Gollandiyidiki siyasiy partiyiler Uyghurlarning xitaygha qayturulmasliqini telep qilmaqta

Bu so'allar yéshillar partiyisining tor bétide élan qildi.

Xewerdin melum bolushiche, bu ikki partiye gollandiye parlaméntida eger Uyghur iltijachilar xitaygha qayturulsa ularning bixeterlikidin ensireydighanliqi, ilgiri xitaygha qayturulghan Uyghurlarning türmilerge tashlan'ghanliqi, emgek bilen özgertish lagérlirigha solan'ghanliqi, bu ehwalning insan heqlirige xilap ikenlikini eskertken.

Gollandiye parlaméntida otturigha chüshken so'allar töwendikiche:

• Aliy sotning bügün qayturulushi qarar qilin'ghan Uyghurning iltija heqlirini testiqlap waqitliq xitaygha qayturushni toxtatqanliqi toghrimu? siz bu qararni inkar qilamsiz?
• Siz bu iltijachining Uyghur dewasidiki ammiwi pa'aliyetlerde aktip shexs ikenlikidin xewerliringiz barmu? mesilen: d u q ning 2012-yilidiki pa'aliyetlirige qatnashqan. Buninggha a'it resimlerning intérnét tor betliride élan qilin'ghanliqi tüpeylidin, u iltijachi xitaygha qayturulsa uning hayati bixeterlikige xeter yétidighanliqini nezerge élish lazim emesmu? shunga bu iltijachining arxiplirigha qaytidin inchike qarap chiqish kérekmu, qandaq? eger hajetsiz dep qarisingiz, sewebi néme? ehwal undaqken, siz u Uyghur iltijachining xitaygha qayturulushida, uning yene qaysi xil xeterlerge duch kélidighanliqini téximu chongqurlap éniqlashqa ehmiyet béremsiz?
• Siz iltijachilar yardem orni bilen xelq'ara kechürüm teshkilatining bu iltijachilarning xitaygha qayturulushidin ensireydighanliqini qandaq chüshendürisiz? iltija qilghan Uyghurlarning xitaygha qayturulushidin, türmilerge we emgek bilen özgertish lagérlirigha solinip ziyankeshlikke uchrishi we insan heqlirige qarshi ten jazasi bérilidighanliqidek ehwallarni tügetkili bolamdu? siz barliq insan heqliri teshkilatlirining Uyghur iltijachilarni xitaygha qayturmasliq chaqiriqigha qandaq qaraysiz?
• Siz shwétsiyidiki xizmetdashliringizdin ilgiri xitaygha qayturulghan ikki Uyghurning tragédiyisidin Uyghur iltijachilarni xitaygha qayturmasliq qararini alghanliqining tepsilatini bilish üchün, ular bilen alaqileshtingizmu?
• Siz Uyghur iltijachi xitaygha qayturulsa, uni qandaq yaman aqiwetlerning kütüp turidighanliqini yéngidin tekshürüsh élip bérishqa we bu tekshürüsh netijisige xelq'ara kechürüm teshkilatidek teshkilatlarning teyyar tekshürüsh netijilirini qoshup élan qilishqa, shundaqla bu netijilerge asasen Uyghur iltijachilarni qayturushni toxtitishqa heriket qilamsiz? eger qilmisingiz, néme üchün?

Nöwette élan qilin'ghan so'allargha qarita, edliye we bixeterlik ministirliqining munasiwetlik xadimi qandaq jawab bergenliki éytilmighanliqidin, so'allarning jawabliri muzakire qiliniwatqanliqi texmin qilinmaqta.

Gollandiye metbu'atliridiki alaqidar mezmunlarda, xitaygha qayturulushqa höküm qilin'ghan Uyghurning waqitliq toxtitilip qoyulghanliqi bayan qilin'ghan bolsimu, axirqi qararning qandaq bolidighanliqi heqqide uchur bérilmigen.

Melum bolushiche qayturulushqa buyrulghan Uyghur sherqiy türkistanning ghulja shehiridin kelgen 30 yashlar etrapidiki er iken. U hazir tutup turuluwatqan yerdin qoyuwétilgen bolsimu, lagérdin heydilip sirtta qalghanliqi üchün, dostlirining yénida waqitliq panahliniwatqanliqi bilinmekte.