“Sherqiy türkistan méhri - shepqet we hemkarliq jem'iyiti”ni tonushturush pa'aliyiti ötküzüldi

Sherqiy turkistan méhri-shepqet we hemkarliq jemiyitini tonushturu pa'aliyitidin körünüshler

Bu pa'aliyetke türkiye xelq awazi partiyisining mu'awin re'isi, sabiq parlamént ezasi muqedder bash'egmes, xelq awazi partiyisining zeytinburnu we fatih rayonluq shöbe mes'ulliri, istanbulda pa'aliyet qiliwatqan sherqiy türkistan wexpi, sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyiti, sherqiy türkistan yashlar jem'iyiti qatarliq ammiwi teshkilatlarning mes'ulliri we wekilliri shundaqla istanbulda yashawatqan Uyghurlardin er - ayal bolup köp sanda kishi qatnashti.

Pa'aliyet sherqiy türkistan istiqlal marshi oqush bilen bashlandi. Pa'aliyette sherqiy türkistan méhri - shepqet we hemkarliq jem'iyitining bashliqi yüsüp yüsüp'oghli échilish nutuqi sözlidi. Kéyin mehmut qeshqirining hayati tonushturulghan höjjetlik filim körsitildi. Pa'aliyette yene sherqiy türkistan ammiwi teshkilat mes'ulliri, we türkiyining sabiq parlamént ezasi muqedder bash'egmes ependi söz qildi.

Muqedder bash'egmes ependi yighin ishtirakchilargha xitap qilip mundaq dédi: qérindashlirim, türkiye silerning wetininglar, siler bu yerge méhman emes, bu yer silerning öz wetininglar, bu yerning igisi siler. Emma silerning yene alahidliklar bar, u bolsimu silerning uzaq bir yerde yene bir wetinnglar bar. U yerni türkiyidiki ammiwi teshkilatlargha türk xelqige tunutush kérek. Shuning üchün hemminglar birliship, tonushup öz ara bir - biringlar bilen hemkarlishishinglar kérek. Bir - biringlargha ige chiqishinglar kérek.

Muqedder bash'egmes ependi sözide yene sherqiy türkistan ammiwi teshkilatlargha xitap qilip mundaq dédi: türkiyide köplep pa'aliyet qilish kérek, sherqiy türkistanni insanlargha tonutush kérek. Chünki sherqiy türkistanning bayriqini kötüriwalghan Uyghurlarni körgen bezi türkler bilmigenliki üchün bular bizning bayraqning renggini kök reng bilen boyap néme ish qilidu, dégendek so'al sorighanlar boldi. Démek türkiyide sherqiy türkistan bayriqini bilmeydighan nurghun kishiler bar, démek eng eqellisi sherqiy türkistan bayriqini qoshnilirimizgha, öz qérindashlirimizgha yéterlik tonutalmighan kemchillikimiz bar. Shuning üchün öz ara hemkarliship sherqiy türkistanni köplep teshwiq qilish, tonutush pa'aliyiti qilishinglar kérek. Silerning her biringlar bir teshwiqatchigha oxshash, bir pidakar bolup, öz wetininglarni, millitinglarni, medeniyetliringlarni tonutush, nedin kelgenlikni, ghaye - meqsetliringlar néme, qandaq dert - elemliringler bar, bularni bashqilargha bildürüsh hemminglarning xizmet mejburiyiti.

Muqedder bash'egmes ependi sözide yene xitay qatarliq döletlerge xitap qilip mundaq dédi: ey dunya bizni hergizmu yalghuz dep xam xiyal qilmanglar, biz qan qérindash. Bizni yalghuz körüp, yalghuz dep bilip bir birlep qurban qilmanglar. Bizni aldimanglar, biz yalghuz emes bizning imani qérindashliq birlikimiz bar. Biz héch kimge düshmenlik qilmaymiz. Bizge héch kim zulum qilmisa biz uninggha héch chéqilmaymiz. Bizge kim zulum qilidiken biz uninggha qarshi chiqimiz. Biz xitaylarni xitay bolghanliqi üchün eyblimeymiz. Ruslarni rus bolghanliqi üchün eyblimeymiz, ular zulum qilghanliqi üchün eybleymiz. Tenqid qilimiz, qarshi chiqimiz. Chünki imanimizning sherti bu, chünki adalet zulumgha qarshi turush démektur.

