Tibet égizlikide apetke uchrighan xelqqe qumuldin nan keldi

Tibet égizlikide yer tewresh yüz bergili bügün 7 kün boldi, tibetler özi 'kygudo' dep ataydighan, emma xitaylar 'yüshushen' dep atiwalghan bu tibet yurtida 95% turalghu, 80% mektep örülüp pütünley xarabiliqqa aylan'ghan, bu yurtta peqet tibetlerge hökümranliq qiliwatqan xitay hökümitining xizmet binalirila saq qalghan.
Muxbirimiz weli
2010.04.20
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp
Tibet-rayonidiki-yer-tewreshtin-keyin-305.jpg Süret, tibet égizlikide yer tewresh yüz bergendin kéyinki pütünley tüzliwétilgen nahiye bazirining yiraqtin körünüshidin biri. Sürette, 2 saghliq xadimi apet rayonida késelning aldini élish dorisi chachmaqta.
AFP Photo

Tünügündin bashlap bu yurtta qélin qar yéghip, apetke uchrighan xelqni qutquzushqa téximu qiyinchiliq tughulghan bundaq waqitta, qumuldin kelgen birinchi türküm yardem - nawayxanilarda yéqilghan 35 ming dane Uyghur néni 2 ming kilométir yiraqliqtin bu tibet yurtigha yétip keldi.

Xitayning chingxey ölkisidiki yer tewreshni ölchesh we apettin qutquzush qomandanliq shtabining bügün élan qilishiche, xitayning chingxey ölkisige tewe yüshu nahiyiside 14 - april küni qattiq yer tewresh yüz bergendin kéyin, 20‏ - april kech sa'et yettige qeder ölgen adem sani 2064, yarilan'ghan adem sani 12 ming 135, buning ichide éghir yaridar 1434. Iz - déreksiz yoqalghan adem sani 175.

Tibet rahipliri sanighan jeset sani 2300

Apet yüz bergen kygudo rayonida turuwatqan bir zhurnalistning bügün radi'omizgha éytip bérishiche, xitay hökümiti 740 jeset köydürüldi dep élan qilghan bolsimu, emma 17 - april küni yerlik örp ‏ - adet buyiche jeset köydürülgende, tibet rahipliri sanighan jeset sani 2300. Bu rayonda hazir saqindi yer tewresh téxi toxtimidi.
Tibet-rayonidiki-yer-tewreshte-lamalar-yardemde-305.jpg
Süret, tibetlik lamalarning apet rayonida xalisane yardemde boluwatqan körünüshliridin biri bolup, eng yéngi xewerde, xitay hökümiti lamalarning budxanlirigha qaytip kétishini buyrughan.
AFP Photo

Künlerdin buyan bu rayonning hawa kélimatida ghelite özgirish yüz béripla turuwatidu. Birdem qar yaghsa, birdem yamghur yaghidu. Tünügündin bashlap yene qélin qar yéghip, apetke uchrighan xelqni qutquzushqa téximu köp qiyinchiliq tughuldi. Bundaq shara'itta peqet tibet rahiplirila qérindashlirini qutquzushni üzlüksiz dawamlashturuwatidu.

Xitayning bezi qutquzush etretliri tibet égizlikining hawa kélimatigha maslishalmay ishqa kirishelmigen

Uning éytishiche, xitayning bezi qutquzush etretliri bu tibet égizlikining hawa kélimatigha maslishalmay ishqa yaxshi kirishelmigen.

Tibet égizlikining hawasigha kélishelmey démi siqilip ishliyelmigen qutquzush etretliridin, gu'angdungdin ewetilgen 300 kishilik bir etret tünügünla qayturup kétilgen. Emma, örülgen bir budda ibadetxanisining tégidin bügünmu yene, kömülüp qalghan ademlerning nale qilghan awazliri anglinip turuwatidu.

Bu yurtta hazir tibetlerge hökümranliq qiliwatqan xitay hökümitining xizmet binalirila mewjut

'Boshün tor géziti'ning bayan qilishiche, tibet égizlikide yer tewresh yüz bergili 7 kün boldi. Tibetler özi 'kygudo' rayoni dep ataydighan, emma xitaylar chingxey ölkisining 'yüshu' nahiyisi dep atiwalghan bu tibet yurtida, yerlik xelq öylirining 95% din artuqi, mekteplerning 80% tin artuqi pütünley örülüp xarabiliqqa aylan'ghan.

Bu xarabiliqta hazir tibetlerge hökümranliq qiliwatqan xitay hökümitining xizmet binalirila mewjut, u hazir bu yurttiki tibet mazarlirining mu'ekkellirige oxshap qaldi.

Xitay hazir wén jabaw bilen xu jintawning hal sorighili kelgenlikini we herbiy qisimlarning pa'aliyetlirinila xewer qiliwatidu

Maqalide éytilishiche, gerche xitayning téléwiziye istansisi neq meydandin ishligen widi'o uchurlirida, tibet rahipliri adem qutquzush üchün xarabiliqlarni kolawatqanda, etrapta qoral tutup turuwatqan xitay qoralliq qisimliri, birer jeset yaki téxiche ölmigen adem bayqalghan haman derhal sin'alghulirini ekilip, özliri qutquzuwalqan qilip resimge tartiwatqanliqi éniq körünüp tursimu, emma xitay armiyisi, qoralliq qisimliri we qutquzush etretliri apetke uchrighan xelqni apettin qutquzuwatqanliqini, kommunist xitayning bash ministiri wén jabaw apet yüz bergen rayondin hal sorighili kelgenlikini, 18‏ - april küni yene xitay re'isi xu jintaw bu tibet rayonigha hal sorighili kelgenlikini, 21‏ - april küni pütün memliket buyiche bu yurtta apetke uchrighan kishilerge teziye bildürüsh murasimi achidighanliqini toxtimay xewer qiliwatidu.

Xitay dalay lamani öz yurtigha kirgüzmidi

Birleshme agéntliqining kygodo din bayan qilishiche, bügün rahiblar xarabiliqta kömülüp qalghan 4 yashliq bir qiz bala we yene yashan'ghan bir ayalni qutquzuwaldi. Bügün bu yurtning témpératurisi nöldin töwen 3 sélsiye gradus.

Xitayning chong sheherlirining biri bolghan shining shehirige yéqin bolghan bu yurtta apetke uchrighan xelq hazir xitay herbiy qisimliri qurup chiqqan aran bir kilométir uzunluqtiki bir chédir mehellisinila körüwatidu. Gerche mushu yurtta tughulghan tibetlerning hürmetlik diniy dahisi dalay lama öz yurtidiki qérindashliridin hal sorashni telep qilghan bolsimu, emma xitay hökümiti uning telipige psent qilmay, bu arqiliq özi hazir tibetler rayonida dalay lamaning dahiliq rolini jari qilduruwatqanliqini ipadilimekte.

Qumuldin nan keldi

Xitay xewer torida ashkarilinishiche, qumuldin kelgen birinchi türküm yardem - nawayxanilarda yéqilghan 35 ming dane Uyghur néni 2 ming kilométir yiraqliqtin bu tibet yurtigha yétip keldi. Bu nanlarni emerjan kérem qatarliq 60 nechche naway 17‏ - april küni apet xewirini anglighandin kéyinla harmay - talmay ishlep teyyarlighan.

Xitay hökümiti bu nanlargha xitayche marka chaplap, "yéngi chégra"diki 56 milletning köngli dep ewetken.
 
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.


 
Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.