Amérikidiki tarixiy saylamning ghalipi - barak obama

Amérikining tarixida tunji qétim saylanghan qara tenlik prézidént barak obama ayali mishéll obama we ikki qizi bilen qollighuchilirigha éhtiram bildürüwatidu.

Barak obama seyshenbe küni kech sa'etlerde élan qilin'ghan saylam netijiside mutleq üstünlük bilen reqibi jumhuriyetchiler namzati jon mikkéynni meghlup qilip, amérika tarixida yéngi bir sehipe achqan boldi. U seyshenbe küni yérim kéchide ghalibiyet nutuqi élan qilip, "bu bizning tarixiy minutlirimiz" dep jakarlidi.

Bu nöwetlik amérika prézidént saylimi amérika tarixidiki yitük weqeler bilen tolghan eng jiddiy saylamlarning biri bolghan idi. Saylamning yitukluqi, amérika tarixidiki yéngi bir sehipige wekillik qilidighanliqi, saylamda ghelibe qilghan namzatning afriqa irqidiki, dadisi musulman bir kéniyilik, ögey dadisi hindunéziyilik, ana jemet momisining terbiyiside chong bolghan aq tenlik bir ayalning perzenti ikenlikide bolupla qalmay, bu nöwetlik saylamda yene bir ayalning amérika tarixida 1 ‏ - qétim amérikining mu'awin prézidént namzatliqini talashqanliqida idi.

Barak obama seyshenbe künki saylamda xelq awazining %52 ni, 538 dane saylighuchi béletning 338 ni élip, reqibi jon mikkéynni zor perqler bilen meghlubiyetke uchratti. Analizchilar obamaning ghelibisi amérikidiki érqiy chek - chégrani buzup tashlighanliqini, amérika xelqining érqiy chüshenchiside zor özgirish bolghanliqini ilgiri sürmekte. Saylamning axirqi netijisi seyshenbe küni kech sa'et 11:00 de muqimlashqan idi. Jon mikéyn saylam netijisi muqimliship uzun ötmey reqibi obamagha téléfon qilip, saylamda meghlup bolghanliqini qobul qildi hem obamaning ghelibisini tebriklidi.

Saylam künini chikagoda ötküzgen barak obama shu küni yérim kéche sa'et 12:00 de chikagodiki Grand baghchisida amérika xelqighe ghalibiyet nutuqi sözlep, bu minutlarning yétip kélishini kütüwatqinigha uzun dewrler bolghanliqini bildürdi.

Obama mundaq deydu": bu waqitni kütüwatqinigha uzun zamanlar bolghan idi. Lékin bu bügün kéche, bizning tirishchanliqimizda emelge ashti. Bu hel qilghuch minutlardiki saylam bilen amérikining özgirish waqti yétip keldi." Bu nöwetlik saylamning tarixiy ehmiyetke ige saylam ikenliki shübhisiz. Saylamda kishilerni heyran qaldurghan yéngiliqlarning biri her nöwetlik saylamda jumhuriyetchilerge awaz bérip kéliwatqan shtatlarning démokratlar namzati obamagha awaz bergenliki bolup, obama konsérwatip amérikiliqlarning qorghini hésablinidighan oxayu, florida, shimaliy karolayna, wirjiniye shitatlirida ghelibe qilghan idi.

Obama kéler yili 20 ‏ - yanwarda aqsarayni ötküzüwalsa, amérikining 232 yilliq dölet tarixida amérikigha prézidént bolghan tunji afriqa irqidiki shexs bolupla qalmay, jumhuriyetchilerning aqsaraydiki xojayinliqigha xatime béridu. Obama saylam kéchisi chikagodiki Grand baghchisida sözligen nutuqida bu nöwetlik saylam démokratiyining küch ‏ - qudritige guman bilen qaraydighanlargha jawab bergenlikini eskertti. U, bu nöwetlik saylam " eger amérikida her nersining mumkinlikige guman bilen qaraydighanlar, dölet ustazlirining ghayisi hazirmu mewjut ikenlikidin shübhilinidighanlar, démokratiyining küch ‏ - qudritini mengsitmeydighanlar bolsa, bu kéche buning jawabini siler berdinglar " dep xitap qildi.

Jumhuriyetchiler namzati, amérika kéngesh palata ezasi jon mikéyn amérika xelqi ichide abroy we zor inawetke ige siyasi'on bolsimu, lékin u saylamda 338 saylighuchi awazgha qarshi 155 awaz bilen reqibi, démokratlar namzati obamagha utturiwetti. Analizchilar, prézidént bush rehberlikidiki jumhuriyetchiler hökümitining hakimiyettiki 8 yilda yürgüzgen siyasiti amérikiliqlarda yéngi yolgha méngish telipini kücheytkenlikini, sermaye krizisining buni algha sürgenlikini bildürmekte.

