Қәшқәрдә 30-июл кечиси йүз бәргән аптомобил партлаш вәқәси вәһимә пәйда қилди

Нөвәттә қәшқәрдә йүз бәргән аптомобил партлаш вәқәсиниң, 30-вә 31-июл күнлиридики һуҗум қилиш вәқәси билән четишлиқи илгири сүрүлмәктә.
Мухбиримиз меһрибан
2011.08.04
qeshqer-xelq-meydanida-xitay-saqchi-305.jpg 30 Вә 31-июл вәқәлиридин кейин, қәшқәр хәлқ мәйданида қораллиқ сақчилар вә сақчи аптомобиллири. 2011-Йили 2-авғуст.
AFP

Қәшқәр вәқәси һәққидә игилигән әң йеңи учурлардин мәлум болушичә, 30-июл кечә саәт 10 лар әтрапида қәшқәр “ана дияр” дохтурханиси йенида йүз бәргән аптомобил партлаш вәқәси көчмән хитай пуқралири арисида вәһимә пәйда қилған.

Бу хәвәр чаршәнбә күни әң аввал хоңкоңда чиқидиған “минбав” гезитидә елан қилинди. Минбав гезитиниң хәвиридә, 30-июл қәшқәр йеңи базарда йүз бәргән һуҗум қилиш вәқәсидин илгири, қәшқәр шәһиридики “ана дияр” дохтурханисиниң йенида бир кичик аптомобил партлап бир адәмниң өлгәнлики хәвәр қилинди.

Хәвәрдә йәнә қәшқәр сақчи даирилириниң 30-июл кечидә йүз бәргән аптомобил партлаш вәқәсини 30-июл һәм 31-июл қәшқәрдә йүз бәргән “йеңи базар вәқәси” ни пәйда қилғучилар билән четишлиқи бар, дәп тәкшүрүватқанлиқи, бу партлашниң қәшқәрдики хитай пуқралири арисидила әмәс үрүмчи қатарлиқ җайлардики хитай пуқралири арисидиму вәһимә пәйда қилғанлиқи илгири сүрүлди.

Радиойимиз игилигән учурлардин мәлум болушичә, қәшқәр “ана дияр” дохтурханиси йенида йүз бәргән аптомобил партлаш вәқәсидә 3 адәм өлгән болуп, партлашта яриланған иккийләнни сақчилар тутуп кәткән.

Қәшқәрдин радиомиз гуаңдуң бөлүминиң зияритини қобул қилған җаң фамилилик хитай пуқрасиниң билдүрүшичә, қәшқәр һөкүмәт даирилири қәшқәрдә йүз бәргән аптомобил партлаш вәқәсиниң тәпсилати һәққидә учур бәрмигән. Әмма, коча хәвәрлиридә, 30-июл шәнбә күни кечидә 5 нәпәр уйғур олтурған “чаңән” маркилиқ бир аптомобилниң қәшқәр “ана дияр” дохтурханисиниң йенида туюқсиз партлап кетип, партлашта 3 адәм өлгәнлики, яриланған иккийләнниң сақчилар тәрипидин тутуп кетилгәнлики һәққидики хәвәрләр тарқалған.

Җаң фамилилик хитай пуқраси йәнә аптомобилниң партлишиға, уйғурлар өзлири қолда ясиған бомбиниң муддәттин илгири партлап кәткәнлики сәвәб болғанлиқи һәққидики хәвәрләрниң һазир қәшқәрдә еқип йүргәнликини вә 30-июл кечиси йүз бәргән бу партлаш вәқәсиниң йеңи базарда йүз бәргән хитай пуқралириға һуҗум қилиш вәқәсигә охшашла хитайлар арисида вәһимә пәйда қилғанлиқини, һазир қәшқәрдә хитай пуқралириниң бирнәччә күндин буян сиртқа чиқалмайватқанлиқини билдүрди.

Радиомиз зияритини қобул қилған “ана дияр” дохтурханисиниң бир нәпәр аян хизмәтчиси болса, партлашниң 30-июл күни кечә саәт 9дин ашқанда йүз бәргәнликини, әйни чағда дохтурханидикиләрниң немә вәқә болғанлиқини биләлмигәнликини, кейин сақчилар һәм от өчүрүш әтритидикиләр кәлгәндин кейинла, андин аптомобил партлаш вәқәси йүз бәргәнликини уққанлиқини, вәқәдә аптомобил ичидики бир адәм өлгәндин башқа яриланған адәмниң йоқлуқини билдүрди.

Қәшқәр йәкәндин радиомиз зияритини қобул қилған бир ханим, бирнәччә күндин буян телевизорларда қәшқәрдики вәқә һәққидә тохтимай хәвәр бериливатқанлиқини, хәвәрләрдә вәқә пәйда қилғучиларниң террорчилар дәп әйиблиниватқанлиқини билдүрди.

Бу ханим өз баянида йәнә, нөвәттә йәкән билән қәшқәр арисидики қатнашниң қамал қилинғанлиқини, йәкәндиму тәкшүрүшниң күчәйтилгәнликини билдүрди.

Биз игилигән учурлардин мәлум болушичә, үрүмчидиму үрүмчидики җәнубий шинҗаң қатнаш бекитидә охшаш партлаш вәқәси йүз бәргәндин башқа, үрүмчидә адәм өлтүрүлгәнлики һәққидики хәвәрләр тарқалған болуп, бу хил коча хәвәрлири үрүмчидики хитай пуқралири арисидиму вәһимә пәйда қилған.

Үрүмчидин радиомиз хитай бөлүминиң зияритини қобул қилған хо фамилилик хитай пуқраси үрүмчи кочилирида тарқилип йүргән вәһимиләр һәққидә мундақ деди: һазир үрүмчини вәһимә қаплап кәтти. Биз дәсләп үрүмчи су үсти бағчисида бир адәм өлтүрүлүпту, дәп аңлиған идуқ. Биз һазир немә болғанлиқини биләлмәй қалдуқ. Безиләр үрүмчидиму 10 нәччә адәм өлтүрүлүпту десә, йәнә безиләр чоң маҗира бопту дейишиватиду. Биз кочиға чиқиштиму әнсирәватимиз.

Хитай мәтбуатлири 30-,31-июл қәшқәрдә йүз бәргән хитайларға һуҗум қилиш вәқәсидә 14 адәмниң өлгәнлики, 43 адәм яриланғанлиқи, һуҗумчилардин 6 кишиниң нәқ мәйданда етип ташлинип, 5 гумандарниң қолға елинғанлиқини хәвәр қилди.

Хитайниң һөкүмәт мәтбуатлири йәнә қәшқәрдә йүз бәргән вәқәләрни “шәрқий түркистан ислам террорчилири пәйда қилған” дәп тәшвиқ қиливатқан болуп, хитай җамаәт хәвпсизлик министири миң җәнҗу чаршәнбә күни үрүмчидә террорлуққа зәрбә бериш сәпәрвәрлик йиғини ачқан. Әмма, дуня уйғур қурултийи вә ғәрб мәтбуатлири вәқәниң йүз беришигә хитайниң районда йүргүзгән бастуруш сиясити сәвәб болғанлиқини илгири сүрүп, “қәшқәр вәқәсиниң” йәрлик уйғурларниң қаршилиқ һәрикәтлири икәнликини тәкитлимәктә.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.