Нәччә онмиң назарәтчи үрүмчи аммиви аптобуслирида

Уйғур елидики тәкшүрүш понкитлириниң биридә, хитай сақчи бир уйғур қизниң салаһийитини тәкшүрүп сорақ қилмақта. (Орни вә вақти ениқ әмәс)

 Даириләр буни бейҗиң олимпикиниң бихәтәр өтиши үчүн елинған тәдбир дәп чүшәндүрмәктә.

Һәр қандақ йолучиниң сомкиси ечип тәкшүрүлиду

Хитай тор бәтлиридә хәвәр қилинишичә,уйғур елидики бихәтәрлик даирилири, бейҗиң олимпикини тенич аман өткүзүшкә капаләтлик қилиш үчүн үрүмчи аммиви қатнаш ширкитиниң 129 аптобус линийисидики қатнаватқан барлиқ аптобусларда бихәтәрлик тәкшүрүшини омумйүзлүк күчәйткән.
Аптобусларға һәм барлиқ аптобус бекәтлиригә қоюлған, биликигә қизил бәлгә тақивалған бихәтәрлик хадимлири, аптобус ичидә гуманлиқ боюм яки һәрикәтләр үстидин тәкшүрүш елип берипла қалмай,һәр бир йолучи үстидиму тәкшүрүш елип баридикән.

Бу һәқтә үрүмчи шәһиридә чиқидиған барлиқ чоң ‏ - кичик гезитләрдиму уқтуруш елан қилинған болуп, уқтурушта " үрүмчидики аптобусқа олтурмақчи болған йолучилар, бихәтәрлик тәкшүргүчиләрниң сомкисини ечип тәкшүрүшигә маслишиши керәк, әгәрдә йолучи тәкшүрүшни рәт қилса, аптобусқа чиқирилмайду " дәп йезилған.

Биз мәзкур учурға асасән немә сәвәбтин үрүмчидә бундақ бир җиддий бихәтәрлик тәдбири елиш зөрүрийити көрүлгәнлики һәққидә әһвал игиләш үчүн үрүмчи шәһәрлик аммиви қатнаш ширкити билән алақилаштуқ.

Үрүмчи аммиви қатнаш ширкити ишханисидики бир хадимниң чүшәндүрүшичә, йеқиндин буян мәркәзниң мәхсус һөҗҗитигә асасән үрүмчидики 129 қатнаш линийисидики төт миңдин артуқ аммиви аптобусларға шопурдин башқа бир нәпәрдин көзәтчи хадим қоюлған вә йәнә һәр бир аптобус бекитигә бир нәпәрдин бихәтәрлик сақлиғучи орунлаштурулған, пәқәт аптобусларға қойған назарәтчиләрла төт миңдин ашидикән.
 Униң дейишичә, йолучилар аптобусқа чиқиш алдида, аптобус ичидиму назарәтчиләрниң тәкшүрүшидин өтидикән.
 У " һәр қандақ йолучи сомкисини ечип тәкшүрүшимизгә йол қоюши керәк, болмиса аптобусқа чиққузмаймиз. Бу һәқтә юқириниң һөҗҗити бар " деди.

Бу хадимдин үрүмчидики аптобусларда һазирға қәдәр бирәр гуманлиқ вәқә яки нәрсиниң байқалған ‏ - байқалмиғанлиқини сориғинимизда у " бу тәдбир йолға қоюлуп һазирғичә бирәр нәрсә байқалмиди лекин он йил авал шәрқий түркистанчилар аптобус партлатқан иди, униңдин кейин бирәр вәқәниң йүз бәргинини билмәймән " деди. У йәнә, буқәдәр қаттиқ һәм җиддий тәдбирниң елиниши пуқраларни нарази қилмидиму дәп сориған соалимизға, " яқ аммиму маслишиватиду, һәммә йәрдә олимпик бихәтәрлики тәшвиқати турса, униң үстигә бу дегән юқиридин чүшкән сиясий вәзипә, иҗра қилмай болмайду,қачан бу тәдбирниң бикар қилинидиғанлиқиниму билмәймиз, техи һөҗҗәт чүшмиди" дәп җаваб бәрди.

Шәһәр аммисида наразилиқ туғулмақта

Биз йәнә үрүмчи шәһиридики асаслиқ қатнаш линийилиридики - 1 вә 101 йол қатарлиқ аптобусларниң башқуруш орниға телефон қилдуқ. Зияритимизни қобул қилған хадим, аптобусларда бихәтәрликниң күчәйтилгәнлики һәққидики соаллиримизға җаваб берип " бу қатнаш ‏ - трансипорт ширкитиниң алтинчи тармақ ширкити, биздә икки йүздин артуқ аптобус бар, һәр бир аптобус һәм аптобус бекәтлиридә аманлиқ хадимлирини қоюш үчүн ширкитимиз һәтта дәм елишқа чиққанларниму йиғип әкәлдуқ, йәнә җәмийәттинму вақитлиқ хизмәтчиләрни қобул қилдуқ, вәзипимиз еғир болсиму, сиясәтни әмәлийләштүрмәй болмайду деди.

Бундақ җиддий тәдбирниң елиниши үрүмчиниң бихәтәр әмәсликидинму дегинимиздә, у, " үрүмчи бихәтәр, шундақ тенч, гәрчә бундақ қаттиқ тәдбир елиш зөрүр болмисиму, юқириниң йолйоруқини иҗра қилмай болмайду," деди.

Биз йәнә униңдин һәр бир бекәттә аптобусқа олтурғучиларниң сомкисини ечип тәкшүрсәңлар, аммида наразилиқ пәйда болмидиму дәп соридуқ.
У, " әлвәттә наразилиқ пәйда болиду, қоллайдиғанларму бар, нарази болидиғанларму, қарши туридиғанларму җиқ, чүнки йолучилар бир күндә қанчә қетим аптобусқа олтурған болса, шунчә қетим сомкисини ечип тәкшүрүштин өтүшкә тоғра келиду. Әлвәттә буниңға нарази болидиғанлар бар, бәзиләр қиммәтлик шәхси буюмлирини башқиларниң көрүшини халимайду әмәсму " деди.

У йәнә түнүгүн бир йолучиниң бихәтәрлик тәкшүрүшигә нарази болуп тәкшүргүчини урғанлиқини ейтти. Униң билдүрүшичә, наразилиқ билдүргүчи аз санлиқ милләт болуп тәкшүргүчи хадим қатнаш ‏ - транспорт мәктипиниң бир хитай оқуғучиси икән. Вәқәдин кейин наразилиқ билдүргүчи сақчилар тәрипидин тутуп қелинған болуп, қандақ бир тәрәп қилинғанлиқидин бу хадимниң хәвири йоқ икән.

Буниң алдида хитай даирилири уйғур елидики 13 асаслиқ айродромларда бихәтәрлик тәкшүрүшини күчәйткән иди.

Хитай олимпик өткүзүшкә тәйярлиқ қиливатқан басқучта йеқинқи айлардин буян шаңхәй, күнмиң қатарлиқ хитайниң бәзи җайлирида аптобус партлаш вәқәлири йүз берип хитай даирилирини сарасимигә селип, пүтүн хитайда олимпик бихәтәрликини күздә тутқан һалда аммиви сорунларда бихәтәрлик тәдбирлири елиниватқан болсиму, әмма олимпик мусабиқиси өткүзүлидиған бейҗиң шәһиридиму техи барлиқ аптобусқа олтурғучи йолучиларниң сомкилирини ечип тәкшүрүштәк үрүмчидә йолға қоюлуватқан бу хил җиддий тәдбирләр елинмиған иди.