Obama ghalibiyet nutuqi élan qilishning aldida jumhuriyetchiler namzati jon mikkéyin arizona shitatida saylam nutuqi élan qilip, barak obamaning ghelibisini tebriklidi. Özining obama bilen nurghun mesililerde pikir ixtilapi barliqigha qarimay uni qollaydighanliqini bildürgen mikéyn, amérika xelqini ittipaqlishishqa, yéngi rehberlik astida ilgirileshke ündigen idi.

Arizona shtatidiki bir méhmanxana baghchisida qollighuchilirigha saylam nutuqi sözligen jon mikéyn"shübhisizki, arimizda nurghun perqler mewjut. Lékin hazirqi waqit dölitimiz éghir ehwalda turuwatqan mezgildur. Men bügün kéche obamagha uning bizge yitekchilik qilip, biz duch kéliwatqan qiyinchiliqlarni yéngishige pütün küchüm bilen yardemde bolidighanliqini bildürdüm " dep körsetti.

Bu qétimqi saylam amérika tarixidiki dewr bölgüch saylam bolupla qalmay, pütün dunya diqqet qiliwatqan saylam bolup, obama chikago Grand baghchisidiki nutuqida her qaysi eller xelqighe xitap qilishni unutmidi. U " bizning tupriqimizda bügün kéche yüz bergen weqelerni parlamént, orda - saraylarda körüwatqanlar yaki dunyaning xilwet jaylirida radi'o etrapigha toplinip anglawatqanlargha shuni démekchi, bizning kechürmishimiz özgiche bolsimu, lékin teqdirimiz ortaqtur. Amérikining yéngi rehberlik dewri bashlandi" deydu.

Baghchidiki nutuqida özining reqibi, jumhuriyetchiler namzati jon mikéynni medhiyiligen, uninggha rehmet éytidighanliqini, uning bilen hemkarlishidighanliqini bildürgen obama, ayali Mechele Obama, ikki qizi Sasha bilen Malia, singlisi Maya largha, saylam hey'itـi we qollighuchilirigha rehmet éytti. Lékin özini östürgen, özige zor ejirlerni singdürgen momisining saylam harpa küni bu dunya bilen xoshlashqanliqigha, özining ghelibisini körelmigenlikige chongqur ökünidighanliqini bildürdi. Obama saylam ghelibisini tentene qilish bilen birge, amérika duch kéliwatqan ri'alliqlar yeni iraq, afghanistan urushi, pul - mu'amile krizisi we ijtima'iy mesililerni tilgha aldi we bu mesililer bilen yüzlishidighanliqini tekitlidi.

Obama mundaq deydu": bu yerde yéngi énirgiyeni échish, yéngi xizmet pursiti yaritish, yéngi mekteplerni sélish, tehlikining aldini élish, ittipaqdashlar bilen munasiwetni yaxshilash lazim. Yolimiz uzun, egri toqay we musheqqetlik bolushi mumkin. Bizning bu nishan'gha bir yilda yaki 4 yilda yételmeslik éhtimalimiz mewjüt. Lékin méning bu nishan'gha yitédighanliqimizgha bolghan ümidwarliqim bu kéche mislisiz ashti."

Prézidént bush charshenbe küni etigen seyshenbe künki saylam toghrisida bayanat élan qilip obamani tebriklidi, bu qétimqi saylamning tarixiy ehmiyitini mu'eyyenleshtürdi we hoquqini waqtida ötküzüp bérishke wede qildi. Amérika xelqining tarix yaratqanliqini medhiyiligen bush, "ularning bélitini qandaq tashlighan bolushidin qet'inezer, amérika xelqi özlirining tünügün yaratqan tarixidin pexirlineleydu.... Ular dunyagha amérika démokratiyisining hayati küchini we ittipaqliqimizning ajayip nemunisini namayen qildi. Ular tallighan prézidéntning kechürmishi amérika tarixining muwappeqiyiti, tirishchanliqning pakiti, ümidwarliqqa, ishench we dölitimiz bergen wedining izchilliqigha wekillik qilidu", dep eskertti.

Bush yene mundaq deydu": biz washin'gtonda özgirish yasash dewrini bashliduq. Lékin bu yerde özgermeydighan nersiler bar. U bolsimu, qoshma shitatlar hökümitining eng muhim mes'uliyitidin biri bolghan amérika xelqini qoghdashtin ibaret hushyarliqini boshashturmasliqtur."