Wu xungda: " xitayning meqsiti partiyisining inawitini östürüsh we kommunistik réjimini kücheytish"

Xitayning adem bésilghan alem kémisii boshluqqa kötürülmekte.

Xitayning öz döliti ichidiki krizislarni hemde xelq'ara bésimlarni bir chetke qayrip qoyup alem qatnishi programmisini jan - jehli bilen dawamlashturushi némidin dérek béridu?

Bu heqte pikir bayan qilghan siyasiy közetchiler buni xitayning siyasiy ornini östürüshtiki tirishchanliqi dep qarisa, emma xitay öktichiler xitayning buningdiki gherizining peqet xitay kommunist partiyisining ornini muqimlashturush dep otturigha qoymaqta.

Xitay terep bu qurulushini üch basquchluq alem ponkiti qurush pilanining muhim qedimi dep körsitiwatqan bolsimu, emma, chet'ellerde yashawatqan xitay öktichiliri xitayning mundaq minutlarda nechche milyon dollarliq alem qatnishishi programmisini yolgha qoyushining peqet xitay kompartiyisining ornini muqimlashturush üchün ikenlikini ilgiri sürmekte.

Bu heqte toxtalghan amérikidiki lawgey fondi jem'iyitining re'isi xariy wu ( wu xong da) xitay kommunistlirining meqsiti nechche milyon dollarliq shu xildiki qurulushlar arqiliq öz partiyisining xelq neziridiki inawitini östürüsh we kommunistik réjimini kücheytish ikenlikini otturigha qoydi.

Xariy wu mundaq dédi: " biz , xitay hökümiti néme uchun namratlarni yöleshke meblegh salmidi? ular néme üchün amérikigha meblegh salidu? néme üchün ular aygha sün'iy hemra chiqiridu? dep so'al qoyimiz. Eger bu milyonlighan dollar xelqqe sélin'ghan bolsa ulargha köp menpe'eti tégetti. Chünki xitayda namratlar bek köp. Nurghun mekteplerning esliheliri toluq emes, xelqning hetta qandaq zira'et térishni qara qilidighan hoquqimu yoq. Bularning hemmisi kommunist réjimidin boluwatqan gep."

U yene xitayning siyasiy sistémisida héchqandaq özgirish bolmighanliqini , qarimaqqa oxshashtek qilsimu, yenila maw zédong hökümranliq qilghan zamanlargha tüptin oxshishidighanliqini, xitaydiki réjim we basturush tüpeyli puqralarning, özliri yoluqiwatqan namratliqqa oxshash mesililer üstide ochuq pikir bayan qilishqa jür'et qilalmaydighanliqini ilgiri sürdi.

Halbuki, b b s axbarat agéntliqida neqil qilinishiche, amérika paytexti washin'gton'gha jaylashqan döletlik asiya tetqiqat ishxanisidiki din chéng, xitayning alem qatnishi programmilirini yil ulap tereqqiy qildurushi, xitayning xelq'ara sehnige chiqqanliqini körsitish üchün ikenlikini ilgiri sürgen bolsimu, emma u yene xitayning dölet ichide alem qatnishi ghelibisi arqiliq öz partiyisini mustehkemlesh meqsitining barliqinimu chetke qaqmighan.

Lékin bügün muxbirlarni kütiwélish yighinda xitay tashqi ishlar bayanatchisi lyu jiyenchaw, xitayning adem sélin'ghan alem kémisini qoyup bérishtiki meqsiti alem boshluqidin tinch yosunda paydilinish, xitay iqtisadini ilgiri sürüsh we xitay xelqighe bexit yaritish dep körsetmekte.

Xitay hökümiti bu nöwet uchquchisini alem boshluqida meshghulat qildurup sinash hemde kelgüsi on yilda alem ponkiti qurushni pilan qilghan idi.

Halbuki xitayning alem qatnishi téxnologiyisining téxnikiliq sewiyisidin xewerdar mutexessisler xitayning öz aldigha alem ponkiti qurush sewiyisige aldirap yételmeydighanliqini ilgiri sürüshmekte.

B b s xewerler torida xitayning alem qatnishi téxnologiyisi heqqide bérilgen bir parche maqalide neqil qilinishiche, amérika döletlik hawa we alem qatnishi muzéyi, alem qatnishi tarixi bölümidiki tetqiqatchi doktur roger lani'us, gerche xitay alem boshluqigha uchquchi sélin'ghan alem kémisini yollighan üchinchi dölet bolsimu, emma bu jehette amérika we rusiyiler yetken sewiyige yétish üchün uning basidighan musapisi intayin uzun iken.

Doktor lani'us ependim bu heqte toxtilip, xitaylarning alem qatnishi programmisini sirttin küzetkende, ularning uchquchi sélin'ghan hemde bezi mehsulatlarni élip baralaydighan alem kémisi yasash jehette mu'eyyen netije qazan'ghanliqini, emma bularning alem qatnishida xitaylar közligen nishan'gha yétishke yéterlik emeslikini otturigha qoyghan we: " ular bu nöwet alem boshluqida meshghulat qilishni pilan qilmaqta. Ularni bu jehette ghelibe qazandimu deyli, emma alem boshluqida bir qétim méngish (meshghulat ishlesh) bilen ish pütmeydu," dégen.

Xitay alem qatnishi idarisi 25 - séntebir béyjing waqti 21 din 10 minut ötkende, jyuchüen alem qatnishi bazisidin shénju 7 tipliq alem kémisini qoyup berdi. Melum bolushiche, bu alem kémisige ikki xitay alem uchquchisi sélin'ghan bolup, bu kémini uzun seper tipliq toshughuchi rakéta alemge élip mangghan.

Xitay 1958 - yilidin buyan alem qatnishi qurulushigha izchil meblegh sélip kéliwatqan bolup, shu yili xitay armiyisi gensu ölkisidiki jyuchüen rayonigha alem kémisi qoyup bérish bazisi qurghan we 2003 - yiligha kelgende alem uchquchisi bashquridighan shénju 5 tipliq alem kémisini qoyup bérip xeqlerning diqqitini tarqatqan bolsa, xitay armiyisining 2007 - yili yanwarda hawarayi saheside ishlitilidighan bir sün'iy hemrahni bashqurulidighan bombida étip chüshürüshi, xelq'ara jem'iyetning küchlük tenqidige uchrighan idi.