Xitay Uyghur diyaridiki tutqun qilish herikitini dawamlashturmaqta

7 - Ayning 5 ‏- küni, guangdong weqesini intérttin izchil közitip kéliwatqan uyghur tordashliri, bir qisim aliy mektep oqughuchiliri we aktip jemiyet yashliri, ürümchide, ténchliq yoli bilen namayish uyushturghan bolup, süret, bu namyishni basturushqa kelgen xitay saqchilirining bir uyghur yashni tutqun qiliwatqan körünüshi.

Xitayning her qaysi metbu'atlirida bügün, saqchi tarmaqliri teripidin 5"‏ - iyul ürümchi weqesi" ge chétishliq jinayet gumandarliri dep tutqun qilin'ghan adem sanining 718 ge yetkenliki élan qilin'ghan we nöwette saqchi qisimlirining dilo tekshürüsh xizmitini izchil türde jiddiy élip bérilwatqanliqi tekitlen'gen.

Xewerde aptonom rayonluq jama'et xewpsizlik nazaritining mu'awin naziri chéng ju'angwéyning sözi neqil keltürülgen bolup, chéng weqe sadir bolghandin tartip 4 - awghustqa qeder weqede yarilan'ghan adem sani, ölgüchiler a'ile tawabatlirining sani, ziyan'gha uchrighan a'ililer sani shuningdek buzulghan aptomobil sani heqqide sanliq melumatlar élan qilghan.

Chéng sözide yene, barmaq izi tekshürüsh usulini öz ichige alghan tekshürüshler arqiliq neq meydandin tartilghan 2000 din artuq süret, 91 parche sin'alghu léntisi qolgha chüshürgenlikini otturigha qoyghan.

5 ‏- Iyul küni ürümchide yüz bergen namayishning körünüshliri, bir qisim Uyghurlar we chet'el muxbirliri teripidin süretke we sin alghugha élinip, xelq'aragha tarqitilghan idi. Dunya Uyghur qurultiyi ashkarilan'ghan mezkür pakitlardin we biwaste igiligen melumatlardin namayishta ölgen we qolgha élin'ghan ademlerning xitay élan qilghan sandin nechche hesse artuq ikenlikini jezimleshtürmekte.

Dunya Uyghur qurultyining bayanatchisi dilshat réshit, héchqandaq erkinlikke ige qilinmighan Uyghurlar gerche ténch namayish ötküzgen bolsimu, " chet'eldiki bölgünchi küchler bilen til biriktürüp, bulash - talash, ot qoyush öltürüsh qilmishliri sadir qilghan topilangchi we zorawanchi" dégen qalpaqlar bilen oqqa tutulup öltürülgenlikini bildürdi. U hökümetning yene dawamliq tutqun qilish herikiti heqqide radi'omizda bayanat élan qilip" : xitay hökümiti deslep shawgüende yüz bergen Uyghur ishchilirining hujumgha uchrap, dehshetlik öltürülüsh qilmishigha adil pozitsiye bildürmigendin sirt, qollirida tömürning sunuqi bolmighan, eksiche xitayning dölet bayriqini kötürüp, tinch yosunda öz pikirini bayan qilmaqchi bolghan namayishchilargha qaritip oq chiqarghan, namayishchilar yalghuz hökümetningla emes, xitay millitining qattiq xorlishigha we depsende qilishigha duch kelgen. Netijide ikki millet otturisida bir - biridin öch élish, hetta bir - birini öltürüsh jinayetliri sadir bolghan. Hökümet da'iriliri bolsa, izchil chong milletchilik xahishi boyiche, metbu'at ‏ - téléwizorlarda xitaylarning Uyghurlar teripidin échinishliq ziyankeshliklerge uchrighanliqini, hetta öltürülgenlikini xewer qilip, xitay millitining Uyghurlargha bolghan ghezep - - nepritining küchiyishige qutratquluq rolini oynap keldi," dep körsetti.

Xitay hökümitining 5" ‏ - iyul ürümchi weqesi" ni peyda qilghan jinayet gumandarlirini pash qilish dégen bahane bilen üzlüksiz tutqun qilish qilmishining tüp meqsiti heqqide toxtalghan dilshat réshit ependi xitay hökümitining, 5 - iyul küni ürümchide namayish yüz béridighanliqidin aldin xewerdar bolghanliqini, neq meydanda basturush élip bérish meqsitide namayishni tosush tedbirliri almay, purset kütüp zerbe bérish hilisini ishletkenlikini éytti.

Bixeterliki tüpeyli özini ashkarilashni xalimighan bir Uyghurning radi'omizgha ashkarilishiche, hazir ürümchi kochilirida yashlar nahayiti az uchraydiken, shunga kishiler arsida " yashlirimizning hemmisi türme ichide " dégen söz tarqilip ketken.

Bu heqte yene, ürümchidiki doxturxanilarda 5 ‏- iyul ürümchi weqeside bedinige oq tekkenlerning hemmisining 20 yash etrapidiki Uyghur yashliri ikenliki, ularning dawalashqa éhtiyajliq bolsimu, bedinidiki oq éliwétilgen haman saqchilar teripidin élip kétilgenliki toghrisidiki mexpiyetlikler tarqilishqa bashlighan.