Uyghur élidiki tengsizlik Uyghurlarni öz wetinidin ayrilishqa mejbur qildi
Muxbirimiz mihriban
2009.07.31
2009.07.31
RFA Photo
"5 - Iyul ürümchi weqesi" partlighandin kéyin, xitay bu weqeni "chet'ellerdiki bölgünchi küchler keltürüp chiqarghan bir qétimliq urush, chéqish herikiti" dep teshwiq qilish bilen bille, 60 yildin buyan Uyghurlargha nisbeten heqiqiy aptonomiye siyasiti yürgüzülüwatqanliqini, Uyghur xelqining xitay kompartiyisining az sanliq milletlerge qaratqan étibar bérish siyasitidin behrimen bolup, bayashat bextlik yashawatqanliqini xelq'aragha teshwiq qilmaqta.
Uyghurlar heqiqeten xitay hökümiti dewatqan aliy aptonomiye hoquqidin behrimen bolup, bayashat bextlik yashawatamdu? Uyghurlar öz wetinide qandaq mu'amilige uchrawatidu ? xitay hökümitining türlük bésimliri sewebliridin chet'ellerde muhajirette yashashqa mejbur bolghan Uyghurlar xitay hökümitining bu teshwiqatining tamamen oydurma ikenlikini otturigha qoyup, öz qarashlirini bayan qildi.
Ziyaritimizni qobul qilghan amérikidiki mutellip ependi, xitay hökümitining "5 - iyul ürümchi weqesi" ni chet'ellerdiki Uyghur teshkilatlirigha artishining pütünley bimenilik ikenlikini, xitay hökümitining bu 60 yildin buyan Uyghurlar ustidin yürgüzüwatqan türlük bésimliri sewebidin bu weqening kélip chiqqanliqini bayan qildi.
Mutellip ependi özining magistirliq oqushini tamamlighandin kéyin weten'ge qaytip ketmey, amérikida qélishni qarar qilishining sewebi heqqide toxtilip, xitayning Uyghurlar ustidin yürgüzüwatqan qattiq qol siyasiti sewebidin özining axiri amérikida qélishni qarar qilghanliqini bayan qildi.
Gérmaniyide muzika kespide magistirliq aspirantliqini tamamlighan bolsimu, emma weten'ge kétishtin waz kéchip norwégiyide yashashni qarar qilghan dilshat ependi öz qarishini bayan qildi.
Ilgiri wetende türlük bésimlar sewebidin, xizmet tépish pursitige érishelmey, béyjingda chet'el shirketliride ishleshke mejbur bolghan hem amérikigha bir nechche qétim kelgenliki sewebidin xitay hökümiti teripidin teqib astigha élinip, axiri amérikigha kélishni qarar qilghan adile xanim ziyaritimizni qobul qildi.
Adile xanim özi hem wetendiki melum bir tughqinining xizmet izdesh jeryanidiki kechürmishini bayan qilish arqiliq, özining xitay hökümitini bu weqening kélip chiqishigha jawabkar bolushi kérek dep qaraydighanliqini tekitlidi.
Xitay hökümiti gerche özining 60 yildin buyan Uyghurlar ustidin yürgüzüwatqan qattiq qol siyasitini yoshurup " Uyghurlar xitay hökümitining az sanliq milletlerge qaratqan étibar bérish siyasitidin behrimen bolup, bextlik yashawatidu " dep teshwiqat qiliwatqan bolsimu, hazir türlük bésimlar sewebidin chet'ellerde yashashqa mejbur boluwatqan Uyghurlar öz kechürmishliri arqiliq xitayning xelq'aragha qaratqan aldamchiliq teshwiqatini échip tashlimaqta.