Uyghur ösmürlerge tetildimu aram yoq
Muxbirimiz gülchéhre
2010.07.30
2010.07.30
Bu qandaq tetil?
Xitay hökümiti bashqurushidiki Uyghur élining nahiyilik hökümet tor betliri hemde jaylarning amanliq torlirida bérilgen munasiwetlik uchurlargha qarighanda, xitay da'irilirining yash ösmürlerge qaratqan siyasiy idiyiwi jehettiki kontrolluqining türlük wasitiler bilen kücheytilgenliki melum.
Yeni aqsuning toqsu nahiyilik hökümet torining 26 - iyulda chiqarghan xewirige qarighanda, hökümet da'iriliri nahiye tewesidiki barliq ottura, bashlan'ghuch mekteplerning oqutquchi, oqughuchilirining yazliq tetil basquchida, ularni siyasiy idiyiwi jehettin bashqurushni kücheytish üchün yette türlük tedbirni yolgha qoyghan.
Yeni tetil qoyup bérishtin burun radi'o, téléwiziyide yazliq tetilni aman - isen ötküzüsh heqqide mexsus teshwiqat qilish, tetilning aldida ata, anilar yighini échip, balilirigha yaxshi qaranchuq bolush, siyasiy idiyiwi terbiyini a'ilide ching tutush heqqide mes'uliyetname yazdurush, sinip mes'ulliri tetil mezgilide her bir oqughuchining öylirige qerellik bérip ularning idiye we herikitini igilesh, oqughuchilarning a'ilisidikiler din'gha étiqad qilamdu - qilmamdu, milletler ittipaqliqigha qarshi heriketlerde bolup baqqanmu dégen nuqtilar boyiche her bir oqughuchigha arxip turghuzup türge ayrip nuqtiliq bashqurush arqiliq, milly bölgünchilik idiyilirining singip kirishini üzlüksiz cheklesh, waqtida qerellik oqughuchilarning siyasiy idiyiwi özgirishini igilesh qatarliq qattiq tedbirler boyiche oqutquchi, oqughuchilarning yazliq tetildiki barliq ish - heriket söz - idiyilirigiche kontrol qilmaqta iken.
Halbuki, xitay da'iriliri mezkur bashqurush tedbirlirini"oqughuchilarning bixeter aram élishi, tetilni aman - isen ötküzüshige kapaletlik qilish üchün " dégendek sözler bilen sherhiligen.
"...Könüp qaptuq...."
Melum kenttiki bir bashlan'ghuch mektep oqughuchisi özi mektepke kirgendin buyanqi 6 yil jeryanida, üch xil küchlerge qarshi idiyiwi terbiyining her tetilde oxshash dawamliship kelgenlikini bildürdi:
Bashqa jaylardiki oqutquchi, oqughuchilarningmu aram alidighan tetil künlirining oxshashla parakendichilikke uchrighan - uchrimighanlqi'ini igilesh üchün xotenning melum yézisigha qilghan téléfonimizdin, derweqe bu xil tedbirlerning Uyghur yézilirida omumyüzlük yolgha qoyuluwatqanliqi melum boldi :
Oxshash keypiyat
Amanliq torida bérilgen munasiwetlik xewerlerdin ashkarilinishiche, xotenning kiriye nahiyiside - 13 iyul küni,xitaydiki shinjang sinipliridin, bashqa sheherlerdiki ottura téxnikom we aliy mekteplerdin tetillik yurtigha qaytqan oqughuchilarni tizimlash we ularning siyasiy idiyiwi meydanini igilesh shundaqla mexsus milletler ittipaqliqi siyasiy idiyiwi terbiyisi élip bérishqa oxshash heriketler arqiliq bashqurushni kücheytken we bashlan'ghuch, ottura mektep oqughuchilirigha yuqiriqi yette türlük bashqurush usulini qollanmaqta iken.
Qariqash nahiyisi yéngiyer kentlik hökümetmu, 16 - iyul küni, kenttiki barliq oqutquchi, oqughuchi hemde ata, anilar bolup jem'iy 2120 kishige tetillik qayta terbiyilesh yighini échip, yazliq tetildiki bashqurushqa maslishishni tekitligen.
Shu künlerde tögichi yéziliq hökümet mekteplerde tetil jeryanida partiyini, wetenni qizghin söyüsh terbiyisini kücheytish heqqide orunlashturush élip barghan.
- 7 Ayning béshidin bashlap guma nahiyiside tetilde yurtigha qaytqan aliy mektep oqughuchiliri we her qaysi ottura, bashlan'ghuch mektep oqughuchilirigha tetilni aman - isen, muqim ötküzüsh terbiyisi élip barghan, bu xil siyasiy terbiye 8 kün dawam qilghan, shundaqla ata, ana we oqutquchilirigha tetil waqtida oqughuchilarni bashqurushni boshatmasliq hem sel qarimasliq, ish - pa'aliyetlirini waqtida igilesh heqqidiki belgilime hem höddinamilerge qol qoydurghan .
Biz bu uchurlargha asasen, jenubtiki bir qanche yéziliq ma'arip idarisi we bir qanche mektepke téléfon qilghan bolsaqmu, birer kishi téléfonni almidi. Emma, aptomatik qobullighuchtiki siyasiy terbiye tüsini alghan awazlardin bu yézilardiki qoyuq siyasiy keypiyat ashkarilinip turatti.
Yuqiridiki ulinishtin bu progirammining tepsilatini anglighaysiler.