"Qurban héyt kéchiliki" programmisi Uyghurlarning qattiq naraziliqini qozghidi
2010.11.30

Sen'et kéchilikide, shinjang naxsha - usul ömikining sen'etchisi dilnar abdulla " chin söygüdin yashnimaqta jan, inaqliqtin küler bu makan, hemme yerde yéngi yardem chin mikribanliq, güzel nurluq kélechekni qilmaqta ayan " dep naxsha orunlighan bolup, emma chet'ellerdiki Uyghurlar, bu sen'et kéchilikide éytilghan sözlerning pütünley saxta teshwiqattin ibaret ikenlikini otturigha qoyup, nöwette Uyghur diyarida Uyghurlar bilen xitaylar otturisida milliy ittipaqliqtin söz échishning esla mumkin emes ikenlikini bildürmekte. Radi'omiz igiligen melumatlargha asaslan'ghandimu, ikki millet arsida öchmenlikning burunqidin nechche hesse éghirliship ketkenliki, bolupmu ötken yili 5 - iyul küni ürümchide yüz bergen weqedin kéyin hetta Uyghurlar zich toplushup olturaqlashqan rayonlarda xitaylarni nahayiti az uchratqili bolidighanliqi, hetta xitaylarning Uyghur xoshniliridin qéchip, xitaylar köp rayonlargha köchöp kétiwatqanliqi ashkarilan'ghan idi.
Gérmaniyide yashawatqan Uyghur pa'aliyetchi we yazghuchi köresh ataxan ependi, bu qétimqi " qurban héyt sen'et kéchiliki" programmisini körgendin kéyinki tesiratlirini bayan qildi.
" Qurban héyt sen'et kéchiliki" de, ataqliq naxshichi abdulla abduréhim we shamil shakir qatarliq sen'etchiler xitay tilida naxsha orunlighandin sirt, 5 - 6 yashliq omaq Uyghur qizlirining xitay tilida orunlighan épizotliri hemde yene changchil nezmiliri körsitilgen. Yazghuchi küresh ataxan ependi, musulman milletlerning qurban héyti üchün béghishlan'ghan mezkür sen'et kéchilikining, emiliyette bolsa xuddi xitaylarning " chaghan" bayrami üchün hazirlan'ghan sen'et programmisi tüsini alghanliqini bildürdi.
" Qurban héyt sen'et kéchiliki" de, tunggan, qa'azaq, qirghiz, tatar, tajik, mongghul hetta nopusi intayin az rus qatarliq barliq milletlerning naxsha - muzika we usulliri orun alghan bolup, küresh atixan ependi,"bu xitay hökümitining tashqi dunyagha "herqaysi milletler teng baraber heq - hoquqqa ige " dégen saxta siyasitini teshwiq qilishidin ibaret ikenlikini, nöwette Uyghurlarning eng kichik itnik guruppilar ige bolghan imtiyazlardinmu mehrum qaldurulghanliqini bildürdi.
Qurban héyt sen'et kéchiliki" de, riyasetchi toxtimastin partiye siyasiti we xitay ölkilirining yardimi astida zor terreqqiyatlarning barliqqa kelgenlikini medhiyeleydu, "sen'etchiler"shinjanggha kélinglar, silerni qizghin kütiwalimiz, hemmimiz birlikte shinjangni güllendüreyli" mezmunluq naxshilarni orunlaydu, axirida ishekke ménip, béyjinggha bérip maw zédong bilen körüshken qurban tulum " riwayiti" körsitilidu. Küresh atixan ependi,xitay hökümitining bu xil saxta teshwiqatlirigha Uyghurlarning hergiz aldanmaydighanliqini, eger Uyghur xelqining barliq heq - hoquqlirigha hörmet qilinmisa, Uyghurlarning haman bir küni yene qarshiliq körsitidighanliqini bildürdi.