Uyghurlar xitay bash ministiri wén jyabawgha qarshi namayish qildi

2010 ‏- Yili 10 ‏- ayning 9 ‏- küni, istanbulda yashaydighan Uyghurlar, türkiyige üch künlük resmiy ziyaretke kelgen xitay bash ministiri wén jyabawgha qarshi istanbul shehiride namayish qildi.
Muxbirimiz arislan
2010.10.11
Turkiye-Istanbulda-namayish-Wen-jyabaw-Siyit-Tumturk-305 Süret, 2010 ‏- yili 10 ‏- ayning 9 ‏- künidiki xitay bash ministiri wén jyabawgha qarshi istanbul shehiride élip bérilghan namayishlardin körünüsh.
RFA Photo / Arslan

Bu namayishni türkiyide pa'aliyet élip bériwatqan ammiwi teshkilatlar birlikte uyushturdi. Namayishqa istanbulda yashawatqan Uyghurlardin 200 ge yéqin kishi qatnashti. Namayish, istanbulning beshiktash, qaraköy, we ayasofiya muzéyxana aldi qatarliq üch orunda élip bérildi.

Namayishchilar etigen seherde zeytinburnugha toplinip, aptobuslargha olturup, xitay bash ministiri wén jyabaw chüshken konirad méhmanxanisi aldigha bérish üchün heriket qiliwatqanda saqchilarning tosqunluqigha uchridi. Namayishchilarni méngishqa ruxset qilmighan saqchilar, yuqiridin qattiq buyruq tapshurup alghanliqi üchün konirad méhmanxanisi aldida namayish qilishqa ruxset qilinmighanliqini bildürdi.

Namayishchilar aptobustin chüshüp gurup ‏- gurup bolup bölündi we özliri xalighanche taksi we kichik mashinilargha olturup xitay bash ministiri wén jyabaw chüshken istanbulning beshkitash rayonidiki konirad méhmanxanisining aldida qarap yolgha chiqti.
Turkiye-Istanbulda-namayish-Wen-jyabaw-Siyit-Tumturk-muxbir-305
Süret, 2010 ‏- yili 10 ‏- ayning 9 ‏- künidiki xitay bash ministiri wén jyabawgha qarshi istanbul shehiride élip bérilghan namayishlardin körünüsh.
RFA Photo / Arslan
 
Xitay bash ministiri wén jyabaw belgilen'gen programmidin ikki sa'et burun yeni etigen sa'et 7:30 de méhmanxanidin chiqip, ayasofiya muziyxanisi, sultan exmet meschitini ziyaret qilish üchün yürüp ketken.

Bir gurup namayishchilar xitay bash ministiri wén jyabaw chüshken konirad méhmanxanigha yéqin qaraköy dégen yerde yol üstide kütüp turup, xitay bash ministiri wén jyabaw u yerdin ötkende, ay yultuzluq kök bayraqni kötürüp shu'ar towlidi. Xitay bash ministiri olturghan mashina yénidin ötüwatqanda kök bayraqni lepilditip, sherqiy türkistan'gha erkinlik, wén jyabaw sherqiy türkistandin yoqal! dégendek sho'arlar towlidi. Wén jyabaw ötüp ketkendin kéyin saqchilar derhal heriketke ötüp ularni tutuwaldi we saqchi idarisigha élip bardi. Melum bolushiche bu namayishchilar sekkiz Uyghurdin terkip tapqan bir gurup bolup bularni saqchixanigha etigende qamap qoyup chüsh waqti bolghanda ipadilirini élip qoyup bergen we saqchilar ularni, namayish qilishqa ruxset qilin'ghan orundin bashqa bir yerde namayish qilghanliqi üchün waqitliq toxtitip qoyghanliqini eskertken.

Xitay bash ministiri wén jyabaw istanbulning sultan exmet meschiti we ayasofiya muzéyxanisini ziyaret qiliwatqanda, pütkül yollar taqalghan we saqchilar qattiq bixeterlik tedbirliri alghan. Namayishchilar ayasofiya muzéyxanisi aldigha toplinip namayish qildi we xitaygha bolghan qarshiliqini ipadilep sho'arlar towlidi. Namayishchilar birdek, qatil xitay sherqiy türkistandin chiqip ket, heq ‏- hoquq adalet türkistan'gha höriyet, qizil xitay sherqiy türkistandin yoqal! wén jyabaw türkiyidin yoqal! dégen'ge oxshash sho'arlar towlidi.

Namayishchilar qollirida ay yultuzluq kök bayraq kötürüwalghan bolup, bezi namayishchilar, sherqiy türkistan azat bolghan'gha qeder xitay mallirini alma!. Tutush buyruqi chiqirilghan qatil wén jyabaw dégen xetler yézilghan we ürümchi weqeside ölüp ketken Uyghurlarning resimliri bilen wén jyabawning resimliri kirishtürülgen resimlerni öz ichige alghan wiwiska ‏- taxtilarni kötürüwalghan. Bu yerdiki namayishqa köp sanda téléwiziye gézit muxbirlarmu kelgen bolup, namayishchilar, wén jyabawning resimlirini yerge urup, dessep ghezep ‏- nepretlirini ipadilidi we qatil wén jyabaw yoqal, dégen'ge oxshash sho'arlar towlidi. Namayishchilar, wén jyabawning resimi sizilghan taxtini yerge urup dessep ghezeplirini ipadiligen körünüshler muxbirlarning alahide diqqitini tartti.

Namayish jeryanida, dunya Uyghur qurultiyining mu'awin re'isi siyit tümtürk namayishchilargha wakaliten söz qilip qétimqi namayishning asasiy meqsiti heqqide toxtaldi.

Türkiye büyük birlik partiyisining re'isi yalchin topchi ependi bayanat élan qilip, türkiye hökümitini qattiq tenqid qildi we xitay bash ministirining türkiye ziyariti jeryanida türkiye terepning sherqiy türkistan mesilisini, otturigha qoymighanliqini qattiq eyiblidi we bu qétimqi uchrishishta néme üchün sherqiy türkistan mesilisini otturigha qoymighanliqi heqqide türkiye hökümitidin chüshenche bérishni telep qildi.

Bu namayish heqqide türkiyining shu kündiki pütkül téléwiziye qanalliri we chong gézitlerde keng türde yer bérildi. Biz bu namayish heqqide, dunya Uyghur qurultiyining mu'awin re'isi siyit tümtürk we sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining re'isi hidayetulla oghuzxan ependilerning pikir ‏- qarashlirini alduq.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.


 
Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.