Xitay ürümchide tunji iz qoghlap tutush buyruqini élan qildi

30 - Iyul xitay élan qilghan, isim familisi hem süretliri bilen élan qilinghan mezkur tutush buyruqida, 14 neper uyghur we bir neper xitayning ürümchi weqesige chétishliq qéchip yürgen jinayet gumandarliri ikenliki körsitilgen bolup, süret, bu tizimliktiki 14 uyghurdin roshengül telet, xeyrigül ömer, gheni osman, emet yasin, exmet emet, exet yasin qatarliq 6 uyghurning süriti.

Bu xitay hökümitining 5 - iyuldin bashlap dawamlashturup kéliwatqan tutqun qilish herikitidiki tunji qétimliq jinayet gumandarlirini tutush heqqide ochuq élan qilghan buyruqi hésablinidu. Mezkur tutush buyruqi xelq'ara miqyasida pa'aliyet élip bériwatqan Uyghur pa'aliyetchiliride yene bir qétim yuqiri inkas qozghidi. Bu heqte muxbirimiz gülchéhre bizni téximu toluq melumat bilen temin étidu.

30 - Iyul xitayning qanun tor betlirini öz ichige alghan barliq xewer torliri, ürümchi jama'et xewpsizlik idarisi teripidin 5 - iyul ürümchi weqesige munasiwetlik jinayet gumandarlirini tutush heqqide buyruq élan qildi.

Isim familisi hem süretliri bilen élan qilin'ghan mezkur tutush buyruqida 14 neper Uyghur we yene bir neper xitayning ürümchi weqesige chétishliq qéchip yürgen jinayet gumandarliri ikenliki körsitilgen bolup, tutush buyruqi chiqirilghanlarning tizimliki töwendikiche:

Roshen'gül tel'et, xeyrigül ömer, abduxélil memtimin, abdurishit hoshur, exet yasin, exmet emet,emet yasin, gheni osman,dilmurat dilshat, nurmemet muxter,tahir ablimit, tursun toxti memet, ghulamjan ghéni, obulqasim memtimin we jang jawpen.

www.legaldaily.com.cn Din élindi.

Ürümchi jama'et xewpsizlik idarisi mezkur kishilerni tutush buyruqida, bularni 5 - iyuldiki ürümchi urush, chéqish, bulash, ot qoyush zorawanliq weqesige qatnashqan jinayet gumandarliri dep körsetken bolup, ulargha 10 kün ichide özini melum qilish möhliti bérilgen, möhlet ichide melum qilmisa qattiq jazagha uchraydighanliqi hemde bu kishilerni saqchigha melum qilghuchilargha söyünche bérilidighanliqimu tekitlen'gen.

Emma hazirghiche qeder mezkur adem tutush buyruqi chiqirilghanlarning ehwali heqqide peqet roshen'gül tel'et heqqide éniq uchurgha ige bolaliduq. Roshen'gül tel'et ürümchilik, bu yil 37 yashta bolup, ürümchi sheherlik soda komitéti idarisi xizmetchisi idi.

Roshen'gül heqqide ige bolghan ishenchlik melumatimizgha qarighanda, roshen'gül 5 - iyul weqesige qatnashmighan. 8 - Iyulda xitay saqchilirining axturup tutush herikiti jeryanida, qanunsiz halda tutqun qilin'ghan hemde héchqandaq qanuniy resmiyetsiz, a'ilisimu bixewer halda ürümchi shimigo ayallar türmisige solan'ghan.

Xitayning 5 - iyul bashlighan tutqun herikitidin buyan tunji qétim élan qilghan bu jinayet gumandarlirini tutush buyruqi, chet'ellerdiki Uyghur pa'aliyetchilerning, xitay hökümitining Uyghurlar üstidin élip bériwatqan basturush, tutqun qilish herikitige bolghan naraziliqini yenimu kücheytti.

Dunya Uyghur qurultiyi bash katipi dolqun eysa xitayning mezkur tutush buyruqini "xitay hökümitining Uyghurlar üstidin élip bériwatqan qirghinchiliq herikiti jinayitini yoshurushqa teyyarlighan yalghan ispati" deydu.

Uyghur amérika birleshmisi mu'awin re'isi alim séyitof, xitay hökümitining 5 - iyul weqesidin kéyin élip bériwatqan barliq heriketlirining gumanliq ikenlikini, élan qiliwatqan sanliq melumatlirining héchqaysisining ishenchlik emeslikini, hetta bu qétim élan qilghan adem tutush buyruqi chiqirilghanlarningmu, ilgirila xitay saqchilirining tutqun qilish we yaki bashqa ziyankeshlikige uchrighan bolushi mumkinliki heqqide gumanlirini otturigha qoydi.
 
Xitay da'irilirining 5 - iyul küni ürümchide weqe yüz bergendin bashlap kéche‏ - kündüz tutqun herikitini bashlighanliqi shundaqla bu tutush herikitining hélihem kücheytilip dawam qiliwatqanliqi melum. Xitay da'iriliri 28 ‏ - iyul küni 5 - iyul ürümchi weqesige da'ir yene 253 kishini qolgha alghanliqini élan qilghan idi, buning bilen xitay hökümitining ürümchi weqesi bilen tutqun qilghanlar sani ikki minggha yéqinlashti.

www.legaldaily.com.cn Din élindi.

Emma meyli Uyghur élidiki xelqning inkasi bolsun we yaki chet'ellerdiki Uyghurlar bolsun, xitayning tutqun qilghan hem ölgen, yarilan'ghanlar heqqide élan qilghan sanidin gumanlinip kelmekte.

Uyghur milliy herikiti rehbiri rabiye qadir xanim xelq'araliq axbarat orunlirining ziyaritini qobul qilghinida,xitayning ürümchide 5 - iyuldin bashlighan tutqun qilish herikitide az dégende 10 ming kishining iz ‏ - dériki yoqluqini tekitlep kelmekte.