Асасий қануниниң 35 - маддиси иҗра қилинмиғили 28 йил болди
Мухбиримиз вәли
2010.10.12
2010.10.12

news.sina.com.cn Дин елинди.
Бу очуқ хәттә учурларға назарәт қилиш буйруқини әмәлдин қалдуруш қатарлиқ 8 түрлүк тәклип оттуриға қоюлған.
Хитайда 10 - айниң 11 - күни җәмийәттин мәмликәтлик хәлқ қурултийиға җуңхуа хәлқ җумһурийити асасий қануниниң 35 - маддисини иҗра қилишни тәләп қилип йолланған бир парчә очуқ хәткә 500 адәм имза қойған. Бу тәшәббусни оттуриға қоюшни 23 нәпәр пешқәдәм әмәлдар башлиған. Очуқ хәтни мавзедуңниң сабиқ катиби, сабиқ мәркизи комитет тәшкилат бөлүмниң муавин башлиқи, 12 - нөвәтлик мәркизи комитет әзаси, 12 - вә 13 нөвәтлик мәркизи комитет мәслиһәтчиләр комитетиниң әзаси ли рүй билән хәлқ гезитиниң сабиқ баш муһәррири, 6 - вә 7 - нөвәтлик хәлқ қурултейиниң вәкили, мәмликәтлик учур - ахбарат илмий җәмийитиниң башлиқи ху җивей иккиси йезип чиққан. Бу очуқ хәткә имза қойғанларниң ичидә һазирқи хитай һөкүмитиниң алий дәриҗилик қанун мәслиһәтчилириму бар.
Демократийә тарихидики әң чоң рәсвалиқ
- Җуңхуа хәлқ җумһурийитиниң 1982 - йили мақулланған асасий қануниниң 35 - маддисида 'җуңхуа хәлқ җумһурийити пуқралириниң пикир баян қилиш, нәшрият, топлиниш, намайиш қилиш әркинлики бар' дәп ениқ бәлгиләнгән иди, әмма бу мадда иҗра қилинмиғили 28 йил болди. Асасий қанунниң бу маддисини коммунист партийисиниң мәмури органлири инкар қилип демократийини ялғанға айландурувалди. Бу, демократийә тарихидики әң чоң рәсвалиқ, - дәп башлиниду хитай мәмликәтлик хәлқ қурултийиға йолланған бу очуқ хәт.Биз 'дөләтниң хоҗайини' дегән нам астида әркинликидин мәһрум қалдуқ
Бу очуқ хәтни язған киши, биз 61 йилдин буян 'җуңхуа хәлқ җумһурийити пуқралири дөләтниң хоҗайини' дегән нам астида туруватимиз, әмма биз пикир баян қилиш, нәшрият әркинликидин мәһрум қалдуқ' дәп қәйт қилиду. Униңда ейтилишичә, хитайда хәлқтә хоңкоңлуқларчиликму әркинлик йоқ. Хоңкоң һазир әнглийиниң мустәмликиси болмисиму, әмма хоңкоңлуқлар йәнила мустәмликә вақтида әнглийә ханиши бәргән әркинликтин ваз кәчмәйватиду.Қәдимқи замандики хитай падишаһлири ачарчилиқта қалған кишигә нанниң рәсимини тутқузуп қойғаникән
- Җуңхуа хәлқ җумһурийити асасий қануниниң 35 - маддиси йиллардин буян, худди 'қәдимқи замандики хитай падишаһлири ачарчилиқта қалған пуқраларниң қолиға нанниң рәсимини сизип тутқузуп қойған' ға охшап қалди, - дәп көрситилиду бу очуқ хәттә. Униңда баян қилинишичә, һазир хитайда хәлқниң учур әркинликини чәкләватқан конкрет адәмни тапқили болмайду, бу бир намәлум қара қол. Һәр қайси җайларға қайси учурни қандақ чәкләш һәққидә аваз келиду, уни иҗра қилмисаң йоқулисән, уни паш қилай десәң, бу қара қолниң кимликини ениқлап чиқалмайсән. Һөкүмәт бу қара қолни тапалмайду әмәс, бәлки уни тапмайду.Ху җинтав билән вен җябавға әсләтмә
Бу очуқ хәтни язған кишиләр җуңго дегән һазир қандақ дөләт болуп қалди? дәп суал қойған вә бу дөләтниң рәиси ху җинтавниң өзигә, 2003 - йили 'учур - ахбаратқа қоюлған чәклимиләрни бикар қилиш, хәлқниң пикир баян қилиш йолини ечиветиш, бу, җәмийәтниң асаси еқими вә тәлипи. Буни қанун шәкли билән һәл қилиш керәк. Әгәр коммунист партийә өзидә ислаһат елип бармиса, һаят күчини йоқитип қойиду' дәп җакарлиғанлиқини әслитип қойған.Бу дөләтниң баш министири вен җябавниң өзигиму, 2010 - йили 10 - айниң 3 - күни америкиниң с н н телевизийисидә 'пикир баян қилиш әркинлики һәр қандақ дөләттә кам болса болмайду, хитайниң қанунида хәлққә пикир баян қилиш әркинлики берилгән, хәлқниң демократийә вә әркинликкә болған арзу - һәвәслирини тосуш мумкин әмәс' дәп җакарлиғанлиқини әслитип қойған.
Учур әркинликигә таҗавуз қилидиған коммунист партийә тармақлирини бикар қилиш керәк
Җуңхуа хәлқ җумһурийити асасий қануниниң 35 - маддисини иҗра қилиш һәққидә 500 адәм имза қоюп, түнүгүн мәмликәтлик хәлқ қурултийиға йоллиған бу очуқ хәттә, учур вастилириниң қанунлуқ һоқуқиға таҗавуз қилидиған коммунист партийә тармақлирини бикар қилиш, интернетни тосивалидиған 'бәш мав'чиларни тарқитиветиш, хоңкоң, макавларниң чоң қуруқлуқта гезит - китабларни әркин нәшр қилишиға чәклимә қоймаслиқ қатарлиқ сәккиз түрлүк тәклип қоюлған.Юқиридики аваз улинишидин, бу һәқтики мәлуматимизниң тәпсилатини аңлайсиләр.