Rabiye qadir xanim: xitay Uyghur pida'iylarni radikal yolgha mejburlawatidu

Xitay axbarat wasitiliri bügün, xitay aliy sot mehkimisining 4 neper Uyghur mehkumgha bérilgen ölüm jazasini testiqlighanliqini xewer qildi. Dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim, bügün bu heqte radi'omizgha bayanat bérip, xitay hökümitining bolup ötken achchiq weqelerdin sawaq almaywatqanliqini eyiblidi. Rabiye xanim bayanatida yene, xitayning toxtawsiz ölüm jazaliri arqiliq Uyghur pida'iylirini radikal qarshiliq yoligha mejburlawatqanliqini otturigha qoydi.

Xitay ölüm jazaliri arqiliq muqimliqni saqlash tedbirini dawamlashturmaqta. Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanim, bügün bu heqtiki bayanatida, Uyghur élide rastinila muqimsizliqning mewjut ikenlikini, bu muqimsizliqning xitay ishghaliyiti bilen teng bashlan'ghanliqini, yüz bériwatqan weqeler muqimsizliqning sewebi emes, belki netijisi ikenlikini bildürdi.

Xitay hökümiti basturush arqiliq Uyghurlarning milliy iradisini boysundurushqa tirishmaqta. Rabiye xanim bolsa, bu tedbirning yéngi bir tedbir emeslikini, bu tedbirning muqimliq üchün ishqa yarimaydighanliqi alliqachan ispatlinip bolghanliqini؛ shunga xitay hökümiti rastinila, ebediy eminlikni xalisa, zorawanliqtin waz kéchishi we Uyghurlarning awazigha qulaq sélishi kéreklikini yene bir qétim tekitlidi.

Yéqinqi yillardin béri Uyghur pida'iyliri köpinche hallarda, xitayning eskiri qisimliri, saqchi organliri, hökümet emeldarliri qatarliq dölet apparatlirida wezipe ötüwatqanlargha hujum qiliwatqan bolsimu, yene bezi chaghlarda, xitay puqralirimu hujum nishani bolmaqta. Rabiye xanim bu heqte toxtilip, xitay hökümitining Uyghur xelqi bilen xitay xelqi arisigha öch ‏- adawet uruqi chachqanliqini, shunga weqelerde ölgen puqralarning esli jawabkari xitay hökümiti ikenlikini eskertti.

Hörmetlik radi'o anglighuchilar, rabiye xanimning qarishiche, Uyghur yézilirida térilghu yerler xitaylarning qollirigha merkezleshmekte. Hökümet organliri we zawut-fabrikilarda ishlesh peqet az sandiki Uyghurlargha nésip bolmaqta. Yiligha yüzlep, minglap Uyghur yashliri xiro'inning ziyankeshliki bilen hayatidin ayrilmaqta we bu paji'ening dawamlishishigha xitay hökümiti köz yumup turmaqta. Shunga mana mushundaq weziyette yashawatqan kishilerni ölüm jazasi arqiliq tehdit sélish kargha kelmes bir tedbirdur.