Xitay qoralliq qisimliri chaghan bayrimida tibetlerni oqqa tutti

Xitay qoralliq qisimliri 1-ayning 23-küni sichüenning genzi tibet aptonom oblastida, erkinlik telep qilip namayish qilghan tibetlerni oqqa tutti.
Muxbirimiz weli
2012.01.24
Sichuan-Tibetan-herbiy-305.jpg Sichüen aba kochisidiki qoralliq herbiyler. 2008-Yili 20-mart.
AFP

En'gliyide chiqidighan “Muhapizetchi” gézitining bayan qilishiche, xitay qoralliq qisimliri 1-ayning 23-küni, sichüen ölkisidiki genzi tibet aptonom oblastining luxaw nahiyiside erkinlik telep qilghan yerlik tibetlerni oqqa tutqan. Xitay qoralliq qisimliri bu weqede az dégende besh tibetni étip öltürgen, köp ademni yarilandurghan. Bügün, 1-ayning 24-küni yene genzi tibet aptonom oblastining séda nahiyiside namayish qilghan tibetlerni qoralliq basturghan.

Xelq'ara tibet herikiti teshkilatining radi'omizgha éytip bérishiche, xitay qoralliq qisimliri tünügün-xitayning chaghan bayrimi bashlan'ghan küni etigendila, genzi aptonom oblastining luxaw nahiyiside keng kölemlik öy axturush-charlash élip barghan. Xitay saqchiliri bu charlashta yerlik tibetlerdin bir nechche kishini tutup ketkendin kéyin, nahiye bazirida adem toplinishqa bashlighan. Xitayning öy axturush-adem tutush herikitige narazi bolup namayish qilishqa bashlighan adem topi ichide, bizge erkinlik kérek dégen sho'ar towlan'ghan, yashisun dalay lama dégen sho'arlarmu towlan'ghan.

Qoshna yézilardinmu adem kélishke bashlap, nahiye bazirigha toplan'ghan adem sani mingdin ashqanda, namayishchilar hökümettin adem öltürgen qatilni jazalashni we tutup ketken ademlerni qayturup bérishni telep qilghan. Bu chaghda, xitay qoralliq qisimliri ularni oqqa tutqan. Xitay qoralliq qisimliri deslepte étip öltürgen tibetning ismi norpa yontén, 49 yash. Namayishchilar uningdin bashqa 40 nechche jesetning kimlikinimu éniqlap chiqqan.

Genzi aptonom oblastining luxaw nahiyisidiki bir rahibning radi'omiz muxbiri chaw lunggha éytip bérishiche, xitay tünügün étip öltürgen tibetlerning sani 4 tin artuq, namayishta oq tegken tibetlerning sani elliktin artuq. Bügün bu nahiyige yene qoshna nahiyilerdinmu adem kéliwatidu. Hazir bu nahiyide yerlik tibetlerning xitay qisimlirigha bolghan öchmenliki barghanséri éshiwatidu.

Béyjingda turuwatqan tibet yazghuchisi wisér xanimning intérnét arqiliq radi'omizgha bayan qilishiche, tünügün xitay qoralliq qisimliri genzi tibet aptonom oblastining luxaw nahiyiside yerlik tibetlerni basturghan idi. Xitay qoralliq qisimliri bügün genzi tibet aptonom oblastining séda nahiyiside yerlik tibetlerni basturdi. Bu nahiyide yerlik tibetler yillardin buyan diniy erkinlik üchün üzlüksiz heriket élip bériwatidu, bu nahiyide héch weqe yüz bermidi dégendimu, bérer bulung-puchqaqtin erkinlik sho'ari towlinip turuwatidu. Bügün bu nahiyige peqet téléfon mangmighan.

B b s ning bayan qilishiche, bügün xitay tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi shi léy, chet'el teshkilatliri tibetler toghriliq ighwa tarqitip, dölitimizge töhmet chaplidi, qoralliq qisimlirimiz qollan'ghan heriket chékidin ashuruwétilgini yoq, dep jakarlidi. Uning éytishiche, qoligha pichaq, tash, toqmaq alghan kishiler xitayning saqchi ponkitigha hujum qilghan, bankining pul mashinilirigha hujum qilghan, qatnashni tosuwalghan, xitay tijaretchilirining dukanlirini bulang-talang qilghan.

Muhajirettiki tibet hökümitining bayanatchisi san'géjaning bügün radi'omizgha bayan qilishiche, muhajirettiki tibet hökümiti bügün, xitay qoralliq qisimlirining genzi tibet aptonom oblastining séda nahiyiside tibetlerni qoralliq basturghan, tibetlerdin bir qisim adem étip öltürülgen, köp adem yarilandurulghan qanliq weqedin xewer tapqan. Ular hazir bu weqening tepsilatini tekshürüsh-éniqlashqa bashlighan.

Bash orgini washin'gtondiki tibetke yardem bérish teshkilatining xadimi rinchn zashining ispat bérishiche, kommunist xitay her yili, xitaylarning chaghan bayrimidek mushundaq chong en'eniwi bayrimi kelgende, tibetlerni basturidu, bulturmu shundaq qilghan. Xitay chaghanni bashqa milletlerni qiridighan bayramgha aylanduruwaldi. 2-Ayning axirida tibetlerning bahar bayrimi bolidu, bu, tibetler öz-ara jem bolidighan bayram, 3-ay bolsa, tibetler kommunist xitayning ishghaliyitige qarshi isyan kötürgen ay. Kommunist xitay sap mushu aylarda tibetlerge hujum qilip kéliwatidu.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.