Sabiq siyasiy mehbus, bu hökümetning zulumidin dert tartiwatqan ademlirimiz kürming

Siyasiy jinayet bilen eyiblinip, birnechche qétim xitay türmiside yétip chiqqan bireylen, nöwette hökümet da'irilirining siyasiy jinayetchilerge bolghan bésimni barghanche kücheytkenlikini bildürdi we xelq'ara jem'iyetning Uyghur élide tekshürüsh élip bérishini muraji'et qildi.
Muxbirimiz mihriban
2010.09.24
Uyghur-Siyasi-mehbus-hayati-305.jpg Uyghur siyasiy mehbus kölenggisi.
File

"Bu hökümetning zulumidin dert tartiwatqan ademlirimiz kürming. Hökümetning özini perdazlap körsitishi bilen, dunya elliri bu yerdiki nurghun paji'elerdin xewersiz qalmaqta. Bizning urushmay turup ölgen ademlirimizning sani yoq. Nurghun yashlirimiz türmilerge pütün kirip kétip, ölükimu yoq؛ tirikimu yoq yoqap ketti. Hazir hemme wilayet nahiyilerde siyasiy pa'aliyetlerge qatnashqanliqi sewebidin muddetsiz qamaq jazasi, 2 yil kéchiktürüp ölüm jazasi dégendek éghir jazalar bérilip, türmide ölüp ketken yashlirimiz nurghun. Bularning ehwalini dunyagha bildürüsh kérek. Mana biz bu ehwallarni dunyagha yetküzüshke teyyar."

Mana bu, xitay qanun da'iriliri teripidin siyasiy jinayet bilen eyiblinip, köp qétim xitay türmiliride yatqan bir Uyghurning yürek sözi. U, radi'omiz Uyghur bölümige téléfon qilip, öz kechürmishlirini bayan qildi.

Uning bayan qilishiche, u 1989 - yildiki "barin weqesi"de siyasiy jinayet bilen eyiblinip türmige qamalghan. 1997 - Yildiki "5 - féwral ghulja weqesi"din kéyin, weqege munasiwetlik dep eyiblinip, qayta türmige solan'ghan. Uning inilirimu siyasiy jinayet bilen eyiblinip, türmide yatqanliqi sewebidin ular a'ile boyiche qattiq nazaret astigha élinip, tekshürüsh obyékti qilin'ghan.

3 Yil ilgiri jaza mudditi toshup türmidin qoyup bérilgendin kéyinmu, her qétim rayonda birer qarshiliq heriketliri yüz bersila saqchi da'iriliri uni öyidin élip kétip, soraq qilishni adet qiliwalghan. Bultur ürümchide yüz bergen "5 - iyul ürümchi weqesi"din kéyin, yéziliq saqchixana we nahiyilik saqchi idarisi uning öyini nazaret qilish üchün mexsus adem teyinligen. Uning bashqa sheherlerge bérishi cheklinipla qalmastin, hetta wilayet tewesidiki bashqa nahiyilerge bérishimu cheklen'gen iken.
 
U, öz nahiyisidiki nöwettiki weziyitini teswirlep mundaq dédi: "qarang hazir doqmush - doqmushta saqchi her küni 20 - 30 saqchi mashinisi ishiklirimiz aldida künde - dégüdek charlap yürüydu. Bu hökümet éghizida metbu'at erkinliki bar deydu, emma erkin asiya radi'osini bu yerde angliyalmaymiz, radi'o dolqunlirigha her xil kashililarni peyda qilghandin bashqa, intérnétnimu kontrol qilidu. Hazir hemme yerde aldamchiliq siyasiti qolliniwatidu. Bu hökümet bir jehettin basturush élip barsa yene bir jehettin kishilerge anche -munche pul bérip aldash, tehdit sélish hetta qorqutush wasitilirini qollinip, kishilerni biz bilen munasiwet qilmasliqqa ündep,  özimizni özimizge séliwatidu. Hazir bu hökümet türlük rezil wasitilerni qollinip milletni ikkige bölüwetti. Jem'iyette bizge oxshash  siyasiy jinayet bilen eyiblinip türmide yétip chiqiwatqanlardin qachidighan, bizge oxshashlarni kemsitidighan hetta yaman köridighan keypiyatmu shekilliniwatidu."

Biz uningdin radi'o anglighuchilargha qandaq yürek sözi barliqini sorighinimizda, u Uyghurlarni xitay hökümitining Uyghurlargha qaratqan siyasitining heqiqi mahiyitini tonup yétip, öz heq - hoquqlirini qoghdashqa chaqiridighanliqini bildürdi. Xelq'ara jem'iyetni bolsa xitayning aldamchiliq neyrenglirini tonup yétip, hazir Uyghurlar uchrawatqan basturushning emili ehwalini éniqlashqa rayon'gha mexsus tekshürüsh ömiki ewetishni muraji'et qilidighanliqini bildürdi.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.

 
Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.