Tibetlerni apettin qutquzush kéchikkenliktin ölüwatqan adem sani köpeymekte

14‏ - April küni tibetlerning kangba qebililiri yashaydighan kygudo rayonida 7.1 Bal yer tewresh yüz bérip 95% din küp öy - mektep binaliri örülgen bolup, sürette, yarilanghan bir kishi balisi bilen qorqunch basqan körünüshte.

Tibet égizlikide 14‏ - april küni yüz bergen qattiq yer tewreshte Xelq öylirining 95% i, mekteplerning 70%i örülgen. Shinxu'a agéntliqining bayan qilishiche, tibet égizlikide yüz bergen qattiq yer tewreshte bügün'ge qeder ölgen adem sani 1000 din ashidu, zexmilen'gen adem sani 10 mingdin ashidu, 100 mingdin artuq adem srtta soghuqqa chidap hayat köchürüwatidu.

Xitay yaponiyining yardem pulini qobul qildi, emma qutquzush etritini ret qildi

Yaponiyide chiqidighan 'asaxi shinbun' géziti bügün, tibet igizlikide apetke uchrighan xelq panahlinidighan chédir kam bolghanliqtin, srtta soghuq ötüp kétip késel boluwatqan adem sani köpiyiwatqanliqi, emma hazir yenila dawalash xadimliri we dora kam ikenliki؛ bolupmu azadliq armiyining kéchikip kélishi ölüm sanini köpeytiwetkenliki؛ gerche xitay hökümiti yaponiyining 7 milyon yu'en yardem pulini qobul qilghan bolsimu, emma apetke uchrighan xelqni qutquzush üchün yaponiyidin kélidighan qutquzush xadimlirining kélishini ret qilghanliqi qa'atarliq emeliy mesililerni bayan qildi. Xewerde éytilishiche, hazir yaponiye xelqi ichide, xitaygha adem qutquzush kérek emes, pul kérek dégen mulahizilermu otturigha qoyulghan.

Xu jintaw latin amérikisidiki ziyaritini toxtitip qaytip kelgendin kéyin, apetke uchrighan tibetlerdin ölgen sani köpeydi

'Xitaygha nezer tor géziti' xu jintaw tibet igizlikide yer tewresh yüz bergenlikini anglap, latin amérikisida élip bériwatqan ziyaritini toxtitip qoyup qaytip kelgendin kéyin, apetke uchrighan tibetlerdin ölgenler sani köpeydi dep bayan qildi.

Bu gézitta bayan qilinishiche yene, apetke uchrighan rayondin chiqqan nahayiti az sandiki uchurlarmu xitay hökümitini jiddiyleshturüp qoyghanliqtin, xitay kommunist partiye merkizi komitét teshwiqat ministirliqi uchur wastilirigha qattiq cheklime chiqirip, yéqilghan mekteplerni, ölgen ösmürlerni, qutquzush eshyalirining kéchikkenlikini tilgha almasliq, belki dölet rehberlirining hal sorighanliqini keng külemde teshwiq qilish, chet'el uchur wastilirining ziyaritini qobul qilmasliq heqqide buyruq chüshürgen.

Xitayning teshwiqat ministirliqi uchur wastilirige tibette yüz bergen yer tewresh heqqide yéngi chekilime chiqardi

Yaponiyide chiqidighan 'asaxi shinbun' gézitining bayan qilishiche, xitay kommunist partiye merkizi komitétining teshwiqat ministirliqi tibet igizlikide yüz bergen yer tewreshte apetke uchrighan xelqni qutquzush kéchikkenliktin ölüwatqan adem sani köpeygenlikini, makansiz qélip srtta soghuqta tonglap késelge muptila boluwatqan tibetlerning köpeygenlikini, hazir tibet rahibliri pütünley adem qutquzushqa kirishken bolsimu, emma ularning qutquzush herikiti qoralliq qisimlarning qattiq nazariti astida turuwatqanliqini, uruq - tughqanlirining jesitini tonup qobul qilish üchün kelgen ademlermu qattiq nazaret astida turuwatqanliqini, shundaqla, xitay bu ehwallarni xewer qilmasliq heqqide qattiq buyruq chiqarghan.

Yaponiye uchur wastiliri bu yil 3‏ - aydimu, sichu'ende yer tewrigende xitay hökümiti uchur wastilirigha buyruq chüshürüp, emeldarlarning xiyaniti heqqde xewer bérishni chekligenlikini, shundaqla yene, senshide ishlen'gen waksinidiki aldamchiliqni, zeherlik yémek délolirini, yer sodigerlirining bahani östürüwalghanliqini, jilin polat zawutida yüz bergen déloni, chongchingda saqchilar bilen banditlarning birleshkenlikini, xitay pulining oborottiki qimmiti heqqidiki talash - tartishni, xitaydiki baylar bilen namratlar otturisidiki perq mesilisi'ini, tibet qozghilingini, yéngi chégrada yüz bergen namayishni, kommunist partiyining ichki qismidiki ziddiyetlerni, aliy mektep püttürgen oqughuchilarning ishsizliq mesilisini xewer qilishni chekligenlikini bayan qilghan idi.

Tibet igizlikide budda rahiblirining hemmisi birdek heriketke kélip, apetke uchrighan qérindashlirini qutquzushqa kirishti

Roytrs agéntliqining bayan qilishiche, qattiq yer tewresh yüz bergen bu tibet igizlikide, hazir budda rahiblirining hemmisi birdek heriketke kélip, apetke uchrighan qérindashlirini qutquzushqa kirishken. Ismini ashkarilashni xalimighan bir rahib muxbirgha 'hazir chet'ellerde muhajirette boluwatqan dalay lama yurtimizning oghli, uni béyjing bölgünchi dep eyiblewatidu, biz uninggha amanliq téleymiz' dégen. Bu rahib muxbirgha yene 'eger hökümet méning bu gépimini anglap qalsa, mini öltüriwitidu' dep qoshumche izahat bergen.

Tibet igizlikide qattiq yer tewresh yüz bergen mushu künlerde atushtimu yer tewridi

Tibet igizlikide qattiq yer tewresh yüz bergen mushu künlerde, yawro -asiya yer tewresh belwighidiki atushtimu yer tewresh yüz berdi. Shinxu'a agéntliqining yéngi chégra xewer torida bayan qilinishiche, tünügün atushning qarajul dégen mehellisining 9 kilométirliq yer qatlimida 4 bal derijilik yer tewresh yüz bergen. Atushning tömür yol boyliri we 200 kilométir da'iride sélkinish bolghan. Xitay hökümiti buningda qanchilik ziyan -zexmet yüz bergenlikini xewer qilmidi.

Xitayning yer tewreshni ölchesh tarmaqliri tengritagh tézmiliri, pamiér igizliki, qara qurum taghliri we teklimakan etrapidiki rayonlar yawro - asiya yer tewresh belwighidiki jaylar. Bu jayda bunchilik yer tewreshning yüz bergenliki pewqul'adde weqe emes dep körsetken.

Islandiyide shiddetlik wolqan partlidi

Roytrs agéntliqining bayan qilishiche, mushu künlerde, yawropadiki islandiyide partlighan shiddetlik wolqandin kökke kötürülgen is we kül hawada téz tarqilip, yawropa bilen amérika, asiya qit'eliri arisidiki hawa qatnishining waqtinche toxtitilishigha sewebchi boldi.
 
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.