Хәймин базиридики намайиш җиддий инкас қозғиди

Сәйшәнбә күни хәймин базирида нәччә миңлиған шәһәр аһалиси һәм йеридин айрилған 500 дин артуқ деһқан базарлиқ һөкүмәт бинаси алдиға топлинип, шу җайда қурулмақчи болған електр истансиси қурулушиға наразилиқини билдүргәндә намайишчи амма сақчиларниң тутқун қилишиға учрап, 100 нәччә адәмниң яриланғанлиқи мәлум болди.

Гуаңдуң өлкиси хәймин базиридин чаршәнбә күни радиомиз зияритини қобул қилған пуқраларниң билдүрүшичә, базарлиқ һөкүмәт даирилири пуқраларниң наразилиқ намайишиниң кеңийип кетишиниң алдини елиш үчүн, зор түркүмдә сақчиларни йөткәп келип, намайиш башламчилирини тутқун қилғини үчүн, намайишниң давами ғәзәпләнгән амма билән сақчилар оттурисидики тоқунушқа айлинип нурғун адәм яриланған.

Хәймин базиридин радиомиз зияритини қобул қилған сүн ханимниң билдүрүшичә, сақчилар сәйшәнбә күни кәчқурун намайиш башламчилирини тутқун қилғинида, пуқраларниң қаршилиқиға дуч кәлгән.

Хәймин базиридики чен әпәнди болса бу қетимқи намайишта тутқун қилинған яш оқуғучиларниң бирқәдәр көплүкини, тутқун қилинғанлар арисида аялларму барлиқини билдүрди.

Хитайниң аммиви тор бекәтлиридә елан қилинған башқа учурлардин мәлум болушичә, хәймин базиридики наразилиқ намайиши, чаршәнбә күниму давамлашқан. Чаршәнбә күни базарлиқ һөкүмәт бинаси намайишчилар тәрипидин қоршивелинип, базарлиқ һөкүмәт дәрвазиси алдидики тахтай еливетилгән. Хәймин базиридин шенҗин шәһиригә тутушидиған юқири сүрәтлик ташйол намайишчи амма тәрипидин тосувелинип, бу йолда қатнаш тохтиған. Сәйшәнбә күни кечидин башлап, базарлиқ һөкүмәттики сақчи даирилири өйму-өй ахтуруп адәм тутушни давамлаштуруватқан болуп, сақчилар адәм тутуш җәрянида омумйүзлүк һалда базардики пуқраларниң қаршилиқиға учриған. Вәзипә иҗра қиливатқан сақчилар қаршилиқ көрсәткән пуқраларни ток калтики қатарлиқлар билән уруп яриландурған болуп, һазирғичә сақчилар тәрипидин яриландурулғанлар 100 нәччә кишигә йәткән. Базарда пуқралар арисида тарқалған хәвәрләрдин мәлум болушичә, сақчиларниң адәм тутуши җәрянида 3 киши өлгән.

Хитайниң шинхуа агентлиқи қатарлиқ һөкүмәт мәтбуатлири хәймин базиридики намайиш һәққидә бүгүн әтигән хәвәр бәргән болсиму, әмма намайиш җәрянида тутқун қилинғанлар һәм яриланғанлар һәққидә һечқандақ хәвәр берилмиди. Радиомиз хәймин базиридики сақчи идарисидин әһвал игиләшкә тиришқан болсиму, әмма телефонни алған сақчи хадими намайиш һәққидә мәлумат беришни рәт қилди.

Чәтәлләрдики сиясий анализчилардин ху пиң әпәнди радиомиз зияритини қобул қилип, хәймин базирида давамлишиватқан намайиш һәм өткән һәптә гуаңдуңниң вукән кәнтидә йүз бәргән кәнт аһалисиниң һөкүмәт кадирлирини қоғлап чиқириш вәқәси һәққидә өз қарашлирини оттуриға қойди.

Ху пиң әпәндиниң билдүрүшичә, гуаңдуң өлкисидә йүз бәргән бу хил қаршилиқ намайишлирини, пуқраларниң хитай һөкүмитиниң мустәбит сиясити, әмәлдарларниң чириклишиши, район муһитиниң булғиниши қатарлиқ мәсилиләргә наразилиқ билдүрүш йүзисидин қозғалған наразилиқ һәрикәтлириниң өрники дейишкә болидикән.

Ху пиң әпәнди өз баянида йәнә, хитайниң нөвәттики бир партийилик мустәбит һөкүмранлиқ түзүмигә өзгәртиш киргүзүлмәйдикән, хитайда иқтисад тәрәққий қилип, пуқралар турмушида яхшилиниш болған тәқдирдиму, хитайда бундин кейин бу хил аммиви наразилиқ намайишлириниң йәнила давамлишидиғанлиқини, бәлки барғанчә көпийиши мумкинликини тәкитлиди.

Хитай тор бекәтлиридики муназириләрдә хитайда нөвәттә барғанчә көпийиватқан һәр хил наразилиқ намайишлириниң сәвәби һәққидә инкаслар оттуриға қоюлди. Бу инкасларниң көпинчисидә, нөвәттә хитайда барғанчә начарлишиватқан кишилик һоқуқ хатириси, һөкүмәт даирилириниң пәқәт иқтисадий үнүмнила қоғлишип, пуқраларниң һаяти бихәтәрлики һәм мал-мүлки қатарлиқ биваситә иқтисадий мәнпәити билән кари болмаслиқи , пуқраларниң яшаш муһитиниң барғанчә булғиниши қатарлиқ сәвәбләрниң бу хил наразилиқ намайишлириниң йүз беришигә сәвәб болғанлиқи оттуриға қоюлуп,алди билән хитай һөкүмитиниң җавабкар болуши керәклики илгири сүрүлгән.

Бу хил инкасларда йәнә, хитай һөкүмити агаһландурулуп, һөкүмәт даирилириниң пәқәт һазирқидәк бастуруш, тутқун қилиш арқилиқла мәсилини һәл қилалмайдиғанлиқи, пәқәт хитайда һәқиқий демократик түзүм орнитилғандила андин бу хил наразилиқ һәрикәтлири азийидиғанлиқи тәкитләнди.