Қазақистанда латин йезиқиға өтүш мәсилиси бәс - муназиригә айланмақта

Қазақистанда латин йезиқиға өтүш һәққидә рәсмий елан пәйда болғандин буян мәзкур мәсилә әтрапида бәс - муназириләрму давам қилмақта.
Ихтиярий мухбиримиз ойған
2013.01.25


Қазақистан президенти нурсултан назарбайеф җумһурийәт хәлқигә йоллиған “қазақистан - 2050 - йил истратегийиси” дә 2025 - йилғичә қазақ елипбәсини латин йезиқиға алмаштуруш пиланини түзүп чиқишни тәклип қилғандин кейин, йәрлик вә чәтәл аммиви ахбарат васитилиридә бу һәққидә мақалиләр елан қилинип, уларда болупму қазақистанлиқ зиялийларниң көз қарашлири берилгән.

Йеқинда “сентир асия” тор бетидә елан қилинған кенжие татиляниң “қазақ тилиниң латинчә һәвәслири. Мәдәнийәт дәзлириниң ақивәтлири” намлиқ мақалисидә тил мәсилисиниң һәр қандақ бир мәмликәтниң ички иши икәнликини, йәнә бир тәрәптин, қазақ миллитиниң 20 - әсирдики тарихий йоли вә мәдәнийитиниң алаһидиликлирини һесабқа алған һалда, бу йөнилиштә ислаһат елип бериш урунушлириниң қариму - қарши пикирләргә, ойларға вә баһаларға елип келидиғанлиқиниң тәбиийликини етирап қилип, бир қатар алимларниң бу һәққидики пикирлирини оттуриға қойған. Мәсилән, пәлсәпә пәнлириниң намзати қанағат жукешеф қазақ тиллиқ мәдәнийәт мәмликәттики рус тиллиқ аһалиниң тәләплирини қанаәтләндүрмигичә латин йезиқиға өтүшниң мумкин әмәсликини һәм шуниң билән бир қатарда милләтниң мәнивий җәһәттин бирликини қолға кәлтүрүшниң зөрүрлүкигә яндашқан тәғдирдила латин йезиқиға өтүшниң сәлбий ақивәтләргә елип кәлмәйдиғанлиқини илгири сүргән.

Әмди сәнәтшунас земфирә йержан қазақларниң ахирқи йүз йил ичидә һәм әрәп, һәм латин, һәм славян йезиқлирида йезип кәлгәнликини тәкитләп, латин йезиқиға өтүшниң келәчәктә қазақ тилиниң илгирилишигә, тәрәққиятиға иҗабий тәсир қилидиғанлиқини, әмди қазақистанлиқларниң бу йезиқни игилишигә қанчилик вақитниң кетидиғанлиқини заман көрситидиғанлиқини оттуриға қойған. У шундақла латинға өтүшниң қазақларниң ички вәзийитигә тәсир йәткүзәлмәйдиғанлиқини билдүргән.

Бу мәсилигә қазақистандики уйғур зиялийлири қандақ қарайду? радиомиз зияритини қобул қилған тилшунас алимлар, филологийә пәнлириниң намзатлири октәбир җамалидиноф вә руслан арзийефлар бу һәққидә өз қарашлирини оттуриға қойди.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.