Xitayning oyunchuqliri we perzentlirimiz

 Bu oyunchuqlar bazarlargha qandaq peyda bolup qaldi?

Doktor eli qahtaniy mundaq dédi:" tijaretchilirimiz xitayda yasalghan bu xeterlik hem bir qanche künmu chidimaydighan saxta oyunchuqlarni qandaq élip kéliwatidu? qandaqmu bularni bazarlirimizgha salidu? balilirimiz bahasi erzan, ten saqliqigha ziyanliq bolghan bu oyunchuqlargha qiziqidu, bizmu élip bérishke mejbur bolimiz. Bezisi öyge ekilip bolghichilik sunup bolidu, beziliri balilargha oynap zirikküchilikmu purset bermestin buzulup bolidu. Biz erzan dep éliwérimiz. Bu shundaq dawam qiliwerse saxta mallarning qandaq aldini alghili bolidu? melumki, ötken yaz ayliridin biri hökümitimiz xitayning saxta bala oyunchuqlirini bazardin cheklep kéliwatidu. Yene bu oyunchuqlar bazarlargha qandaq peyda bolup qaldi zari bilgili bolmaydu. Awstraliye, amérika qoshma shitatliri we kanada qatarliq döletler xitayda ishlen'gen, ten saqliqqa ziyanliq we xeterlik saxta oyunchuqlarni bazarlardin cheklep kelgen yérige qayturiwetti. Eng yaxshi misal shuki, awstraliye hökümiti puqraliridin 18 milyon 600 ming parche xitay oyunchuqini yighiwaldi. Xitay tashqi ishlar ministirliki xitayda yasalghan bu oyunchuqlarning xelq'araliq ölchemlerge munasip kélidighanliqini qanchilik tekitligen bolsimu, bu oyunchuqlarda balilarning ten saqliqigha ziyanliq bolghan ximiyilik maddilarning we qoghushunning köpliki, shundaqla kichik balilar yutup salidighan parchilirining nahayiti kesküchi, tilghuchi ikenliki seweblik köpligen döletler bundaq oyunchuqlarni bazarliridin cheklep keldi."

Xitayning saxta oyunchuqliri zeherlik

Doktor eli qahtaniy yene mundaq dédi:" se'udi erebistanining padishah su'ud uniwérsitétining jughrapiye mu'ellimi doktor mubarek balisining öydiki oyunchuq zalida köp turush seweblik tola charchaydighan bolup qalghanliqini sezgendin kéyin, oyunchuq öyini pütünley boshitip, bir heptigiche öyning ishik, derizilirini échiwétip körgendin kéyin, balisining yüzde yüz eslige kelgenlikini sözleydu. Epsuski, köpligen ata - anilar ishning bu teripige köngül bölmeydu. Balining oyunchuq öyi eslide xitayda yasalghan bu oyunchuqlardiki ximiyilik maddilardin zeherlinip baligha tesir qilghan iken. Biz heqqaniy orunda turup dölitimizde rak késellikliri néme üchün köpiyip ketkenlikini oylap baqtuqmu? buning jawabi birla emes, belki sewebliri köp. Qoltuq urushi waqtida ximiyilik oq - dorilarning etrapimizda partlishi, qachilan'ghan yémeklik türliridiki saqlighuchi maddilarning tesiri déyishke bolghandek, xitayning süpetsiz we nachar oyunchuqliridiki köp miqdardiki ximiyilik maddilarning ziyini désekmu bolidu. Mundin bashqimu awstraliye we amérika qatarliq döletler ret qilghan xitay oyunchuqlirini biz hazirghiche néme üchün tashliyalmaymiz? bizning kélichikimiz we her nersimiz bolghan shu perzentlirimizning ten saqliqini oylisaq bolmamdu?!"