Uyghur qelem merkizi osloda pa'aliyet élip bardi

Xitay teripidin 10 yilliq késilgen yash qelemkesh nurmuhemmet yasinning "yawa kepter" namliq bediiy esirining türk yazghuchisi memet aydemir ependi neshrge teyyarlighan némische neshirining muqawisi.

Bu pursette ular, Uyghur qelemkeshlirining nöwettiki weziyiti heqqide melumat berdi hem ularni Uyghur qelemkeshlirining emeliy qiyinchiliqlirigha yardem bérishke chaqirdi.

Xelq'ara qelemkeshler jem'iyiti Uyghur qelem merkizining bash katipi qeyser abdurusulning bildürishiche, bu qétimqi yighin ötken heptining düshenbe künidin jüme künigiche 5 kün dawam qilghan؛ xelq'araliq ipade erkinliki yighini dep atalghan bu yighinni xelq'ara qelemkeshler merkizi, (IFEX) xelq'ara tor merkizi, xelq'ara insan heqliri tori qatarliq üch chong teshkilat birlikte uyushturghan. Yighin'gha xelq'aradiki 124 chong - kichik teshkilattin 500 din artuq kishi qétilghan. Norwigiyidiki her qaysi elchixanilarning alaqidar mes'ullirimu yighin'gha ishtirak qilghan. Yighinda asasliqi ipade erkinliki, jümlidin neshriyat - axbarat we intérnét erkinlikining nöwette duch kéliwatqan mesililiri؛ hökümet we partiyilerning teshwiqatchiliqi bilen erkin we musteqil pikir bayan qilish arisi'idiki toqunushlar muhakime qilin'ghan.

Yighin'gha qatnashqan Uyghur pa'aliyetchiler bolsa, Uyghur torlirining cheklimige uchrash ehwali, chet'eldiki biterep axbarat xewerlirining Uyghur rayonida tarqitilishta cheklimige uchrawatqanliqi؛ Uyghur qelemkeshliri duch kéliwatqan ashkara we yoshurun tehditler heqqide melumat bergen. Uyghur qelem merkizi yighinida, türmidiki mehbuslardin nurmemet yasin, küresh höseyin we mehbube ablesh mesilisini qayta otturigha qoyghan. Bular bilen birlikte yene, musteqil tetqiqatchi ilham toxtining Uyghurbiz tor bétining taqilishi we uning nezerbent astigha élinishinimu Uyghurlarning ipade erkinliki mesilisi qatarida otturigha qoyghan.

Qeyser abdurusulning bildürüshiche, xelq'ara qelemkeshler jem'iyitining ezaliri resmiy ezalar we gheyriy resmiy ezalar bolup ikki türlüktur. Nöwette uyghulardin 4 kishi xelq'ara qelemkeshler jem'iyining gheyriy resmiy ezasi؛ bulardin nurmemet yasin nöwette 30 din artuq dölettiki qelemkeshler jem'iyitining pexriy ezasi؛ uning yawa kepter namliq esiri hazirghiche in'gilizche we türkche tilgha terjime qilin'ghan. Hazir bu eser win'girchige terjime qilinmaqta.

Uyghur qelem merkizi nurmemet yasin mesilisini xelq'ara sehnide téximu yuqiri orun'gha élip chiqish üchün, xelq'ara qelemkeshler jem'iyitige 2010 ‏ - yilni yawa kepter yili qilip békitish heqqide teklip sun'ghan.

Xelq'ara qelemkeshler jem'iyitining pa'aliyet programmiliridin biri, qiyinchiliqta qalghan qelemkeshlerge yardem bérishtur. Uyghur qelem merkizi bir neper Uyghur yazghuchining panahliq mesilisi heqqide xelq'ara qelemkeshler jem'iyitidin qayta yardem sorighan.

Bu qétimqi yighin'gha Uyghur qelem merkizidin qeyser abdurusul we abduréshit haji kérimidin bashqa, dunya Uyghur qurultiyining bash katipi dolqun eysamu qatnashqan. Dolqun eysa yighin jeryanida, norwigiyidiki her qaysi dölet elchixanilirining mes'ul xadimliri bilen körüshüsh pursitige érishken. U kanada elchixana xadimi bilen körüshken chéghida, hüseyin jélil mesilisidiki yéqinqi ehwallar heqqide pikir almashturghan.