әзиз турсунтай қамалған түрмини тапқан. Бу шәһәрдә җәмий он түрмә болуп әзиз турсунтай қамалған түрмә әң еғир җинайәтчиләрниң түрмиси һесаблинидикән. Аминә ханимниң ейтишичә у түрмә һәм соғуқ һәм мәйнәт икән.

Түрмә сақчилири аминә турғунова ханимға әзиз турсунтайниң өз тәлипигә яриша 19-ноябир күни хитайға қайтурулғанлиқини вә чеграда уни хитай һәрбийлириниң қолиға тапшурулғанлиқини ейтип, русчә йезилған илтимас хетини көрсәткән. Сақчиларниң ейтишичә бу илтимас хетини әзиз турсунтай түрмә даирилиригә язған болуп, хетидә ата-анисиниң ғулҗа шәһири иккинчи район, 48-қоруда олтуридиғанлиқини язған һәм сақчилардин өзини аилисигә апирип қоюшини өтүнгән. Әмма қизиқ йери шуки, әзиз турсунтайниң русчә билмәйдиғанлиқи мәлум икән.

Биз аминә турғунова ханимдин бу ишта хитайниң қоли бар йоқлуқини сориғинимизда у бизгә бу хил еһтималлиқниң бар яки йоқлуқи һәққидә ениқ бир нәрсә дейәлмәйдиғанлиқини, әмма йоқ дейәлмәйдиғанлиқини ейтти. Бу һәқтики тәпсилий мәлуматимизни аминә турғунова ханим билән өткүзгән сөһбитимиздин аңлиғайсиләр. Әзиз турсунтай һәққидики хәвиримиз давамлиқ һузуруңларда болиду.