Турпан вилайитидики кәлкүндә адәм өлүш вәқәлири келип чиқти

Даириләр кәлкүндә һазирғичә төт адәмниң өлгәнликини елан қилди, бу кәлкүн йәнә турпан вилайитидики бир қисим деһқанларниң өйлири, үзүм бараң вә етиз-ериқлирини, бир қанчә көврүкләрни еқитип кәткән һәмдә бәзи мәктәпләрни, бир қисим саяһәт орунлирини, асасий муәссәләрниму охшимиған дәриҗидә вәйран қилған болуп, нәччә он миң хәлқ апәткә учриған. Әмма турпан вилайәтлик һөкүмәт даирилири “буни апәт дегили болмайду” дәп инкас қайтурди. От юртида йүз бәргән кәлкүн апәтлириниң әһвали һәққидә мухбиримиз гүлчеһрә игилигән мәлуматлар диққитиңларда болсун.

Үрүмчи ториниң 20-июн хәвәр тарқитишичә, турпан вилайитидә 18-июндин башлап йүз бериватқан кәлкүн апәтлири, еғир ақивәтләрни пәйда қиливатқан болуп, 19-июн күни тоқсунниң күмүш йезисида йүз бәргән кәлкүн апити төт адәмниң өлүшини кәлтүрүп чиқарған.

www.tlf.gov.cn

Турпан вилайәтлик һөкүмәт тори, ялқун тағ торида елан қилинған учурларға қариғанда, 18-июн күнидин 20-июн күнигичә, турпан вилайити тәвәсидики бир қисим йеза, кәнтләр қайта ‏-қайта кәлкүн һуҗумиға учриған, болупму турпанниң көкяр, күмүш, даңлиқ саяһәт орни болған бойлуқ қатарлиқ җайлардики хәлқниң өйлири, етизлири еғир вәйранчилиққа дуч кәлгән.

20-Июн күнидики апәттә бойлуқ саяһәт районида бир қанчә йүз саяһәтчини өз ичигә алған миңдин артуқ амма кәлкүн ичидә қалған, от юртидики җәннәт дәп тәсвирлинидиған бойлуқ саяһәт бағчисиниң гүл-гияһ, дәл-дәрәхлири вәйран қилинип, йоллирини патқақ бесип кәткәчкә, дөләт ааааа дәриҗилик бу даңлиқ саяһәт орниму тақилишқа мәҗбур болған. Бу қетимқи кәлкүн бойлуқ саяһәт бағчисиға 500 миң йүәнгә йеқин иқтисадий зиян салған.

Апәт әң еғир көрүлгән күмүштики бир қисим үзүм тәклирини қиян елип кәткән, 98 аилиликниң өйлирини вәйран қилған. Кәнтләрдики деһқанларниң бир қанчә йүз қойлирини еқитип кәткән, кәлкүн йәнә, симтанап көврүклирини, көврүк вә йолларниму охшимиған дәриҗидә бузғунчилиққа учриған. Турпан вилайити даирилириниң тарқатқан хәвәрлиригә қариғанда, бу кәлкүн апитини турпан тәвәсидә кәмдин-кәм учрайдиған бир қетимлиқ кәлкүн дейишкә болидикән, әмма һазирға қәдәр кәлкүнниң кәлтүрүп чиқарған зиян вә чиқим әһвали техи ениқ әмәс икән.

Биз бу учурларға асасән, турпан вилайитидики кәлкүн апитиниң әһваллирини игиләш үчүн турпанниң һәр қайси җайлириға қарита телефон зиярити елип бардуқ, турпан шәһиригә йеқин йезидин зияритимизни қобул қилған бир киши, бу кәлкүн апитиниң турпан шәһәр ичигә анчә тәсири болмиғанлиқини, асасән тағқа йеқин җайларда кәлкүн апити көрүлгәнликини ейтти.

Бойлуқ йезисиға телефон қилғинимизда, бир яш аял кәлкүн апитиниң буйлуқниң саяһәт райони вә бостан йезисиға еғир тәсири болғанлиқини ейтти вә адәм өлүш вәқәлириниң йүз бәргәнликини аңлиғанлиқини билдүрди.

Биз йәнә турпанда давам қиливатқан кәлкүн апәтлириниң әмәлий әһвали һәмдә апәттин қутқузуш хизмәтлириниң қандақ елип бериливатқанлиқи һәққидә мәлумат елиш үчүн турпан вилайәтлик һөкүмәт кәлкүндин мудапиәлиниш ишханисиға телефон қилдуқ, әмма кечилик нөвәттә туруватқан бир хадим зияритимизни қобул қилған болсиму, турпан вилайәтлик һөкүмәт торида елан қилинған кәлкүндә төт адәмниң һаятидин айрилғанлиқиға даир хәвәрниму рәт қилди шундақла апәтни кичиклитип көрситишкә урунуп “буни апәт дегили болмайду” деди.

Кәлкүн апити бир қәдәр еғир дәп елан қилиниватқан тоқсунниң күмүш йезисиға көп қетим телефон қилдуқ, кәлкүн көп йезилардики телефон алақисигиму кашила пәйда қилған болуп, икки йил аввал сичүәндин күмүш базириға көчүп кәлгән лю фамилилик бир хитай тиҗарәтчи, мушу кәнтниң өзидила төт адәмниң өлгәнлики, апәттә нурғун деһқанларниң өйиниң өрүветилгәнлики, һазир макансиз қалған апәттики хәлқниң кәпиләргә көчүрүлгәнликини билдүрди.

Бу хитай көчмәнниң билдүрүшичә, 19-июндики кәлкүн бир қәдәр еғир болуп, аңлашларға қариғанда мәзкур йезидики көмүр канда ишчиларни кәлкүн еқитип кәткән болуп он нәччисиниң җәсәтлири сүзүвелинған болсиму йәнә бир қанчисиниң һазирғичә из-дерики йоқ икән. Униң дейишичә йәнә, шу күнидики апәттә ғәрбниң газини шәрққә йөткәш қурулушиға мәсул бир директориниму кәлкүн еқитип кетип өлгән икән.

Лю фамилилик бу хитай көчмән йәнә һөкүмәтниң қутқузуш хадимлири вә әскәрләрниң апәт йүз берип бир күндин кейин кәлгәнликини, униңғичә йәрлик амминиң еғир чиқимдар болғанлиқи апәттә өйлири вәйран болғанларниң һәммиси уйғурлар икәнликини билдүрди.

Һазирғичә ашкариланған мәлуматларға қариғанда, гәрчә турпан вилайитиниң апәткә учриған көп қисим җайлирида ямғур тохтиған болсиму, әмма тәңритеғиниң турпан даирисидики тағ етәклиридә йәнә ямғурлуқ һава килимати давам қилмақта икән. Бу кәлкүнниң қайта келиш еһтималлиқтин дерәк беридикән.