Wiladimir putin rusiyining zeberdes herbiy qoshun'gha mohtaj ikenlikini bildürdi

Rusiye bash ministiri wiladimir putin düshenbe küni élan qilghan maqaliside rusiye herbiy téxnologiyisini téximu zamaniwiylashturidighanliqini we buningdiki zörüriyetni sherhlidi.
Muxbirimiz jüme
2012.02.20
putin-medwedev-305.jpg Yéngidin bash ministir bolup saylanghan putin, prézidént médwédéw bilen pikir almashturuwatqan bir körünüsh.
AFP Photo

Bu heqte pikri yürgüzgen mutexessisler putinning bu sözliri bir jehettin amérikigha qaritilghan bolsa, yene bir jehettin xitaygha qaritilghanliqini ilgiri sürmekte.

Putin maqaliside kelgüsi on yil ichide rusiye dölet mudapi'esi üchün 768 milyard 460 milyon dollar meblegh ajritidighanliqini bildürgen.

Putinning maqalisi rusiyide chiqidighan “Russiskaya” gézitide élan qilin'ghan bolup, u maqaliside mundaq yazghan: bizning köz aldimizdila yéngi dunyawi yaki rayon xaraktérlik urushlarning yalquni chéchildi. Dunyawi iqtisadiy bohran we bashqa dawalghushlar jeryanida mewjut mesililerni qoral küchi arqiliq bésim ishlitip hel qilishqa aldirash xahishliri körüldi.

Putin maqaliside kimlerning rusiyige tehdit séliwatqanliqini tepsiliy körsetmigen bolsimu, rusiyining choqum yoshurun düshmenlerge taqabil turush iqtidarlirini östürüshi kéreklikini ilgiri sürgen.

Bu heqte toxtalghan türkiye haji töpe uniwérsitétning dotsénti erkin ekrem bu yerde putinning xitaynimu nezerde tutqan bolushi mumkinlikini bildürdi.

1991-Yili sabiq sowétlar ittipaqi parchilan'ghandin kéyin, rusiyining herbiy qisimliri keng kölemlik qisqartilip nöwettiki 1 milyon'gha chüshürülgen.

Putin maqaliside, rusiye kelgüsi 10 yil ichide 400 din artuq qit'eler ara uchidighan bashqurulidighan bomba, 600 din artuq küreshchi ayropilan, nechche on su asti paraxoti we bronéwiklarni sétiwélishi kérek, dep körsetken.

Putin 2000-yilidin 2008-yilighiche rusiye prézidénti bolghan we 2008-yilidin hazirghiche rusiye bash ministiri qilip teyinlen'gen idi.

Putinning özini yene prézidént namzati qilip körsetkenliki nurghun rusiyiliklerning naraziliqini qozghighan we buninggha qarshi namayishlar uyushturulghan idi.

Putin maqaliside gherb küchlirining rusiyidiki qarshiliq namayishlirigha qutratquluq qilghanliqini yazghan.

Putin maqaliside shimaliy atlantik ehdi teshkilati liwiyide élip barghan herbiy heriketni tilghan almighan bolsimu, süriyide yüz bériwatqan toqunushlar we yéqinda b d t da süriye üstide ötküzülgen awaz bérish yighini heqqide toxtalghan.

Ötken nöwetlik awaz bérish jeryanida rusiye we xitay qarshi bilet tashlap b d t ning süriyige qarita heriket qollinishigha tosqunluq qilghan idi.

Putin maqaliside bu heqte toxtilip: mundaq shara'itlarda rusiye toqunushlarni hel qilish üchün da'im diplomatik yaki iqtisadiy charilergila tayinip qalsa bolmaydu dégen.

Sabiq sowétlar ittipaqi parchilan'ghandin kéyin rusiyining xelq'aradiki orni bir qeder töwenligen bolup, rayonda xitay bara-bara bash kötürüshke bashlighan. Xitay 2001-yili “Shangxey hemkarliq teshkilati” ni qurup rusiye qatarliq döletlerni teshkilatqa kirgüzgen bolsimu, teshkilatqa özi bash boluwalghan idi.

Erkin ekremning qarishiche, nöwette rusiye we xitay weziyetning éhtiyaji tüpeylidinla hemkarliq ornatqan bolsimu, bular yenila bir-birige ishenmeydiken.

Putin axirida yene mundaq yazghan: aldimizda herbiy iqtidarimizni tereqqiy qildurup, istratégiyilik cheklesh qurulmisi ichide her da'im yéterlik qorallinip turushtin ibaret tarixiy wezipe bar.

Putin maqaliside, bundaq qilishning rusiyining xewpsizliki hemde bashqilar teripidin nezerge élinishi üchün intayin zörür ikenlikini otturigha qoyghan.

Erkin ekremning bildürüshiche, gerche nöwette rusiyining herbiy téxnikisi xitaydin ilghar bolsimu, kelgüsi on yil ichide xitayning rusiyidin éship kétish éhtimalliqi bar bolup, shunga putin bu yerde shuni közde tutqan bolushi mumkin iken.

Rusiyide 4-mart prézidént saylimi ötküzülidu. Putin özini bu nöwetlik saylamgha namzat körsetken idi. Putinning yuqiriqi maqalisi mezkur saylamdin ikki hepte burun élan qilindi. Nöwette rusiyide putin'gha qarshi awazlar xéli éghir salmaqni igileydighan bolsimu, putinning bu nöwetlik prézidént saylimida yene utup chiqidighanliqi perez qilinmaqta.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.