Shangxey guruhidiki bash ministirlar düshenbide jem boldi

Yighin bashlinishtin ilgiri   xitay bash ministiri  wén jyabaw  rusiye ziyaritini axirlashturup bolup ,  24- noyabir küni tajikistan'gha qaratqan resmiy ziyaritini bashlighan  . U, 25- noyabir küni  tajikistan prézidénti émam eli raxman bilen körüshken.

  Tajikistanning xewer agéntliqlirining   xewer qilishiche,  tajikistan prézidénti  émam eli raxman bilen wén jyabawning arisida  bolghan söhbet jeryanida   ikki döletning siyasiy, iqtisadiy, medeniyet we bashqa hemkarliqliri heqqide pikir almashturulup,  ikki döletning hemkarliq munasiwetlirini téximu chongqurlitishning  her ikkila dölet üchün  paydiliq ikenliki tekitlen'gen.

   Shinxu'a agéntliqining süretlik xewiridin melum bolushiche,   wén jyabawning tajikistan'gha élip barghan resmiy ziyaret ömiki terkibide Uyghur aptonom rayonining re'isi nur bekrimu bar bolup, ikki terep söhbiti jeryanida  wén jyabaw   " junggo shinjang aptonom rayoni bilen tajikistanning hemkarliq kélishimlirini omumiy yüzlük emeliyleshtürüp, junggo-tajikistan munasiwetlirinini dawamliq chongqurlitish kérek " dep tekitligen .  Shinxu'aning xewiridin melum bolushiche, xitay bash ministiri  wén jyabaw "shinjang Uyghur aptonom rayoni "dégen  xitay  hökümiti teripidin resmiyleshtürülgen memuriy rayon namidiki  "Uyghur" atalghusini ishletmey,  bu jayni "shinjang aptonom rayoni dep atighan".   Wén jyabaw bu yerde  "shinjang Uyghur aptonom rayoni" diki Uyghur atalghusini untup qaldimu we yaki  merkiziy hökümetning belgilimisi  hem orunlashturushi boyiche shundaq qildimu hazirche namelum.

Wén jybaw  éman eli raxman bilen bolghan söhbet jeryanida   tajikistan bilen birliship,  " ‘ üch xi küch’ lerge  téximu ilgiriligen halda zerbe  bérip, rayonning muqimliqini qoghdap, ortaq tereqqiyatni ilgiri sürüshni xalaydighanliqi"ni izhar qilghan.  Émam eli raxmanmu tajikistanning " üch xil küchke  téximu ilgiriligen halda ortaq zerbe bérishni xalaydighanliqi"ni tekitligen.

   Wén  jyabaw yene tajikistan bash  ministiri aqil aqilof bilen ayrim uchrishish we söhbet ötküzüp,  axirida  ikki dölet hökümitining birleshme bayanatini imzalighan.   12 Maddidin terkip tapqan mezkur bayanatta xitayning tajikistan bilen  bolghan siyasiy , soda-iqtisad, sana'et, pen-téxnika, ma'arip  we bashqa her sahelerge a'it  shuningdek rayon xaraktérliq we xelq'araliq mesililerge a'it ortaq meydani  ipadilen'gen .

Mezkur birleshme bayanatta yene xitay bilen tajikistanning   bixeterlik sahesidiki hemkarliqi, bolupmu  ‘üch xil küchlerge qarshi ortaq küresh qilish meydani mexsus bir  madda boyiche ipadilen'gen bolup, sherqiy türkistan  herikitige ortaq zerbe bérish éniq tekitlinip, " sherqiy turkistanni öz ichige alghan barliq térrorchiliq shekillirige ortaq zerbe bérip, ikki dölet we rayonning tinchliqi hem eminlikini qoghdash lazim" dep  körsitilgen.

 Melum bolushiche, tajikistan xitay hökümitining  Uyghurlarning siyasiy  hoquqlirini nishan qilghan heriketlirige ortaq zerbe bérish teshebbusini qobul qilip,   buni izchil dawamlashturiwatqan  ottura asiya memliketlirining biridur.
25- Noyabir küni düshenbe shehiride shangxey hemkarliq teshkilatigha eza döletler bash ministirlirining 9-qétimliq qerellik yighini bolup ötken.  Tajikistanning sahibxanliqidiki mezkur yighin'gha  rusiye bash ministiri wladimir putin, xitay bash ministiri wén jyabaw, qazaqistan bash ministiri  kerim mesümow, tajikistan bash ministiri aqil aqilof  hem qirghizistan we özbékistan bash ministirliri ishtirak qilghan. Shuningdek yene közetküchi döletlerning  wekillirimu qatnashqan.

   Rusiyining "mayak radi'osi"ning  xewer qilishiche, düshenbe yighinning asasliq témisi shangxey guruhidiki döletlerning iqtisadiy hemkarliqigha qaritilghan,  shuningdek bu yil 6-ayda   bu teshkilatqa eza döletlerning bashliqlirining   tashkentte échilghan yighinining qararini emeliyleshturush teshebbus qilin'ghan. Rusiye bash ministiri  putin bolsa, shangxey guruhining ortaq qatnash, toshush yoli bolushi kéreklikini , shuning üchün  shangxey guruhining "ortaq yol xeritisi"ge  ige bolushi lazimliqini  otturigha qoyghan. Putinning sözi  bu qétimliq yighindiki eng özgiche pikir bolup hésablan'ghan.