Muqedder bash'egmes ependi sözide yene yighin'gha qatnashqan Uyghurlargha xitap qilip mundaq dédi: her biringlar wetininglarni, millitinglarni, medenyetliringlarni bashqilargha bildürüsh kérek. Buni bir wezipe dep bilishi kérek. Yighin - murasimlargha choqum qatnishinglar, men kelmisemmu bolidu, dep qarash bek xata ish, chünki bir kim qatnashimismu yighin - murasimlar échilidu, ötküzilidu. Emma qatnashmighan kishi yighin'gha qatnashmighanliq, umumidin ayrilip qalghan bolidu. Shuning üchün choqum biz qatnashmisaq bolmaydu, dégen qarashqa kélish kérek. Yighin'gha qatnashqan kishining yénigha pul kirmeydu, emma méhri muhebbetni, qizghinliqni we ang - sewiyesini, imanni kücheytidu. Imani, ang - sewiyisi, xizmetke bolghan qizghinliqi ashqan insan kiselliktin xali bolghan bolidu. Biz qimmetlik sherqiy türkistanliq qérindashlirimizgha köngül bölimiz, hal - ehwal soriship uchriship turishimiz kérek. Men türkiyide 3 qétim parlamént ezasi bolup xizmet qildim. Eysa yüsüp aliptékin ependini tonushqa oxshash sherepke muwapiq boldum. Biz silerning derd - elemliringlarni his qilimiz. "Bir möminning putigha tiken kirip ketse bashqa bir musulman uning azabini his qilmisa qandaq mömin musulman bolalaydu? qandaq iman éytqan bolimiz? uchriship söhbetliship turayli, hal - ehwal éytiship, derdlirimizge derman bolayli. Öz - ara méhri - shepqet we qérindashliqni kücheyteyli.

Muqedder ependi sözide yene xitaylargha xitap qilip mundaq dédi: biz silerning düshmininglar emes, biz silerning jéninglargha, mélinglargha köz tikmiduq, emma biz, ey insaniyet, ey ruslar, ey xitaylar bizge zulum qilmanglar, allahning mexluqlirini rahet yashighili qoyunglar, deymiz. Bu bir peryad, bu bir nida, bu bir du'adur. Bu bir insaniyetning arzu - istekliri, bu arzu we tileklerge, meyli xitaylar bolsun meyli ruslar bolsun qulaq sélishi kérek. Insanlargha zulum we bésim qilishni toxtitish kérek.

Pa'aliyet jeryanda yene muhemmed imin bughraning hayat ish - izliri tonushturulghan höjjetlik filim körsitildi. Uningdin bashqa yene Uyghur oqughuchilar shé'ir déklamatsiye qildi. Pa'aliyet jeryanida sherqiy türkistan méhri shepqet jem'iyitining teshwiqat we medeniyet ishlar mes'uli ekberjanning orunlishida Uyghurche we türkche naxsha teqdim qilindi. Axirida yüsüp yüsüp'oghli söz qilip jem'iyetning ghaye meqsetliri we pa'aliyetliri toghrisida toxtaldi.

Biz sherqiy türkistan méhri - shepqet we hemkarliq jem'iyiti toghrisida melumatqa érishish üchün jem'iyet bashliqi yüsüp yüsüp'oghli bilen söhbet élip barduq. Yüsüp yüsüp'oghli ependi jem'iyitining ghaye - meqsetlirini toghrisida toxtilip, birlik barawerlik ichide sherqiy türkistan mesilisini türkiyige shundaqla dunyagha anglitish üchün her xil türde xizmet - pa'aliyet qilidighanliqini bildürdi.