Qurban héyt we qurbanliq qilish heqqide

Youtube.com Din élinghan bu sürette, dua qilish körsitilgen.

-- Qurbanliq qilish qandaq ibadet?

-- Qurbanliq qilish ibrahim we isma'il eleyhissalamlardin qalghan bir sünnet bolup, öz waqtida alla ibrahim eleyhissalamni sinash yüzisidin oghli isma'il eleyhissalamni alla yolida qurbanliq qilishqa buyrughan. Ibrahim eleyhissalam allaning bu buyruqigha bina'en oghli isma'il eleyhissalamni boghuzlashqa teyyarlan'ghan. Oghli isma'il eleyhissalammu allaning bu emrige ita'et qilip özini qurban qilishqa razi bolghan hemde derhal beja keltürgen. Alla bu ikki bendisining sinaqtin ötkenlikini tebriklep asmandin bir qochqarni ulargha hediye qilip chüshürüp bérish arqiliq bularni mukapatlighan. Alla bu toghrisida qur'an kerimide "biz uning ornigha chong bir qurbanliqni bérip؛ sebiy balini saqlap qalduq" deydu.

-- Undaqta qurbanliq qilish özini islam ümmiti dep qaraydighan barliq musulmanlargha wajipmu?

-- Süre hejining 28 ayitide: "kishiler özlirige tégishlik bolghan (dini we dunyawi) menpe'etlerni körsun, belgilen'gen künlerde (yeni qurbanliq künliride) alla ulargha riziq qilip bergen charwa-- mallarni (yeni töge, qoy, öchkilerni allaning németlirige shükür qilish yüzisidin) allaning ismini éytip qurbanliq qilsun. Siler qurbanliqlarning göshidin yenglar, péqirgha béringlar." Déyish arqiliq qurbanliq qilishni buni qilishqa küch quwwiti yetken yeni zakat bérish ölchimige yetken musulmanlargha wajip qildi. Qurbanliq qilishqa küchi yetken kishiler qilsa sawabi nahayiti katta bolidu.

-- Buningda bir a'ilidiki herbir kishi birdin qurbanliq qilamdu yaki bir a'ilige bir qurbanliq kupaye qilamdu?

-- Her bir a'ile quy yaki üchkidin birni qurbanliq qilsa yéterlik töge, kala, qotaz qatarliq haywanlardin birini yette adem shérikliship qurbanliq qilsimu bolidu. Qurbanliqning qilinish waqti héyt namizidin yan'ghandin tartip, taki héytning 3 küni kün patqiche durus bolidu. Uningdin ilgiri yaki kéyin qilin'ghanliri qurbanliqqa hésab qilinmaydu.

-- Qurbanliq qilghuchi yene qaysi jehetlerde teyyarliq körüshi lazim?

-- Peyghembirimizning, zulhejje éyining deslepki oni kirse, qurbanliq qilishni irade qilghan kishi qurbanliq qilip bolghan'gha qeder chéchini aldurmisun, tirniqini almisun dégen hedisige asasen, qurbanliq qilidighan künige qeder chach - tirnaq élishtin saqlinidu.

-- Haywanlardin qaysi haywanlar qurbanliq qilinidu?

-- Qur'anda qurbanliq qilinidighan mallar en'am dep atalghan bolup, bular töge, kala, qotaz, qoy we öchkilerdin ibaret erkek - chéshi haywanlardin ibaret. Buningda diqqet qilidighan mesile. Soyulidighan mal eyibsiz, sémiz, chirayliq, béjirim, chong mal bolush telep qilinidu.

-- Qurbanliq ibaditini orundighuchilargha alla teripidin bérilidighan mukapat toghrisida sözlep bergen bolsingiz?

-- "Allagha ularning göshliri we qanliri yétip barmaydu, allagha yétidighini peqetla silerning teqwadarliqinglardur. Qurbanliq qilish möminning perwerdigarigha qilghan teqwaliqning ipadisi.
Peyghember eleyhissalam: "qurbanliqingning qéshigha hazir bolghin, uning tunji qéni témighan chaghda sanga meghpiret qilinidu." Déyish arqiliq qurbanliq qilghuchining gunahining meghpiret qilinidighanliqini we yene "qurbanliqning chongini qilinglar؛ chünki u, pilsiratta silerning minidighan nersenglar bolidu." Dep qurbanliq quy yaki kalining qiyamette biz üchün qatnash qorali bolup béridighanliqini eskertti.

-- Undin bashqa qurbanliq qilghuchining allaning dergahida yüksek bir mertiwige érishidighanliqi toghrisida köpligen hedisler kelgen. Waqit munasiwiti bilen hemmini dep bolghili bolmaydu.

-- Hüsenjan sizge melum yawropa shara'itida qoy boghuzlashqa shara'it tapalmighan, we yaki qurbanliqqa atighan pulni uningdin bashqa alla razi bolidighan yollargha serp qilishni oylaydighan qérindashlirimizmu chiqiwatidu. Ular bu heqte qurbanliqning pulini bashqa ishqa ishletsimu bulamdu? dep sorawatidu. Islamda buning alaqidar qandaq hökümler bar?

-- Dinimizda herbir ibadetni béjirishning ayrim ayrim yolliri körsitilgen. Qurbanliq qilish ibaditi bir haywanni alla yolida boghuzlash bilen orunlinidu. Öz orunlirida qurbanliq qilishqa shara'it tapalmighanlar shuning pulini péqir miskinlerge ewetish arqiliq shu yerde qurbanliqning göshini sediqe qilish bilen bu ibadetni orunlaydu. Undin bashqa yollargha bashqa iqtisad ajratsa bolidu.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.