Doktor nowakning doklatini Uyghurlar ispatlimaqta


2006.09.15

Xelq'ara kechürüm teshkilati 2006 ‏- yili 29 ‏- martta bir bayanat élan qilip, b d t diki qéyin-qistaqqa élishni men'i qilish komitétining bashliqi doktor manfréd nowakning 2005 ‏- yilining axirida Uyghur aptonum rayonigha kélip ürümchi, ghulja qatarliq jaylarda xitay türmilirini tekshürgendin kéyin 'shinjang türmiliride hélimu qéyin -qistaqqa élish mewjut ' ikenliki heqqide yazghan doklatigha asasen, xitay hökümitini gerche dunyadiki 5 türlük kishilik hoquq ehdinamisining hemmisige imza qoyghan bolsimu, emma emeliyette héchqaysigha emel qilmidi, dep eyibligen idi. Yéqinda radi'omizning heqsiz liniyisi arqiliq téléfon qilip ehwal inkas qilghan Uyghurlarning éytqanliri del b d t elchisi nowak ependining doklatigha ispat bolmaqta.

Xelq'ara kechürüm teshkilatining shu waqtta élan qilghan doklatida bayan qilinishiche, doktor nowak ependi shinjang türmilirini közdin köchürgende, türmilerde mewjut bolup turuwatqan mehbuslarni qéyin-qistaqqa élish ehwalliridin hezer eyligen. Doktor nowakning bayan qilishiche, ‏-‏ dep yézilidu xelq'ara kechürüm teshkilatining doklatida, ‏‏- mehbuslarni qorqutush, öz-ara nazaret qildurush shinjangdiki xitay türmiliride alliqachan sistémilaship bolghan iken. Bu sistémida qollinilghan wasitilerning shekilliri nahayiti köp bolup, eng köp uchraydighini urush, yuqiri bésimliq éléktrik kaltek bilen tok yéqish, béshini orap qoyup tunjuqturush, uzun waqit put- qolini kishenlep qoyush, haywanatlar pétiq qiliwetken paskina suyuqluqqa béshini tiqip tunjuqturush, qattiq tongdurush yaki issitish, bir kamérdiki hemme mehbusni yalingachliwétish, qarangghu we tar kamérgha solap qoyush, éghir jismaniy emgekke sélish, tamaq bermeslik yaki su bermeslik qatarliqlardin ibaret. Emma xitay hökümiti mehbuslargha qarita dora ishletkenlikini étirap qilmighan.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.