Mongghuliyide yéngidin tépilghan orxun yénisey Uyghur dölitige a'it yadikarliqlar

8-Ayning 15-we 16-künliri mongghuliyining paytexti ulambaturda ötküzülgen “Türk medeniyitining tereqqiyat basquchliri: bashlan'ghuch mezgili we yéziqlar mezgili” mawzuluq xelq'araliq ilmiy muhakime yighinida yénisey Uyghur döliti heqqide köpligen yéngi tetqiqat doklatliri oqup ötülgen. Bu yighinda, 16 dölettin kelgen 70 etrapida türkolog, arxé'olog we tarixchi köktürk döliti, Uyghur döliti we idiqut döliti dewrige a'it ilmiy maqalilirini oqup ötken bolup bularning köpi yénisey Uyghur döliti mezgilige a'it yéngi tépilghan tarixiy asare-etiqiler heqqide iken. Bu yighin'gha qatnashqan ilim ademlirining éytishiche, üch-töt yildin béri yaponiye we koriyining meblegh sélishi bilen mongghul arxé'ologlar Uyghur dölitining paytexti balasaghun shehiride qézish élip bérip qedimki Uyghur mehelliliri, Uyghur mazarliri, Uyghurlar ishletken öy jabduqliri we yéziqlarni tapqan. Hajettepe uniwérsitéti tarix oqutquchisi doktor erkin ekremning éytishiche, mongghuliyide tépilghan bu eserler Uyghur medeniyet tarixini tetqiq qilish üchün intayin muhim iken.

RFA/Erkin Tarim

Uning éytishiche, yighinda bezi tarixchilar Uyghurlar heqqidiki yéngi tetqiqat doklatlirini anglighandin kéyin Uyghur tarixini yéngidin yézip chiqish kéreklikini éytqan. 7-Esirning otturiliridin 8-esirning otturilirighiche bügünki mongghuliye zéminida höküm sürgen qedimki orxun yénisey Uyghur dölitining paytexti balasaghunda we uning etrapida élip bériliwatqan arxé'ologiyilik qézishta némiler tépildi, bularning Uyghur tetqiqatidiki roli néme, rastinila Uyghur tarixini yéngidin yézip chiqish kérekmu dégen'ge oxshash so'allargha jawab tépish üchün mongghuliyidin yéngi qaytip kelgen doktor erkin ekrem ependi bilen söhbet élip barduq.