Yéridin ayrilip qalghan déhqanlarning naraziliq heriketliri barghanche köpeymekte
2011.12.28

Radi'omiz xitay bölümi igiligen uchurlardin melum bolushiche, bügün etigen sichüen ölkisi daju shehiridiki nechche yüz déhqan, daju ayroportigha baridighan yolni tosuwélip namayish qilghan.
Ehwaldin xewerdar bireylenning radi'omizgha bildürüshiche, ötken yili daju shehiri dashyen baziridiki déhqanlarning yerliri “Yerge igidarchiliq hoquqi dölette” dégen qanuniy belgilimige asasen nahiyilik hökümetning mejburlishishi bilen öy-mülk shirketlirige sétip bérilgen. Emma yerliri sétiwétilgendin kéyin tirikchilik yoli üzülgen déhqanlargha eslidiki toxtamda déyilgen tölem pulning bérilmesliki déhqanlarning ghezipini qozghap, bu qétimqi naraziliq namayishining partlishigha seweb bolghan.
Melum bolushiche, seyshenbe küni etigen bashlan'ghan namayish charshenbe künimu dawamlishiwatqan bolup, bügün etigen texminen 300din artuq amma nahiyilik hökümettin déhqanlarning yérige bérilishke tégishlik tölem pulni telep qilip, nahiyilik hökümet aldidin ötidighan daju ayroportigha baridighan yuqiri sür'etlik yolgha orunduqlarni qoyup olturuwalghan hemde déhqanlargha tégishlik tölem puli bérilidighanliqi heqqide éniq jawab almighiche yolni boshitip bermeydighanliqini bildürgen.
Chet'ellerdiki siyasiy analizchilardin ilshat hesen ependi, barghanche köpiyiwatqan déhqanlarning naraziliq heriketlirining sewebi heqqide toxtilip, eger xitay hökümiti hazirqi dölet qanunidiki “Yerge bolghan igidarchiliq hoquqi qanuni” gha tüzitish kirgüzmeydiken, déhqanlarning yerliridin ayrilip qélish ehwali yene dawamlishidighanliqi, naraziliq namayishliriningmu köpiyidighanliqini ilgiri sürdi.
Tünügün27-dékabir seyshenbe küni xitay bash ministiri wén jyaba'o ikki hepte ilgiri gu'angdung ölkiside yüz bergen “Wuken kenti” weqesi heqqide toxtilip, herqaysi yerlik hökümet da'iriliridin déhqanlarning térilghu yerlirini xalighanche igiliwalmasliq kéreklikini tekitlidi.
Ilshat ependi öz bayanida wén jyabawning “Déhqanlarning yérini igiliwalmasliq kérek” dégen sözi heqqide toxtilip, “Hazirqi xitay dölitide déhqanlarning yerge bolghan igidarchiliq hoquqi kapaletke ige qilinidighan, yéngi qanunning tüzülüshi üchün, aldi bilen hazirqi xitayning dölet tüzülmisining özgirishi kérek”likini tekitlidi.
Ikki kündin buyan xitay tor béketliridiki munazirilerdimu, xitaydiki déhqanlarning yéridin ayrilip qélish mesilisi hem wén jyabawning “Déhqanlarning térilghu yerlirini xalighanche igiliwalmasliq” dégen buyruqi heqqide inkaslar köpeydi.
“4-Iyun rohi” tor békitide yézilghan bir inkasta, xitayda yéridin ayrilghan déhqanlar mesilisining hel bolushi üchün, aldi bilen xitay kommunist partiyisi hazirqi bir partiyilik dölet tüzümini özgertip, héqiqi démokratik tüzüm berpa qilish, dölet yerge bolghan igidarchiliq mesiliside puqralarning öz zéminigha bolghan igidarchiliq hoquqigha héqiqi kapaletlik qilidighan, qanuniy belgilimilerni maqullishi kérekliki, eger undaq bolmighinida xitayda yéridin ayrilip qalghan déhqanlarning naraziliq heriketlirining barghanche köpiyip axirqi hésabta bu heriketlerning hazirqi xitay kommunist hökümitining aghdurulushigha seweb bolushi mumkinliki otturigha qoyuldi.