Hindizm jem'iyiti xelq'ara teshkilattin tayland-kambodzha chégrasidiki diniy mirasni urushtin saqlashni telep qildi

Tayland bilen kambodzha chégrasida étishish yüz bériwatqili 5 kün boldi. Bu ikki döletning chégrasidiki miladi 11-esirde bina qilin'ghan hindizm ibadetxanisi xewp astida qaldi.
Muxbirimiz weli
2011.02.08
kambodzha-priwixar-butxanisi-etrapidiki-ahaliler-yiraqqa-kochuruldi-305.jpg Kambodzhadiki priwixar ibadetxanisi etrapidiki ahalilerni oyliridin yötkep 500 kilométir yiraqliqta chédir qurup berdi. 2011-Yili 7-féwral.
AFP

Hindizm jem'iyiti xelq'ara teshkilattin, derhal otturigha chiqip, dunya medeniyet miraslirining biri bolghan priwixar ibadetxanisini urush otidin saqlashni telep qildi.

Shimaliy afriqidiki dunya medeniyet merkezlirining biri bolghan qahirede hökümet bilen xelq otturisida jiddiy toqunush boluwatqanda, sherqi jenubiy asiyada tayland bilen kambodzha chégrasidiki dunya medeniyet miraslirining biri bolghan hindizm ibadetxanisi urush oti ichige kirip qalghili 5 kün boldi.

Amérika awazining bayan qilishiche, ötken jüme künidin bashlap, tayland bilen kambodzha chégrasida 4 qétim jiddiy étishish yüz berdi. Her ikki terep bir-birige zembirek, rakéta qatarliq éghir qorallarnimu qollandi. Bu chégra urushi miladi 11-esirde bina qilin'ghan priwixar ibadetxanisining teweliki jehette téxiche hel bolmighan talash-tartishtin kélip chiqqan. Bu chégra toqunushida ikki terepning bir nechchidin eskiri öldi we on nechchidin eskerliri yarilandi. Hazir her ikki terep bir -birini qattiq eyiblewatidu, chégragha köplep esker toplawatidu. Shundaqla, hazir her ikki terep yene, b d t bixeterlik kéngishidin tinchliq saqlash qoshuni ewetishni telep qiliwatidu.

Xewerde éytilishiche, sherqiy jenubiy asiya birliki, e2015-yilida toluq bir gewdige aylinish üchün algha ilgirilewatqanda yüz bergen bundaq urush otini derhal toxtitish üchün, sherqiy jenubiy asiya birlikining nöwetchi re'isi hindonéziyining tashqi ishlar ministiri tünügündin bashlap, tayland bilen kambodzha munasiwitini kélishtürüshke bashlidi.

Nyu-york taymis gézitining bügün bayan qilishiche, gerche tayland bilen kambodzha chégrasi bügün jimiqqandek körünsimu, emma bu ikki dölet priwixar ibadetxanisining teweliki mesiliside, téxiche bir-birige qilche yol qoymay, dawamliq jiddiy élishiwatidu.

Xewerde éytilishiche, tayland bilen kambodzha chégrasidiki priwixar ibadetxanisining teweliki mesilisi, yillardin buyan bu ikki dölet otturisidiki chégra urushini keltürüp chiqarmaqta.

Fransiye agéntliqining bu yil 10 -ayda tayland bilen kambodzha généralliri chégra söhbiti ötküzgende élan qilghan xewiridiki uchurlargha qarighanda,miladi 11-esirdiki uwa xanliqi dewride, budda tash kémirliri asasida layihilinip, ikki yüz yilda 23 padishah bina qilip chiqqan bu priwixar ibadetxanisi hindizm ilahi shiwagha tawap qilidighan ibadetxana. Bu ibadetxana hazir jughrapiye jehettin kambodzha teweside, emma bu menzirisi güzel ibadetxanigha tayland tereptinla kiridighan yol bar. Qalghan teripi tik qiyaliq. Démek bu ibadetxanigha choqum taylanttin kirish kérek.

Priwixar ibadetxanisi 1796-yili taylandning tewelikide bolghan. Fransiye 1806-yili kambodzhani mustemlike qilghandin kéyin, priwixar ibadetxanisini taylandtin tartiwalghan. 1907-Yili chégra békitkende, fransiye bu ibadetxanini kambodzhagha buyrup bergen. Tayland bu ibadetxanini 1949-yili qaytidin tartiwalghan. Shuningdin kéyin, tayland bilen kambodzha otturisida jiddiy talash -tartishta turuwatqan bu ibadetxana 2008-yili dunya medeniyet mirasi dep békitilgen. Shuningdin kéyin, tayland bilen kambodzha otturisida bu ibadetxanining teweliki toghrisidiki talash -tartish qaytidin bashlan'ghan we burunqi yillardikidinmu jiddiy tüs alghan.

Malayshiyada chiqidighan “Kün” géziti bügün hindistandiki hindizm jem'iyitining bügünki jiddiy bayanatini élan qildi. Uningda bayan qilinishiche, hindizm jem'iyitining re'isi rajan zed tayland bilen kambodzha chégrasidiki miladi 11-esirde bina qilin'ghan priwixar hindizm ibadetxanisining alliqachan urush otida zeximlen'genlikini körsetken we xelq'ara jem'iyettin, derhal tedbir qollinip,e dunya medeniyet miraslirining biri bolghan bu hindizm ibadetxanisini urush otidin saqlashni, buningdin kéyin bu ibadetxana b d t ning bashqurushida bolushini telep qildi.

Gerche, hazir sherqiy jenubi asiya birliki tayland bilen kambodzha munasiwitini kélishtürüp üchün jiddiy tirishchanliq körsitiwatsimu, emma tayland bilen kambodzha chégrasidiki dunya medeniyet miraslirining biri bolghan priwixar ibadetxanisi téxiche urush oti ichide qélish xewpidin xali qilinmidi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.