Chet'el metbu'atliri: shi jinping xitay hakimiyitining éghir krizisqa pétip qalghanliqini étirap qildi

“Washin'gton pochtisi” gézitining bu heqtiki xewiride mundaq déyilidu: xitayning 18-qurultiyida xu jintawning ornigha bash sékrétar bolup kelgen shi jinping öz sözide bir qisim kompartiye emeldarlirining parixorluqqa bérilip, chirikliship xelq ammisidin ayrilip qalghanliqini boynigha aldi. U bezi wedilerni bergen bolsimu, emma héchqandaq konkrét tedbirlerni otturigha qoyalmidi. Démokratiye we axbarat erkinliki hemde insan heqliri héchqandaq kapaletke ige bolmighan ehwalda bérilgen wediler her qanche chirayliq bolsimu, haman quruq söz bolup qalidu.

Ataqliq kishilik hoquq pa'aliyetchisi xu jiya shi jinpingning sözige baha bérip,“ Uning sözlirining héchqandaq emeliy ehmiyiti yoq, chünki puqralarning neziride xitay kompartiyisi jan-dili bilen özlirining hoquqi we menpe'eti üchün jan talishiwatqan partiye” dégen.

Amérikidiki xitay mesililiri mutexessisi jang jyadun shi jinpingning kompartiye tarixidiki axirqi padishah bolup qélishi mumkinlikini, kompartiyining her waqit yimirilish halitide turuwatqanliqini bildürgen. U yene xitay da'irilirining atalmish islahatlirining hergizmu xelqning menpe'etini közlimeydighanliqini, belki bu atalghuni özliri duch kelgen éghir krizistin chiqiwélish üchün qolliniwatqanliqini, peqet kompartiye üzül-késil yoqitilghandila xitayning istiqbali bolidighanliqini otturigha qoyghan.

“Washin'gton pochtisi” gézitining xewiride mundaq déyilidu: xitay penler akadémiyisining proféssori wang yükeyning qarishiche, siyasiy islahat oxshimighan döletlerde oxshimighan menagha ige. Xitay da'irilirining neziridiki siyasiy islahat gherbliklerning neziridiki siyasiy islahatqa tüptin oxshimaydu. Gherb döletliride köp partiyilik démokratiyini yolgha qoyush siyasiy islahatning tüpki meqsiti dep qarilidu. Emma xitay da'irilirining siyasiy islahat loghitidin köp partiyilik démokratik tüzülme dégen sözni tapqili bolmaydu. Chünki ularning siyasiy islahat dégini kommunistik hakim mutleq tüzülmini saqlap qélishni meqset qilghan.

Shi jinping öz sözide gerche marksizm-léninizm, maw zidung idiyisi, ding shiyawping nezeriyisi, üchke wekillik qilish dégen'ge oxshash ademni bizar qilidighan, qéliplashqan ibarilerni ishletmigen bolsimu, emma uning qet'iy tewrenmey junggoche sotsiyalizm yolida méngish, dégen ibarini qollan'ghanliqi, uning yenila sadaqetmen bir kommunizm muriti ikenlikini hemde özini yülep hakimiyet béshigha chiqarghan bu chirikleshken tüzülmini saqlap qélish üchün tirishchanliq körsitidighanliqini bildüridu.

Közetküchilerning qarishiche, nöwettiki pütün memliket krizisqa pétip qalghan, emeldarlar tebiqisi bilen xelq ammisi arisidiki ziddiyet keskinleshken, iqtisad chüshkünlishishke yüzlen'gen, bay-kembighellik hemde rayonlar ara perqler zoriyiwatqan, milletler ara qarshiliqlar küchiyiwatqan, xelqning siyasiy islahat telipi barghanséri yüksiliwatqan shara'itta, xitayning yéngi rehberliri yenila burunqigha oxshash hakim mutleq tüzülmige qarita islahat tedbirlirini ilip barmisa, yiraq bolmighan kelgüside kommunistik hakimiyet üzül-kisil aghdurulush xewpige duch kélishi mumkin iken.