Qeshqer shamalwagh yézisidin béyjinggha kelgen erzdarlar tutqun qilindi

Uyghurbiz torining xelq'ara tor békitide élan qilin'ghan, qeshqer shamalwagh yézisidiki öyliri mejburiy chéqiwétilgen 100 nechche a'ile Uyghurgha wekil bolup, béyjinggha kelgen 7 neper Uyghur erzdar heqqidiki uchurgha asasen, radi'omiz erzdarlarning 18-qurultay harpisidiki ehwalini bilish üchün, ulargha téléfon qilip, ehwal igilidi.

Qeshqer shamalwagh yézisidin béyjinggha erz üchün kelgen meryemgül, abdughéni qatarliqlarning radi'omizgha bildürüshiche, 31-öktebir küni erzdarlardin abduxaliq hoshur, memtimin qadir qatarliq ikkiylen béyjing saqchiliri teripidin tutup kétilip, melum saqchixanigha qamap qoyulghan.

Meryemgül xanim we abdughéni ependi yene, nöwette qeshqerning béyjingda turushluq ish bashqarmisining mes'uli we shamalwagh yézisidin kelgen alimjan qatarliq kadirlarning bir tereptin erzdarlarning qeshqerge qaytip kétishini telep qilip, ularning yol xirajitini kötürüshke wede qilsa, yene bir tereptin béyjinggha erz üchün kelgen Uyghurlarning a'ile ezalirigha tehdit sélip,ularni qorqutuwatqanliqini bildürdi.

Özlirining qeshqerdin ularni qayturup élip kétish üchün ewetilgen shamalwagh yézisining yéza bashliqi alimjan qatarliq alte neper yéza kadirliridin we béyjing saqchiliridin qéchip möküp yürüshke mejbur bolghanliqini bildürgen meryemgül xanim, özliri nurghun jaylargha bérip erz qilghan bolsimu, emma ularning erzini qobul qilip mesilini hel qilidighan birer orun chiqmighanliqi üchün eng axiri qeshqer shamalwaghdiki öy-zéminliridin ayrilip qalghan 100 din artuq a'ilining ehwalini ammiwi tor béketliri we xelq'ara axbarat orunlirigha ashkarilash yolini tallighanliqini bildürdi.

Abdughéni ependi we meryemgül xanimning bayani shundaqla Uyghur biz torida élan qilin'ghan ehwallardin, shamalwagh yézisidiki öy-zéminliri igiliwélin'ghan 100 nechche a'ile yoluqqan töwendikidek ehwallar melum boldi.

Melum bolushiche, 2012-yili etiyaz mezgilide qeshqer shamalwagh yéziliq hökümet, shamalwagh yéziliq merkizi bashlan'ghuch mektipini kéngeytip qurush dégen nam bilen, shamalwagh mehellisidiki100 nechche a'ilini öy-makanlirini yéziliq hökümetke ötküzüp bérishke mejburlighan. Yéziliq hökümet ulargha her bir kwadrat métir yer üchün 750 somdin tölem bérilidighanliqini, hem öyi chéqilghan her bir a'ilige shu rayondiki bina öylerdin turalghu öy bérilidighanliqini bildürüp, ularni yéziliq hökümet bilen toxtam imzalashqa mejburlighan. Emma bu rayondiki her bir kwadrat métir yerning bazar bahasi 3000 somdin artuq ikenlikini bilgen Uyghurlar öylirini yéziliq hökümetke sétip bérishni ret qilghan.

Yéziliq hökümetning qorqutushi we bésimi bilen bu yil 5-ay mezgilide bir qisim öy igiliri toxtamgha qol qoyghan. Emma ular toxtamgha qol qoyup bolghandin kéyin, ulargha toxtamda bérilish wede qilin'ghan pulning bir qismi tutup qélin'ghan. Da'iriler ularni shamalwagh baziridin yiraq bolghan chet yaqa jaydiki töwen kapaletlik sheher ahaliliri üchün sélin'ghan erzan bahaliq öylerge köchüshke mejburlighan. Bu öylerge köchürülgen Uyghurlar balilirini mektepte oqutush, soda-sétiq qilish qatarliq jehetlerde qiynalghan. Bolupmu eslidiki hoyliliq öyliride mal bordash we térilghu yerliride köktat térish arqiliq turmushini qamdap kéliwatqan déhqanlar tirikchilik menbesidinmu ayrilip qalghan. Bu öylerge köchüshni ret qilip, qeshqer, ürümchi qatarliq jaylargha erz qilghan Uyghurlar bolsa türlük tehdit, bésim, qorqutushlargha uchrimaqta iken.