Rusiye néme üchün esedni qollaydu?

Xitay bilen rusiyining ret qilishi süriye weziyitige belgilik tesir körsetken bolup, beshshar el esed hakimiyitining téximu wehshiliship kétishige seweb bolghanning sirtida, rusiye bilen iranning herbiy we eslihe jehettin biwasite qollishigha éship kelmekte.

Süriyining teqdiri we süriyidiki ereb baharining kéléchiki heqqide ereb döletlirining tehlil we inkasliri her xil bolmaqta. Töwende her qaysi ereb metbu'atlirining köz qarashliridin bir qanchisini neqil qilimiz:

Se'udi erebistanida chiqidighan“El medine” gézitining 2012 - yili, 21 - iyun sanida “Rusiye süriyige chéchinistanda qilghanni qilamdu ?” dégen témida bir maqale élan qilin'ghan bolup, maqalide mundaq dep yézilghan:

“Gherb dunyasi ereb elliride bolidighan özgirishlerdin bi'aramliq hés qilmaqta, hetta ereb dunyasidiki ishlarning mes'uliyitidin özini qachurush we arilashmasliq heqqidiki qararlarmu élinmaqta. Chünki héchkim otning ichige kirishni xalimaydu. Londonda ereb dunyasining weziyiti toghruluq chaqirilghan chong yighinning mezmunidinmu gherb ellirining ereblerning ishidin özlirini qachurghanliqi éniqlandi. Ularning tebiri boyiche ereb elliri mesilini hel qilishqa küchi yetmeydighan, 21 - esirning tehditliri aldida put tirep turalmaydighan ajiz bir jem'iyet sheklini alghan. Tunis, liwiye, yemen we misirgha qaraydighan bolsaq, weziyet ilgirikidin bek yaman bolmisimu, biraq yenila yaman boliwatidu. Namayishchi yashlarning arzu - armanliri dégüdek emelge ashqini yoq. Siyasiyonlar we tehlilchiler misir toghruluq toxtilishtin awwal süriye krizisi heqqide toxtilip, shundaq netijige keldiki, süriyide bolidighanlarning héchbiri yaxshiliqtin bisharet bermeydu. Ilgirikidek yaman bolmisimu yaxshi bolmaydu. Chünki süriyidiki urushlar qisqa waqit ichide toxtimaydu. Esedning ademliri bilen musteqil xelq qoshunliri otturisidiki öch élishish jengliri dawam qilmaqta. Buning charisi ya beshshar el esedning hakimiyette dawam qilishi yaki süriyidiki xelq qoshunlirining türkiyining yardimi bilen hakimiyetni qoligha élishidur. Rusiye terep özlirining esed hakimiyitini qoghdap kéliwatqanliqining sewebini ochuqlap özlirining süriyide menpe'et baghlinishi barliqini, xususen amérikining esedni texttin chüshürüshni xalaydighanliqi seweblik özlirining esedni qollashta ching turidighanliqini ochuq sözlimekte”.

Ereb metbu'ati: rusiyining süriye mesilisi heqqidiki mewqesi astigha putinning stalinche siyasiti yoshurun'ghan

Londonda chiqidighan “Ottura sherq” gézitining2012 - yili21 - iyun künidiki sanida, yazghuchi salih qalab teripidin “Rusiyining süriye mesilisi heqqidiki mewqesi astigha putinning stalinche siyasiti yoshurun'ghan” dégen témida yézilghan bir parche maqale élan qilin'ghan bolup, uningda mundaq dep yézilghan:

“Süriyide kötürülgen xelq namayishigha shunchilik uzun waqit ötken bolsimu, rusiyining tosqunluqi we selbiy mewqesi seweblik süriye krizisi hel bolmidi. Rusiyini qayil qilish üchün amérika we gherb ellirining tirishchanliqliri bikargha ketti. Rusiyining esed hakimiyitini qollash mewqesi özgermidi. Bashta herkim rusiyini süriyidin közligen menpe'etini ündüriwalghandin kéyin choqum mewqesini özgertidu dep oylighan idi. Hetta beziler rusiye dunyaning hökümranliqi yalghuz amérikighila qalmasliqi üchün shundaq qilsa kérek dep tehlil qilghan. Emma rusiyining mewqeside özgirish bolmidi. Undaqta rusiye néme üchün mewqeside ching turidu? tehlilchiler bu so'algha mundaq dep jawab bérishidu: esedni qollash rusiyining tallishi emes. Belki birla rusiye re'isi putinning tallishidur. Chünki putin 4 - we 5 - qétimliq re'islik saylimigha kirish chüshini körüwatidu. Buning üchün rusiye xelqining ishenchisini qazinish yolida her xil chare - tedbirlerni qollinishni oylaydu. Putin goya süriyining ishini bir terep qilish yalghuz öziningla qolidin kélidighandek, goya özini amérikini yalwurtup süriye mesiliside söhbet üstilige olturghuzidighan karametke ige shexstek qilip körsitish arqiliq rusiyining dunyawi abroyini kötürmekchi bolidu. Bularning hemmisi putinning xam xiyalliridur. Shunga u süriye pursitini qoldin bermeslikni we bu pursettin paydilinip rusiye xelqige özini ishendürüshni közlimekte.”