Ten jazasigha qarshi shahitlar teshkilati güentanamodiki Uyghurlarni qutquzush üchün tirishchanliq körsetmekte
2011.01.20

Amérikining güentanamo türmiside tutup turuluwatqan mehbuslarning qoyup bérilishi üchün pa'aliyet élip bériwatqan "ten jazasigha qarshi shahitlar" teshkilati, 2005-yili qurulghan bolup, mezkur teshkilat ezaliri shu yili güentanamodiki mehbuslar bilen körüshüsh üchün, kubadiki igu'ana ariligha bérip, ular bilen körüshelmey qaytip kelgen.
25 Kishidin teshkil tapqan bu teshkilat, pa'aliyitini bashlighan künidin buyan amérika hökümitining güentanamo türmisini taqiwétishi üchün heriket élip barghan. Teshkilat ezaliri 2008-yili güentanamoda tutup turuluwatqan Uyghurlarning qoyup bérilishini telep qilip, aqsaray aldida bir künlük namayish ötküzgen. Amérika metbu'atliri shuningdek nurghun kishilerning diqqitini özige jelp qilghan bu namayish jeryanida " ten jazasigha qarshi shahitlar " teshkilatining 17 neper ezasi eyni waqitta güentanamo türmiside tutup turuluwatqan 17 neper Uyghur mehbusni temsil qilip, güentanamo mehbusliri kiyidighan sériq renglik türme kiyimini kiyip, bashlirigha qara xalta kiygen, putlirigha kishen, qollirigha koyza sélin'ghan halette namayish élip barghan idi.
Amérika Uyghur birleshmisining kishilik hoquq programmisi diréktori emiy régér xanimning bildürüshiche, nöwette bu teshkilat pa'aliyetlirini izchil dawamlashturuwatqan bolup, kishini qayil qilarliq emili pa'aliyetliri arqiliq jem'iyette tesir qozghimaqta iken. Mesilen, yéqinda mezkur teshkilat ezaliri güentanamoda tutup turuluwatqan 5 Uyghurning derhal qoyup bérilishi we ularning bashqa döletlerge emes, amérikigha orunlashturulushi üchün tirishchanliq körsitip, ashliq élan qilish usulliri bilen amérika hökümitige bolghan naraziliqini ipadiligen.
1-Ayning 18-küni " ten jazasigha qarshi shahitlar" teshkilati washin'gtondiki merkizide Uyghurlarning nöwettiki ehwalini tonushturush hemde xitay hökümitining Uyghurlargha qaritilghan basturush herikitini eyiblesh yéghini chaqirghan.
Yighin'gha dunya Uyghur qurultiyining mu'awin re'isi ömer qanat, amérika Uyghur birleshmisining kishilik hoquq programmisining bashqurghuchisi emiy régir xanim qatniship, " ten jazasigha qarshi shahitlar" teshkilatining ezalirigha Uyghurlarning weziyiti heqqide melumat we so'allirigha jawab bergen.
Emiy xanimning éytishiche, kishini eng tesirlendüridighan yéri shuki, hetta bu teshkilat ezaliri yéqinda bérmudagha bérip, güentanamo türmisidin qoyup bérilgen 4 neper Uyghurni yoqlap kelgen. Ular bérmudadiki Uyghurlarni körüp kelgendin kéyin, Uyghurlarning térrorchiliq bilen héchqandaq alaqisining yoqluqini, belki Uyghurlarning erkinlikni hemmidin üstün orun'gha qoyidighan, medeniyetni söyidighan, aqköngül, insanperwer bir xelq bolghanliqini téximu tonup yetken.
"Ten jazasigha qarshi shahitlar " teshkilati dunya Uyghur qurultiyi wekili we emiy xanimgha özlirining yenila güentanamo türmiside tutup turuluwatqan 5 Uyghurni amérikigha élip kelmigüche öz pa'aliyitini toxtatmaydighanliqini, hazirqi eng muhim pa'aliyet programmisining del bu 5 Uyghurni qutquzup erkin hayatqa érishtürüsh ikenlikini éytqan.