Xitayning pilanliq tughut siyasitidin kéyinki bala chüshürüsh rékordi

Yéqinda, xitay ayalning qursiqidiki 7 ayliq bowaqni mejburiy chüshürwétish weqesi xitay ichi we sirtida qattiq munazirige seweb bolghandin kéyin, norwégiye metbu'atliridimu xitayning pilanliq tughut siyasitige da'ir bolghan bezi maqaliler élan qilin'ghan. Norwégiyining kechlik pochta gézitide xitayda 1971 - din bashlap 323 milyon hamile chüshürwétilgen dégen témida maqale élan qilin'ghan.
Ixtiyari muxbirimiz aygül
2012.06.25
xitay-mejburiy-bala-chushurush-305.png Xitayning pilanliq tughut siyasitidin kéyinki bala chüshürüsh paji'esidin bir körünüsh
Public Domain


Mezkur maqalide, xitay axbaratlirining hökümetning qattiq bolghan pilanliq tughut siyasitini aqlap, nurghun kishilerning birdin artuq perzentlik bolushni xalimaydighanliqini, gerche bu qétimqi mejburiy bala chüshürwétish opirasiyisidin kishiler narazi bolghan bolsimu, lékin pilanliq tughut siyasitining ziyinidin paydisi köp ikenlikini, buning netijiside hökümetning 400 milyon ademning yükidin qutulghanliqi, pilanliq tughut élip kelgen ijabiy terep dep yazghanliqini neqil qilghan .

Maqalide yene mundaq déyilgen: xitay sehiye tarmaqlirining ashkarilighan sanliq melumatida körsitilishiche pilaniq tughut siyasiti yolghan qoyulghan 1971 - yildin bashlap 322 milyon 500 neper hamile chüshürüwitilgen. Hökümet stastikisigha asaslan'ghanda, kéyinki on yilda her yili ottura hésab bilen 7 milyondin hamile chüshürüwitilgen. 1991 - Yili hamile chüshürüwitish nisbiti eng yuqiri chekke yetken bolup, 14 milyon hamile chushurüwitilgen. Bala chushurüwitish opratsiyisi mejburiy we ixtiyariy halda élip bérilghan bolup, shexsi doxturxanilarda chüshürülgen hamilining sani her yili 1 yérim milyon'gha yétidiken hem bu san hökümet élan qilighan sanliq melumatning ichige kirmeydiken.

Xitayning mejburiy bala chüshürüsh opirasiyisi heqqidiki xewirige qarita öz inkasini bildürgen, lékin ismini ashkarilashni xalimaydighan bir xanim mundaq dédi:

Xitay hökumiti élan qilghan bu san - sipirlarning ichidiki köp san Uyghurlargha a'it bolushi mumkin. Gerche hökumet mejburiy chüshürgüzüwetken hamilining jinsi we millet tewelikini éytmighan bolsimu, lékin pilanliq tughut siyasiti xitaylargha qarighanda Uyghurlargha téximu qebih we qattiq qolluq bilen élip bérilidu. Mushu sewebtin Uyghurlarning nopusida éghir derijide chöküsh boluwatidu.Xitay köchmenliri qandaqla bolmisun, her yerlerde köchüp yürüp bir nechche balini artuq tughalaydu, Uyghurlargha asman'gha chiqsa asman yiraq, yerge kirse yer qattiq bolghachqa, qorsaqta pilansiz qalghan balini öltürüp chüshürmektin bashqa amal yoq. Bu xitay xotunning weqesini biz issiq shamalgha uchrap ketti dep éytsaq bolidu, chünki emeliyette Uyghur ayallirining béshigha mundaq künler qedemde bir kélip turidu. Hökümet pilanliq tughutni yolgha qoyghandin kéyin nurghunlighan Uyghur ayalliri nachar bolghan pilanliq tughut opirasiyisidin kéyin türlük ayallar késilige giriptar bolup késel azabida qiyniliwatidu, hetta ölüp ketkenlermu bar. Hökümet peqet oprasiye qilip bala chüshürüshnila teshebbus qiliduki, ayallarning salametlikining eslige kélishi üchün chare - tedbir qollanmaydu.

Bu xanimning éytip bérishiche yene mundaq pajelik weqe bu a'iliningmu béshigha kelgen. Uning singlisi ikkinchi baligha hamildar bolup bala 8 ayliq bolghanda, birinchi balisi téxi ikki yérim yashqa kirmigen we bu ish ashkarilinip qalghan. Shuning bilen shu yerdiki pilanliq tughut ishxanisi,ayallar birleshmisi, er - ayal ikki terepning ish orni bolup, bu ayalning qorsiqidiki 8 ayliq bowaqni belgülen'gen muddet ichide chüshürwétishke qistighan, eger qarshiliq qilsa, éghir derijide jerimane töletkendin sirit, her ikkeylenni xizmet ornidin heydeydighanliqini uqturghan. Balisi mejburiy chüshürüwitilgen bu ana shuningdin kéyin türlük egeshme késelge giriptar bolghan, hetta normal xizmetningmu höddisidin chiqalmaydighan késelchan bir ayalgha aylinip qalghan.

Norwégiyining kechlik pochta gézitide élan qilin'ghan maqalining axirisida yene mundaq korsitilgen: xitay hökümitining bir perzentlik bolush siyasiti qiz - oghullarning san nisbitide éghir derijidiki tengsizliqni keltürüp chiqarghan, sewebi nurghun xitay a'ililiri birinchi perzentining oghul bolushini arzu qilidiken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.