Shangxey yermenkisining harpisida Uyghurlargha qaritilghan tutqun qilish kücheytilmekte

Melum bolushiche, xitay hökümiti shangxeyde ötküzülidighan dunya yermenkisining échilish harpisida, Uyghurlargha qaratqan basturush, tutqun qilish herikitini kücheytish üchün, "yermenke mezgilidiki 100 künlük zerbe bérish herikiti"ni bashlighan.
Muxbirimiz mihriban
2010.04.21
Uyghurlarni-tutqun-qilish-305 Shendung uniwérsitétida oquwatqan bir nechche Uyghur oqughuchilarning, chingdaw shehiridiki melum xitay saqchi da'iriliri teripidin qattiq urulup arqidin tutqun qilin'ghan körünüsh.
Süret boxun.com Tor bétidin élindi. Neshriyat hoquqi boxun.com Ning.

Bügün dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat rishit ependi ziyaritimizni qobul qilip, xitay hökümitining, nöwette Uyghur rayonidila emes, belki pütkül xitay térritoriyisi boyiche, Uyghurlargha nisbeten tutqun qilish, zerbe bérish herikiti élip bériwatqanliqini bildürdi.

Xitay xewer torining bildürüshiche, 4 - ayning 19 - küni Uyghur aptonom rayonluq partkomning da'imiy hey'iti, intizam tekshürüsh komitétining sékrétari, siyasiy qanun komitétining sékrétari fu chyang siyasiy - qanun sahesidiki yuqiri derijilik kadirlargha seperwerlik yighini échip, her derijilik tarmaqlardin shangxeyde ötküzülidighan dunya yermenkisi mezgilide, élip bérilidighan yene bir qétimliq "100 künlük zerbe bérish herikiti"ni yaxshi élip bérishni tekitligen. U sözide, bu qétimliq herikette nuqtiliq halda "3 xil küchlerge zerbe bérish"ni qanat yaydurup, "teshebbuskarliq bilen hujum qilish, béshini kötürgen haman zerbe bérish, düshmenni bash egdürüsh" prinsipida ching turup, Uyghur aptonom rayonining muqimliqigha kapaletlik qilishni telep qilghan.

Bügün dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat rishit ependi radi'omiz Uyghur bölümining ziyaritini qobul qilip, xitay hökümiti nöwette élip bériwatqan "100 künlük zerbe bérish herikiti"ning meqsiti heqqide toxtilip, bu heriketning nuqtiliq halda Uyghurlargha qaritilghanliqini, yeni Uyghurlarning yermenke mezgilide, xelq'ara jem'iyetke, xitay hökümitining Uyghurlar üstidin yürgüzüwatqan basturush siyasitini ashkarilap qoyushidin ensirigenlikini hem Uyghurlarning bu mezgilde yene bir qétimliq keng - kölemlik naraziliq herikiti élip bérishining aldini élish üchün qolliniwatqan tedbiri ikenlikini bildürdi.

Dilshat rishit ependi, xitay hökümitining rayonda yürgüzüwatqan bu qétimliq zerbe bérish herikitide, ürümchini merkez qilghan halda, herqaysi wilayet nahiyilerdin "qanunsiz diniy pa'aliyetler bilen shughullan'ghan" dégendek bahanilar bilen Uyghurlarni tutqun qilishni bashliwetkenlikini, dunya Uyghur qurultiyining igiligen melumatlirigha qarighanda, qeshqer hem xoten wilayetliri tewesidin 64 neper Uyghurni qolgha alghanliqini bildürdi.

Dilshat rishit ependi sözide yene, hazir xitay hökümiti rayondiki uchur menbelirini qattiq kontrol qilghanliqi üchün, bu qétimliq "100 künlük zerbe bérish herikiti"de ili rayonida qanchilik Uyghurning tutqun qilin'ghanliqini hazirche éniqlash imkaniyiti bolmaywatqanliqini bildürdi.

Dilshat rishit ependi, hazir xitay hökümitining peqet sherqiy türkistan rayonidila emes, belki pütkül xitay ölkiliridiki normal tijaret qiliwatqan Uyghurlargha qarita tutqun qilish, cheklesh, öz yurtigha qayturuwétish tedbirlirini qollinip, Uyghurlargha qarita omumyüzlük basturush siyasiti yürgüzüwatqanliqini bildürdi.

Dilshat rishit ependi ziyaritimiz axirida, xitay hökümitining bu 60 yildin buyan Uyghurlar üstidin her xil basturush siyasetlirini yürgüzüp kéliwatqan bolsimu, emma Uyghur xelqining öz heq ‏ - hoquqliri üchün élip bériwatqan küreshlirini héchqachan toxtatmaydighanliqini, Uyghurlargha qarita bu xil qattiq qol siyasetni qollinishining eksiche rayondiki Uyghur xelqning iradisini téximu kücheytiwétidighanliqini bildürdi.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.