Shékerköl yézisi yer tewreshning weyranchiliqigha uchridi
2011.08.11
Peyziwat nahiyisidin igiligen uchurlirimizdin bu qétimqi yer tewreshning shéker köli yézisigha éghir apet élip kelgenliki, déhqanlarning öylirining örülüp, yarilinish ehwalliri körün'genliki melum boldi.
Qeshqer wilayiti memuriyet torining xewirige qarighanda, 8-ayning 11-küni qeshqer peyziwat nahiyisi bilen atush shehirining chégrilinidighan da'iride 5.8 Bal yer tewrigen. Yer tewresh yerlik waqti boyiche peyshenbe küni chüshtin kéyin sa'et 4din 6 minut ötkende yüz bergen. Yer tewresh chongqurluqi 8 kilométirgha yetken bolup, qeshqer shehiri, yéngisheher nahiyisi, yéngisar, maralbéshi we etraptiki xoten hem atushlardimu küchlük tesiri bolghan.
Qeshqer torida mezkur apet heqqide tarqitilghan eng yéngi uchurgha qarighanda, yer tewresh peyziwat nahiyiside éghir apet keltürgen bolup, 21 adem yarilan'ghan, töt kishi éghir derijide zeximlen'gen. Mezkur xewerde peyziwat nahiyiside 30 etrapida öylerning örülgenliki körsitilgen bolsimu, öy örülüsh we yarilinishlarning qaysi yézilarda yüz bergenliki we apetning qaysi derijide éghirliqi heqqide éniq melumat bérilmidi.
Emma yer tewreshtin kéyinla Uyghur aptonom rayonluq hökümetning peyziwatqa 140 dane kepilerni öz ichige alghan jiddiy qutquzush buyumlirini ewetkenliki we yene qeshqer da'irilirining 100 saqchi we 100 herbiydin teshkillen'gen apettin qutquzush etritini ewetkenlikige oxshash xewerlerdin, bu qétimqi yer tewresh apitining ammigha xéli éghir ziyan-zexmet élip kelgenlikini qiyas qilishqa bolidu.
Biz yer tewresh apitige uchrighan xelqning ehwali heqqide uchur élish meqsitide peyziwat nahiyilik hökümet ishxanisigha téléfon qilduq. Téléfonni alghan bir xitay kadir apet yüz bergenlikinimu ret qilip “Bu dégen ighwa” dédi.
Biz yene bu xitay kadirgha yer tewreshke a'it xewerning qeshqer wilayetlik hökümetning toridin tarqitilghanliqini éytqinimizdila, u 8.5 Bal yer tewridi, bashqa héchqandaq apet yaki chataq yoq, héchqandaq tesiri bolmidi” dep jawab berdi.
Biz yene peyziwat nahiyilik xelq ishliri idarisige téléfon qilduq. Mexsus apet toghriliq yuqiri orunlarning yolyoruqlirini qobul qilish üchün kéchilik nöwetchilikte turuwatqan bir Uyghur kadir ziyaritimizni qobul qildi, emma umu apetni kichiklitip körsitishke urundi.
Peyziwat nahiyisidiki bir Uyghur ayal yer tewreshning éghir bolghanliqini, bolupmu shékerköl yézisida hetta yer yérilish ehwalliri körülüp xelqning éghir apetke uchrighanliqini anglighanliqini éytti.
Peyziwat nahiyisi shékerköl yézisidiki yer tewreshte yarilan'ghanlarni jiddiy qutquzushqa qatnishiwatqan bir séstra ziyaritimizni qobul qilip, yézida saq öylerning qalmighanliqini hetta doxturxaniningmu bir qisim jayliri örülüp we dez ketkechke yaridarlarnimu bashqa yaqqa yötkewatqanliqini bildürdi.
Bezi melumatlargha qarighanda, peyziwat nahiyisi we atushning bir qisim jaylirida yer tewrigendin kéyin möldür yaqqan. Gerche 5.8 Bal yer tewresh adette éghir apet keltürelmisimu, emma késeklik öylerde olturuwatqan Uyghur déhqanlirining öylirini weyran qilish küchige ige apet hésablinidu. 2003-Yili qeshqerning maralbéshi we peyziwat nahiyiliride 6.9Etrapida yer tewresh apiti yüz bérip, mingdin artuq ademning ölüshi we yarilinishini keltürüp chiqarghan, 50 mingdin artuq Uyghur ammisi öy-makansiz qalghan idi.Emma xitay da'iriliri shu qétimliq apetning heqiqiy ehwalini hazirgha qeder axbarattin yoshurup kelmekte.