Dawalghush halitidiki qirghizistanda iqtisad chékinmekte

Süret, 14 - may künidiki baqiyéfning yurti jalalabad oblastida yüz bergen baqiyéf terepdarliri bilen waqitliq hökümetni himaye qilghuchilar arisidiki toqunushtin bir körünüsh.

Metbu'at xewerlirige qarighandA, bu yil "7 - aprél özgirishi" yüz bérip, baqiyéf hökümiti aghdurulghandin kéyin, qirghizistan weziyiti üzlüksiz dawalghush halitide qalghan. Gerche hakimiyetni qolgha alghan, köp partiyilerdin teshkillen'gen qirghizistan waqitliq hökümiti, weziyetni kontrol qilghanliqini élan qilghan bolsimu, emma qirghizistanning jenubidiki baqiyéf terepdarliri hakimiyetni tartiwélish üchün, élip bériwatqan qarshiliq heriketlirini toxtatmighan.

12 - May küni ush shehiri hem baqiyéfning yurti jalal'abad oblastida yüz bergen Baqiyéf terepdarliri bilen waqitliq hökümetni himaye qilghuchilar arisidiki toqunushta 1 adem ölüsh, 60 tin artuq adem yarilinish weqesi yüz bergen. Paytext béshkek shehiride 12 -,13 - may künliri baqiyéf terepdarliri we waqitliq hökümetni himaye qilghuchilar parlamént binasi aldida öz teleplirini otturigha qoyup namayish qilghan.

Bügün qirghizistanda turushluq Uyghur ziyaliyliridin azad qasim ependi hem dilmurat ependiler radi'omiz Uyghur bölümining ziyaritini qobul qilip, nöwettiki qirghizistanning dawalghush ichidiki weziyiti hem qirghizistanning iqtisadi ehwalida yüz bériwatqan qiyinchiliqlar heqqide öz qarashlirini bayan qildi.

Azad qasim ependi ush shehiri hem jalal'abad oblastida yüz bergen toqunush nöwettiki ehwali heqqide özi bilidighan ehwallarni sözlep berdi.

Dilmurat ependi nöwette, bishkek shehirining tinch ikenlikini, ikki kündin buyan parlamént binasi aldida namayish bolghan bolsimu, emma 7 - aprél weqesidikidek dukanlarni bulang - talang qilishtek qalaymiqanchiliq yüz bermigenlikini bayan qildi.

Azad qasim ependi nöwettiki qirghizistan weziyitini tehlil qilip, 7 - apréldin kéyin qurulghan birleshme hökümetning qolida, dölet mudapi'e armiyisi hem qoralliq saqchilar küchning barliqini, uning üstige zor köpchilik xelq birleshme hökümetni qollawatqanliqi üchün, baqiyéf terepdarlirining qirghizistan weziyitide bashqiche özgirish qilalmaydighanliqi heqqidiki perizini otturigha qoydi.

Azad qasim ependi yene, qirghizistanning nöwettiki iqtisadi weziyiti heqqide toxtaldi. U sözide qirghizistan weziyitidiki bu xil tinchsiz haletning, eslidila ajiz bolghan qirghizistan iqtisadida téximu zor chékinishni peyda qilip, néfit, bénzin qatarliq yéqilghu eshyalar, yémeklik hem kündilik turmush buyumliri qatarliqlarning kemchil bolushi xelq turmushigha éghir iqtisadi bésimlarni élip kelgenlikini otturigha qoydi.

Azad ependi sözide, 7 - apréldin kéyin qirghizistan bilen qoshna bolghan ottura asiya döletliridin qazaqistan, özbékistan chégrilirining taqilishi bilen, bu döletlerde ishlemchilik qilish arqiliq turmushini qamdawatqan 300 ming qirghiz ahalisining ishsiz qélip, iqtisadiy menbesi üzülgenlikini, xelq turmushigha lazimliq nersilerning kémiyishini keltürüp chiqarghanliqini bayan qildi.

Qirghizistanning iqtisadi weziyitini tehlil qilghuchilarning otturigha qoyushiche, 2009 - yili xelq'ara iqtisadi chékinish weziyiti, rusiye, qazaqistan qatarliq döletlerge bérip ishlemchilik qilish arqiliq öz turmushini qamdaydighan 700 ming etrapidiki qirghizistan puqrasining yurtigha qaytishqa mejbur bolup, ishsiz qélishigha seweb bolghan iken. Mana emdi qirghizistan bilen etraptiki qoshna döletler chégrisining taqilishi netijiside qirghizistanning iqtisadi weziyitide téximu yamanlishish ehwali yüz bérishi mumkin iken.

Ottura asiya weziyitini tetqiq qilghuchilar neziride, rayondiki zémini 190 ming kwadrat kilométir da'irini igileydighan, emma su - éléktir énérgiyisidin bashqa, bayliq menbe'eliri nisbeten kemchil bolghan, ahalisi 5 milyon 300 ming etrapidiki qirghizistan jumhuriyiti, sowét ittipaqi parchilan'ghandin kéyin musteqil bolghan ottura asiya döletliri ichide, ichki weziyette dawalghushlar köp yüz bergini üchün iqtisadi jehettin muqim tereqqiy qilish pursitige érishelmey kéliwatqan dölet dep qarilip kéliwatmaqta.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.