Italiyide zor türkümdiki xitay saxta tawarliri bayqaldi
2012.09.26
Uzundin buyan köpligen chet'el axbarat wasitiliri xitayda ishlinip bashqa döletlerge etkeschilik yoli bilen kirgüzülgen saxta tawarlarning tekshürüp éniqlan'ghanliqi heqqidiki xewerlerni üzüldürmey ashkarilap kéliwatidu. Bu qétim italiyide qolgha chüshürülgen saxta tawarlar sanining we türining köplüki bilen jama'etchilikini heyran qaldurghan.
Fransiye agéntliqining xewirige qarighanda, italiye pul-mu'amile orginigha qarashliq etkeschilikke qarshi turush etritining ashkarilishiche, ular bu qétimqi zerbe bérish herikitide qanunsiz unsurlardin 97 ni qolgha chüshürgen bolup, ularning 41% i italiyilikler iken. Uningdin bashqa tekshürüp éniqlan'ghan qanunsiz karxana xojayinliri 155 neper bolup, ular oghriliqche yötkep ketmekchi bolghan 242 milyon yawru musadire qilin'ghan. Italiyining florinsa sheherlik saqchi xadimliri xitaylar bilen italiyilikler birliship ilip barghan saxta tawarlar sodisi hemde pul yötkesh qilmishining shunche zor hejimde ikenlikidin chöchüp ketken.
Saqchi terepning bildürüshiche, bu qétimqi pütkül italiye boyiche ilip bérilghan zerbe bérish herikitide ular her küni 35 qétimidin tekshürüsh ilip barghan bolup, qolgha chüshürülgen saxta poyiz béliti ikki milyon danidin ashidiken. Bu béletlerning her birining bahasi 14 yawru bolup, hemmisi xitayda yasalghan iken. Uningdin bashqa saqchi terep yene nechche yüzming dane tughuttin saqlinish qapchuqi hemde bir milyon danidin artuq etkeschilik yoli bilen kirgüzülgen oyunchuqlarni qolgha chüshürgen.
Bu qétimqi tekshürüshte yene, jinayetchiler guruhi yawropaning shimalidiki déngiz portliridin paydilinip italiyige kirgüzgen xitayda ishlen'gen kün nuridin saqlinish közeyniki,“Nayki” we “Adidas” markiliq ayaq bolup 11 milyondin köprek saxta tawar yighiwélin'ghan.
Saqchi terepning xewirige qarighanda, rim shehiride qolgha élin'ghan yette neper xitayning iqrarigha asasen ular silitsiye arilining palérmo portida xitayda ishlen'gen saxta tazilash parashokidin 9 ming sanduqni qolgha chüshürgen.
Italiyining shimaliy qismigha jaylashqan basno shehiride saqchilar zor miqdardiki “Alma” markiliq kompyutér we “Nokya” markiliq yanfon qatarliq saxta tawarlarni intérnét tori arqiliq satidighan bir guruhni, winitsyide bolsa xitayda ishlen'gen shwétsariyining dangliq markiliq qol sa'etlirini satidighan jinayetchiler guruhini éniqlap chiqqan.
Buningdin ikki yil burunqi 2010-yili italiye saqchi organliri xuddi bu qétimqigha oxshash tuyuqsiz zerbe bérish usuli arqiliq 581 xitayni qolgha élip, jinayetchiler xitaygha yötkep kétish aldida turghan töt milyard 500 milyon yawruni (45亿欧元 ) qolgha chüshürgen idi.
Ijtima'iy exlaqning künsayin nacharlishishi, hoquqdarlar tebiqiside parixorluq, buzuqchiliq qatarliq qilmishlarning ewj élishi sewebidin hakimiyetning chiriklishishi netijiside, xitay bügünki künde dunyadiki eng zor saxta tawarlar we zeherlik buyumlar uwisigha aylinip qalghan. Xitayda eng nazuk herbiy we éléktron mehsulatliridin tartip adettiki yémek-ichmek, kiyim-kéchek hemde sehiye tarmaqlirighiche saxtiliq arilashmighan mehsulatlarni tépish mumkin emes. Chirikleshken emeldarlar, qanunni ijra qilghuchilar we chégra-tamozhna xadimliri bilen qanunsiz sodigerlerning til biriktürüshi netijiside, nöwette xitayning saxta tawarliri dunyaning barliq bulung-puchqaqlirighiche taralmaqta.
Gherbiy jenubi asiya, ottura asiya, afriqa hemde ereb ellirini qaplighan xitayning saxta tawarlar etkeschilikining yawropa bazarlirigha yéyilishi iqtisadshunaslarni ensiritiwatqan mesile bolup qaldi. Yawropaning soda-sana'et we pul-mu'amile sahesidiki erbablar nöwette yawropada yüz bériwatqan pul-mu'amile krizisning nahayiti zor derijide xitayning saxta mallar etkeschiliki bilen baghlinishliq ikenlikini qeyt qilishmaqta.